176
7-
BOB.
VEKTOR GRAFIKASI
Mavzu rejasi:
Vektor tasvirlar va uni qurish turlari.
Vektor grafikaning vazifalari, turlari.
Adobe Illustrator Corel Draw imkoniyatlari.
7.1. Vektor tasvirlarni qurishning
asosiy tushunchalari va tamoyillari
Vektorli grafikada (6.3-rasmga qarang) tasvir obyektlar, doiralar va
chiziqlarning matematik tavsifari yordamida quriladi. Bu bir qarashda
rastr massivlarini ishlatishdan ko‘ra murakkabroq ko‘rinsada, ayrim
turdagi tasvirlar uchun matematik tavsifardan foydalanish osonroq
hisoblanadi.
Vektorli
grafikaning kaliti shundaki, u obyekt uchun kompyuter
ko‘rsatmalari va matematik formulalar kombinatsiyasidan foydalanadi.
Bu hisoblash qurilmalariga ushbu obyektlarni chizishda haqiqiy
nuqtalarni hisoblash va kerakli joyga joylashtirish imkonini beradi.
Vektorli grafikaning bu xususiyati rastr grafikaga
nisbatan bir qator
afzalliklarni beradi, lekin ayni paytda uning kamchiliklariga sabab
bo‘ladi. Vektorli grafika ko‘pincha obyektga yo‘naltirilgan yoki chizma
grafiklari deb ataladi.
Doiralar, chiziqlar, sharlar, kublar
kabi obyektlar sodda va
murakkabroq obyektlarni yaratish uchun ishlatiladi. Vektorli grafikada
obyektlar turli obyektlarni birlashtirish orqali yaratiladi. Sodda
obyektlarni yaratish uchun oddiy tavsifardan foydalaniladi. To‘g‘ri
chiziqlar, yoylar, doiralar, ellipslar va qattiq yoki o‘zgaruvchan
yorug‘lik joylari batafsil tasvirlarni yaratish uchun ishlatiladigan ikki
o‘lchovli chizmalardir.
Uch o‘lchovli kompyuter grafikasida sfera va kub kabi elementlardan
murakkab chizmalar yaratish mumkin. Vektor obyektlarini tavsifovchi
buyruqlar, ehtimol, ko‘pchilik foydalanuvchilar
tomonidan hech
qachon ko‘rinmaydi. Obyektlarni qanday tasvirlashni aniqlash vektor
obyektlarini tayyorlash uchun ishlatiladigan kompyuter dasturi bo‘ladi.
177
Vektor chizmalarini yaratish uchun ko‘plab rasmlar paketlaridan birini
ishlatish kerak.
Vektorli grafikaning afzalligi shundaki, tavsifi oddiy va kompyuter
xotirasida kam joy egallaydi. Biroq, kamchiligi ham shundaki, batafsil
vektor obyekti juda murakkab bo‘lishi mumkin, u foydalanuvchi
kutganidek chop etilmasligi yoki printer vektor buyruqlarini noto‘g‘ri
talqin qilgan yoki tushunmasa, umuman chop etilmasligi ham mumkin.
Vektorli grafik dasturlari obyekt turlaridan biri sifatida rastrlarni
yaratish imkoniyatiga ega. Chunki
rastr faqat kompyuter uchun
ko‘rsatmalar to‘plamidir va ko‘rsatmalar juda oddiy bo‘lgani uchun
vektor grafiklari boshqa obyektlar bilan teng ravishda rastrlarni idrok
eta oladi. Rastrlarni vektor ko‘rinishidagi obyekt sifatida joylashtirish
mumkin bo‘lsada, undagi alohida piksellarni tahrirlay yoki qayta
shakllantirib bo‘lmaydi.
