B. MEXANIK SISTEMA HARAKAT MIQDORI MOMENTINING

252 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 

4.45-shakl.
 
 

(4.94) 
Koʻpincha bu miqdor mexanik sistemaning
 kinetik momenti 
ham deb ataladi. 
Uning birligi
kg
 
boʻlib, aylanish oʻqi boʻylab yoʻnaladi.
Kinetik momentning koordinata oʻqlaridagi proyeksiyalari esa quyidagicha 
aniqlanadi: 
(4.95) 
bu yerda
, 
va 
Oz 
oʻqiga nisbatan moment olib (4.45-shakl),
, 
yoki soddaroq qilib, 
(4.96) 
z 
 
x 
y 
 
 
 
O 
A 
 
 
 
 

253 
Shunday qilib, 
aylanayotgan jismning aylanish o‘qiga nisbatan kinetik 
momenti, jismning shu o‘qqa nisbatan inertsiya momentini uning burchakli 
tezligiga bo‘lgan ko‘paytmasiga teng ekan
. 
Teorema: 
ixtiyoriy qo‘zg‘almas nuqtaga nisbatan sistemaning harakat 
miqdorini bosh momentidan vaqt bo‘yicha olingan hosila, sistemaga ta’sir etuvchi 
tashqi kuchlarning shu nuqtaga nisbatan olingan momentlarining geometrik 
yig‘indisiga teng ekan.

Download 6,14 Mb.