• Zararli dasturlar turlari
  • Zararkunanda dasturiy ta‟minotlar




    Download 3 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet66/107
    Sana13.05.2024
    Hajmi3 Mb.
    #229692
    1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   107
    Bog'liq
    13241 2 62D59433227506AEF1BEA6CA35C85C6376F78A92

    Zararkunanda dasturiy ta‟minotlar 
    Zararli dastur - bu kompyuterga, serverga, mijozga yoki kompyuter 
    tarmog‗iga zarar yetkazish uchun ataylab yaratilgan har qanday dastur. 
    Zararli dasturiy vositalar foydalanuvchini ruxsatisiz hujumchi kabi g‗arazli 
    amallarni bajarishni maqsad qilgan vosita hisoblanib, ular yuklanuvchi kod (.exe), 
    aktiv kontent, skript yoki boshqa ko‗rinishda bo‗lishi mumkin. Hujumchi zararli 
    dasturiy vositalardan foydalangan holda tizim xafsizligini obro‗sizlantirishi, 
    kompyuter amallarini buzishi, maxfiy axborotni to‗plashi, veb saytdagi 
    kontentlarni modifikatsiyalashi, o‗chirishi yoki qo‗shishi, foydalanuvchi 
    komptyuterini boshqaruvini qo‗lga kiritishi mumkin. Bundan tashqari zararli 
    dasturlar, hukumat tashkilotlardan va korporativ tashkilotlardan katta hajmdagi 
    maxfiy axborotni olish uchun ham foydalanilishi mumkin. 
    Zararli dasturlar turlari: 
    - viruslar: o‗zini o‗zi ko‗paytiradigan programma bo‗lib, o‗zini boshqa 
    programma ichiga, kompyuterning yuklanuvchi sektoriga yoki hujjat ichiga 
    biriktiradi. 
    - troyan otlari: bir qarashda yaxshi va foydali kabi ko‗rinuvchi dasturiy vosita 
    sifatida ko‗rinsada, yashiringan zararli koddan iborat bo‗ladi. 
    - Adware: marketing maqsadida yoki reklamani namoyish qilish uchun 
    foydalanuvchini ko‗rish rejimini kuzutib boruvchi dasturiy ta‘minot. 
    - Spyware: foydalanuvchi ma‘lumotlarini qo‗lga kirituvchi va uni hujumchiga 
    yuboruvchi dasturiy kod. 
    - Rootkits: ushbu zararli dasturiy vosita operatsion tizim tomonidan 
    aniqlanmasligi uchun ma‘lum harakatlarini yashiradi. 
    - Backdoors: zararli dasturiy kodlar bo‗lib, hujumchiga autentifikatsiyani 


    101 
    amalga oshirmasdan aylanib o‗tib tizimga kirish imkonini beradi, maslan, 
    administrator parolisiz imtiyozga ega bo‗lish. 
    - mantiqiy bombalar: zararli dasturiy vosita bo‗lib, biror mantiqiy shart 
    qanoatlantirilgan vaqtda o‗z harakatini amalga oshiradi. 
    - Botnet: Internet tarmog‗idagi obro‗sizlantirilgan kompyuterlar bo‗lib, 
    taqsimlangan hujumlarni amalga oshirish uchun hujumchi tomonidan 
    foydalaniladi. 
    - Ransomware: mazkur zararli dasturiy ta‘minot qurbon kompyuterida mavjud 
    qimmatli fayllarni shifrlaydi yoki qulflab qo‗yib, to‗lov amalga oshirilishini talab 
    qiladi. 

    Download 3 Mb.
    1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   107




    Download 3 Mb.
    Pdf ko'rish