• Troyan otlari
  • O„zbekiston respublikаsi oliy vа o„rtа mаxsus tа‟lim vаzirligi buxoro davlat universiteti tahirov Behzod Nasriddinovich axborot xavfsizligi asoslari




    Download 3 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet67/107
    Sana13.05.2024
    Hajmi3 Mb.
    #229692
    1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   107
    Bog'liq
    13241 2 62D59433227506AEF1BEA6CA35C85C6376F78A92

    Mantiqiy bomba 
    O‗zidan ko‗payish yo‗q 
    Sonini oshib borishi: nol 
    Yuqumliligi: mumkin 
    Mantiqiy bomba ikki qismdan iborat kod hisoblanadi: 
    1. Foydali yuklama qismi bajarilish uchun harakat qismi hisoblanadi. Foydali 
    yuklama qismi hohlagan ko‗rinishda bo‗lishi mumkin, lekin zarar keltiruvchi 
    effekt ma‘nosiga ega bo‗ladi. 
    2. Trigger, mantiqiy shart bo‗lib foydali yuklama qismini bajarilishini 
    nazoratga oladi va baholanadi. Triggerning aniq sharti tasavvur bilan 
    chegaralangan bo‗ladi va sana, foydalanuvchining tizimga kirishi yoki operatsion 
    tizim versiyasi kabi mahalliy shartlarga asoslanadi. Shu tarzda triggerlar 
    masofadan to‗rib o‗rnatiluvchi ko‗rinishda loyihalanishi mumkin yoki bo‗lmasa 
    qandaydir holatni mavjud emasligiga ko‗ra. 
    Mantiqiy bombalar mavjud kodning ichiga kiritilishi yoki bo‗lmasa avtonom 
    tarzda bo‗lishi mumkin. Oddiy parazitik (yuqumli) namuna quyida ko‗rsatilgan 
    bo‗lib, trigger sifatida aniq sana ishlatilganda kompyuterni buzilishiga olib kelishi 
    mumkin: 
    legitimate code 
    if date is Friday the 13th: 
    crash_computer( ) 
    legitimate code 
    Troyan otlari 
    O‗zidan ko‗payish : yo‗q 
    Sonini oshib borishi: nol 
    Yuqumliligi: Ha 
    Ushbu turdagi zarar keltiruvchi dasturlar Greklar va Troyaliklar o‗rtasidagi 
    urush dasrida ishlatilgan nayrangga asoslanadi va shu uchun shunaqa nom olgan. 


    102 
    Axborot kommunikatsiya texnologiyalarida troyan oti bu dastur bo‗lib, qandaydir 
    sodda vazifani bajarishga mo‗ljallangan bo‗ladi. Biroq qo‗shimcha tarzda zarar 
    keltiruvchi vazifani xufiyona bajaradi. Klassik namunasi sifatida tizimga kirishda 
    parolni ushlab olish dasturini keltirish 
    mumkin, u «username» i «password» kabi autentifikatsiya so‗rovlarini qayd etadi 
    va foydalanuvchi tomonidan axborot kiritilishini kutib turadi. Ushbu holat yuz 
    berganda o‗zining yaratuvchisi uchun parollarni ushlab oluvchi dastur o‗ziga yozib 
    quyadi, so‗ngra esa ―noto‗g‗ri parol‖ degan xabarni tizimga real kirish oldidan 
    chiqaradi. Hech nimadan shubhalanmagan foydalanuvchi xato qilgandek bo‗ladi. 

    Download 3 Mb.
    1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   107




    Download 3 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O„zbekiston respublikаsi oliy vа o„rtа mаxsus tа‟lim vаzirligi buxoro davlat universiteti tahirov Behzod Nasriddinovich axborot xavfsizligi asoslari

    Download 3 Mb.
    Pdf ko'rish