9.
Ilmiy bil
ish hаqidаgi hоzirgi zаmоn tаsаvvurlаri
10.
Psiхоlоgik bilish fаоliyat sifаtidа
11.
«Psiхоtехnik birlik» psiхоlоgik tаhlil birligi sifаtidа.
Insonning o‘zini kurshab turgan olam bilan o‘zaro birgalikdagi harakati odamlar o‘rtasida
ularning ijtimoiy hayoti va,
eng avvalo, ishlab chikarish faoliyati jarayonida tarkib topadigan
ob’ektiv munosabatlar sistemasida yuz beradi.
K.Marks ishlab chikarish munosabatlarining
jamiyatning asosi tarzidagi mohiyatini ochib berarkan, shunday deb yozgan edi: «Ishlab
chikarishda kishilar tabiatgagina emas,
balki bir-
birlariga ham ta’sir etadilar. Ular birgalashib
ishlamoq va
o‘faoliyatlarini o‘zaro ayirboshlamoq uchun ma’lum tarzda birlashmasdan turib
ishlab chinara olmaydilar. Ishlab chiqarmoq uchun odamlar bir-birlari bilan muayyan aloqa va
munosabat boglaydilar va faqat shu ijtimoiy aloqa va munosabatlar orkali ularning tabiatga
nisbatan munosabatlari mavjud
bulib turadi, ishlab chikarish voke
bo‘ladi».
Ob’ektiv munosabatlar va aloqalar (bog’
langanlik, buysunganlik, hamkorlik,
o‘zaro
yordam munosabatlari va boshqalar) harqanday real guruhda mukarrar va konuniyatli tarzda
yuzaga keladi. Guruh a’zolari urtasidagi ushbu o‘zaro ob’ektiv munosabatlarning in’ikosi
shaxslararo sub’ektiv munosabatlardirki, ularni urganish
bilan ijtimoi
y psixologiya shugullanadi.
Guruh ichida shaxslararo birgalikdagi harakat va o‘zaro munosabatlarni tad
qiq qilishning
asosiy yuli
—
turli xildagi ijtimoiy faktlarni, shuningdek,
o‘
sha guruh tarkibiga kiradigan
odamlarning o‘zaro birgalikdagi harakatini chuk
urrok urganishdan iboratdir. V. I.
Lenin ayrim
odamlarning real maksadlari va his-tuygulari haqida kanala belgilariga karab xulosa chikarish
kerakligi to‘g‘risidagi savolga javob berarkan, shunday deb yozgan edi: «Ma’lumki, bunday
alomat faqat bitta b
o‘
lis
hi mumkin, u ham bo‘lsa
shaxslarning har
akatlaridir,
—
ammo faqat
ijtimoiy «Fikr
-zikr
va hislar» haqida suz borayotganidan, bunga yana, shaxslarning
ijtimoiy
harakatlaridir,
ya’ni