• Dalamber-Lagranj prinsipi
  • O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika




    Download 6,14 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet159/177
    Sana20.05.2024
    Hajmi6,14 Mb.
    #245516
    1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   177
    Bog'liq
    Nazariy Mexanika darslik

    D. DALAMBER-LAGRANJ PRINSIPI. 
    Dalamber-Lagranj prinsipida mexanik sistemaga birinchi kinetostatika 
    usuli qoʻllaniladi, ya’ni harakat fikran toʻxtatilib, ta’sir kuchlari qatoriga inersiya 
    kuchlari qoʻshiladi va ikkinchi mumkin boʻlgan koʻchish beriladi. Boshqachasiga 
    aytganda, mexanik sistemaga yuqoridagi ikki prinsip birdaniga qoʻllaniladi.
    Faraz qilaylik, ideal bogʻlanishlarga ega boʻlgan moddiy nuqtalar 
    sistemasi berilgan boʻlsin. Uning har bir nuqtasiga 
    aktiv kuchlar, bogʻlanish 
    reaksiya kuchlari-
    va Dalamber prinsipiga asosan, inertsiya kuchlari-
    ta’sir 
    qilsin. Shu holatda sistema muvozanatda boʻladi. Endi sistema nuqtalariga mumkin 
    boʻlgan koʻchish berib, elementar ishlar yigʻindisini nolga tenglaymiz: 
    Lekin (5.6) tenglikka asosan, reaksiya kuchlarining mumkin boʻlgan koʻchishdagi 
    elementar ishlarining yigʻindisi nolga teng: 
    U holda yuqoridagi tenglik 


    285 
    (5.10) 
    koʻrinishga ega boʻladi. Olingan natijadan 
    Dalamber-Lagranj prinsipi
    kelib 
    chiqadi: 
    ideal bog‘lanishlar qo‘yilgan mexanik sistemaning harakatida, ixtiyoriy 
    olingan vaqt uchun unga ta’sir etuvchi aktiv kuchlarning va inertsiya kuchlarining 
    mumkin bo‘lgan ko‘chishlaridagi bajargan ishlarining yig‘indisi nolga teng bo‘lar 
    ekan.
    (5.10) tenglama 
    dinamikaning umumiy tenglamasi 
    deb ataladi.
    Dalamber-Lagranj prinsipi yordamida masalalar yechish juda qulay bolib, passiv 
    kuchlar- bogʻlanish reaksiya kuchlari va ishqalanish kuchlari masala yechimida 
    hisobga olinmaydi.
    Dinamika prinsiplari yordamida juda koʻp amaliy masalalarni yechish 
    mumkin, faqat tuzilgan tenglamalar soni bitta ( mumkin boʻlgan koʻchishda ikkita 
    yoki uchta) boʻlganligi uchun noma’lumlar soni chegaralangan. 

    Download 6,14 Mb.
    1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   177




    Download 6,14 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika

    Download 6,14 Mb.
    Pdf ko'rish