O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi jizzax politexnika instituti

Download 6,87 Mb. Pdf ko'rish
bet	24/102
Sana	16.01.2024
Hajmi	6,87 Mb.
	#138787

1 ... 20 21 22 23 24 25 26 27 ... 102

Bog'liq
QURILISHDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANIDAN Дарслик

Manzilli shina.

Kesh xotira. Kesh xotira kompyuter ishlash tezligini oshirish uchun
ishlatiladi. U tezkor xotira va mikroprotsessor orasida joylashgan bo`lib, uning
yordamida amallar bajarish tezkor xotira orqali bajariladigan amallardan ancha tez
bajariladi. Shuning uchun kompyuter xotirasining ko`proq ishlatiladigan qismi
nusxasini kesh xotirada saqlab turadi. Mikroprotsessorning xotiraga murojaatida,
avvalo, kerakli dastur va berilganlar kesh xotirada qidiriladi. Berilganlarni kesh
xotirada qidirish vaqti tezkor xotiradagiga nisbatan ancha kam bo`lgani uchun kesh
xotira bilan ishlash vaqti ancha kam bo`ladi.
Videoxotira.
Videoxotira monitor ekranida video ma‘lumotlarni
(videotasvirlarni) saqlab turish uchun ishlatiladi. Shuni aytish lozimki,
videotasvirlar (ayniqsa rangli) kompyuter xotirasidan ko`p joy egallaydi. Shuning
uchun video xotira hajmi qancha katta bo`lsa, shuncha yaxshi albatta.
Shinalar. Kompyuterda har bir qurilmaning ishini boshqaruvchi electron
sxemalar mavjud bo`lib, ular adapterlar (moslovchilar) deb ataladi. Barcha
adapterlar mikroprotsessor va xotira orqali berilganlarni ayriboshlovchi magestral
yo`l deb ataluvchi shinalar orqali bog`langan bo`ladi. Shunday qilib, oddiy so`z
bilan aytganda, shinalar turli qurilmalarni bog`lovchi maxsus simlardir.
Kompyuterda bir qancha shinalar bo`lishi mumkin. Asosan uch xil shina mavjud:

27
 berilganlar shinasi;
 manzilli shina;

buyruqli shina
.
Manzilli shina. Berilganlar bu shinada tezkor xotiraning yacheykalari
manzili kabi yuboriladi. Aynan shu shinadan protsessor bajarilishi kerak bo`lgan
buyruqlar manzilini o`qiydi. Zamonaviy protsessorlarda manzilli shinalar 32
raziryadlidir, ya‘ni u 32 ta parallel simlardan tashkil topgan.

Download 6,87 Mb.

1 ... 20 21 22 23 24 25 26 27 ... 102

Download 6,87 Mb.

Pdf ko'rish