O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika




Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet160/177
Sana20.05.2024
Hajmi6,14 Mb.
#245516
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   177
Bog'liq
Nazariy Mexanika darslik

1-masala: 
mexanik sistema chozilmaydigan iplar yordamida radiusi 
boʻlgan 1-vaznsiz blokdan, 2-pogʻonali shkivdan, 3 ba 4-yuklardan 
iborat (5.8.-shakl). Sistema ogʻirlik kuchlari va 1-blokga qoʻyilgan juft kuch 
momenti M = 40 N
ta’sirida vertikal tekislikda harakat qiladi. Shkivning katta 
va kichik radiuslari 
va 
; inersiya radiusi 
ga teng. 
Ogʻirlik kuchlari esa mos ravishda 

3-yukning tezlanishi aniqlansin. 
5.8-shakl.


286 
Yechish: 
1) Sistemaga ta’sir etayotgan aktiv kuchlarni koʻrsatamiz: M, , ,
.
2) 3-yukning tezlanishi pastga yoʻnalgan deb faraz qilib,sistemaning harakatini
fikran toʻxtatamiz va inersiya kuchlarini hamda shkivning aylanma harakatdagi 
inersiya momentini chizamiz: 
,

. Ularning miqdori quyidagi 
formulalar asosida aniqlanadi: 
;
;
. (
1

Barcha tezlanishlarni noma’lum tezlanish 
orqali ifodalaymiz. Kinematikadan 
ma’lumki,
, bundan

, bundan
U holda inersiya kuchlari 
va
. (
2

3) Sistemaga 
mumkin boʻlgan koʻchish berib, dinamikaning umumiy 
tenglamasini (5.10) koʻrinishida tuzamiz: 
(
3
)
Barcha mumkin boʻlgan koʻchishlarni 
orqali ifodalaymiz: 
;
;
, (
4

(
1
) , (
2
) va (
4
) larni (
3
) ga qoyib, noma’lum ning qiymatini aniqlaymiz: 
(
5



287 
Oxirgi tenglikni
qisqartiramiz: 
. Manfiy ishora 
tezlanishning haqiqiy yoʻnalishi 5.8-shakldagiga qarama-
qarshi ekanligini bildiradi.

Download 6,14 Mb.
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   177




Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika

Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish