95
yo‘qotishda tizimining keyingi ekspluatatsiyasi, ko‘proq mutaxassislar tufayli
bir jinsli bo‘lmaydi, demak bu yo‘l arzonligi muqarrardir.
Har xil dasturiy ta’minotdan kelib chiqadigan
muammolarni tijoriy
hisobga olishning bir hil avtomatlashtirilgan tizimini qurishda, uni oldini
olish mumkin. SHu sababli tizim darhol ishga tushiriladi, dasturiy ta’minot
bir-biriga zid emas. ENHAT tizimlarini rivojlantirish bilan shug‘ullanuvchi
jiddiy kompaniyalarning aksariyati o‘z tizimlarini bir hil bo‘lib ishlab
chiqaradi. Bunday texnik echimning misoli, "ABB VEI Metronika" ning
Moskva shahridagi "AlfatsENTR" ENHAT sidir.
5.4. "Energiya" texnik vositalar majmuasi
Texnik vositalar "Energiya" kompleksi elektr energiyasini o‘lchash,
hisobga olish kanallari orqali olingan ma’lumotlarni
qayta ishlash va
videotasmada jadvallar, grafikalar, bayonnomalar va mos keluvchi
kompyuterning IBM PC/AT
-printerlari ko‘rinishida olingan ma’lumotlarni
qayta ishlashga mo‘ljallangan.
"Energiya" texnik vositalar majmuasi, shuningdek, energiya iste’moli
rivojlangan korxonalarda elektr va energiya resurslarini
hisobga olish va
boshqarish uchun avtomatlashtirilgan tizimlarni qurish uchun ham
mo‘ljallangan.
ENHAT "Energiya" texnik vositalar to‘plami asosida qurilgan bo‘lib,
energiya ta’minotining har qanday sxemasi bo‘lgan korxonalarda energiya
iste’moli uchun savdo hisob-kitoblarini o‘tkazishga imkon beradi. KTS
"Energiya" energia o‘lchov asboblari davlat reestrida 12730-91 raqamlar
ro‘yxatiga kiritilgan va Qozog‘iston Respublikasining davlat standarti
sertifikatiga ega, C.34.033.A №111818.
96
KTS "Energiya" asosida qurilgan ENHAT iste’mol qilinadigan
energiya uchun hisoblangan sanoat korxonalarida
ikki qismli va
differenyiyalangan hudud tariflari uchun hisoblab chiqilgan; energiya ishlab
chiqarish va oqimlarni hisobga olishni tashkil etishdagi elektr stansiyalarda,
kichik stansiyalarda; elektr energiyasini ishlab chiqarish va iste’mol qilish
bo‘yicha ma’lumot to‘plashni tashkil etish
va elektr energiyasidan
foydalanish bo‘yicha cheklovlarni joriy etishda "Energosbыt" korxonalarida
amalga oshiriladi.
ASEUda aloqa: ikki simli oddiy simlar bilan; tanlangan ikki simli
yarim dupleksli liniyalarda; modemlardan foydalangan holda telefon
liniyalarida; radioto‘lqinlar orqali KTS "KORAT" (KTTS "Avtomatlashtirish
va metrologiya"
tomonidan ishlab chiqarilgan, Ivanitevka, Moskva viloyati)
aloqa vositalaridan foydalanadi. Texnik xarakteristikalari:
- elektr energiyasining hisobga olish kanallari 512/2048
- tele-signalizatsiya kanallari 512/2048
- tele-boshqarish kanallari 256/1024
- hisobga olish guruhlari 256/512
- 30 min. ma’lumotlarni saqlash chuqurligi 1/15 oy.
- sutkalik ma’lumotlarni saqlash chuqurligi 2/15 oylik.
- oylik axborotni saqlash chuqurligi 2/3 yil
- ulanadigan qurilmalar 32/64
- elektr energiyasining o‘lchash xatoligi 0,1%
MSDOS va WINDOWSNT operatsion tizimlari ishlatiladi.
97
«Energiya+» USD E443M3(EURO), E443M4(EURO) va "Istok-TM"
konvertorlarining GOST 8.563-97 standartlariga mos ravishda issiqlik
energiyasini va suyuq va gaz energiyasini etkazib beruvchi energiyani savdo
va texnik hisobini tashkil etishga imkon beradi. "Issiqlik energiyasini va
issiqlik tashuvchilarni hisobga olish qoidalari"ga mos ravishda.
5.4.1-jadval
Asosiy dasturiy ta’minot
Nomlari
Dasturiy ta’minot funksiyalari
KTS "Energiya" ning
asosiy dasturiy
ta’minoti
Ma’lumotlarni uzluksiz yig‘ish, jamlash va
matematik qayta ishlash. Hisobotlarni so‘rov va
avtomatik shakllantirish. Ma’lumotlarni lokal
hisoblash tarmog‘i abonentlariga taqdim etish.
DBF formatda arxivlarni konvertatsiyalash.
"Supergenerator
dokumentov" dasturi BPO
tarkibiga kiradi, alohida
berilmaydi)
2 qismdan iborat:
- "Superkodirovщik" operativ va jamlangan
ma’lumotlr asosida
foydalanuvchilar xoxishi
bo‘yicha (vedomostlar, grafiklar, bloksxemalar
va
x.k.)
xujjatlar
namunasini
yaratishga
mo‘ljallangan.
- Bir vaqtda KTS "Energiya", "Energiya-
modem" i radialnыx setey "Energiya-mikro" va
"Energiya- mikro-T" axborotlaridan foydalanish
imkonini beradi.
- "Supergenerator" BPO tarkibida ishlaydi
va
tayyor
namuna
bo‘yicha
xujjatlarni
generatsiyalashga mo‘ljallangan.
98
“Mejmashinnaya svyaz"
dasturi
Umumiy
foydalanish
telefon
tarmog‘i
bo‘yicha Hayes-birgalik modemlari orqali boshqa
kompyuterlarga KTS "Energiya"da jamlangan,
matnli
xujjat
ko‘rinishidagi ma’lumotlarini
uzatish. KTS "Energiya"
va boshqa kompyuterlar
orasida
ixtiyoriy
fayllarni,
kompyuterlar
tashabbusi bo‘yicha almashtirish.
