O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

149
Parametrlarni tanlagandan so‘ng, OK tugmasini bosish orqali 
oyna yopiladi va yozishni boshlash mumkin. Yozib olish tugmasini 
bosgandan so‘ng, boshqaruv panelidagi qizil indikator miltillay 
boshlaydi, bu signal yozilayotganligini bildiradi. Yozish darajasi 
avtomatik ravishda o‘rnatiladi, shunchaki yozish darajasi indikatori 
yashil zonadan tashqariga chiqmasligiga ishonch hosil qilishingiz 
kerak. Qizil zona darajasiga yetganda, Clip indikatori (kliplash) yonadi 
– yozuvda muqarrar ravishda buzilishlar paydo bo‘ladi va parchani 
yozishni takrorlash kerak bo‘ladi. Xuddi shu tugmani yana bosib yozish 
to‘xtatiladi. Yozib olgandan so‘ng, parchani tinglash mumkin – buning 
uchun [“] tugmachasini bosib (boshiga o‘tiladi) va [>] tugmachasini 
(o‘ynatish) bosib yozilgan tovushni boshiga qaytishingiz kerak. Agar 
kerak bo‘lsa, markerlardan foydalanish ham mumkin.
 5.8-rasm. Sound Forge
Yozuv tugagandan so‘ng, uni tahrirlashga kirishiladi. Buning uchun 
joriy yozish oynasini yopish kifoya. Tahrirlash Windows ilovalari uchun 
an’anaviy tarzda amalga oshiriladi: avval to‘lqin shaklining bir qismini 
tanlash kerak, keyin uni o‘chirish, bufferga nusxalash, joylashtirish 
va hokazo ketma-ketligida. Qulaylik uchun oskillogrammani 

150
klaviaturadagi [Ctrl] tugmachasini bir vaqtning o‘zida bosgan holda 
sichqoncha g‘ildiragini yoki vertikal (Y o‘qi – amplituda) aylantirish 
orqali gorizontal (X o‘qi – vaqt) kattalashtirish mumkin.
An’anaviy tahrirlash vositalaridan tashqari, SoundForge ovoz yozish 
bilan ishlash uchun juda ko‘p turli xil vositalarga ega. Masalan, faqat 
bitta funktsiyani ko‘rib chiqamiz – normalizatsiyalash. Gap shundaki, 
fonogrammani yozish yoki tahrirlashda turli fragmentlarni yozish tovish 
balandligi sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Subyektiv ravishda 
bu tovush balandligining keskin o‘zgarishi sifatida qabul qilinadi. 
Normalizatsiya bu kiruvchi sakrashlardan xalos bo‘lishga imkon beradi.
Fonogrammani muharrirga yuklagandan so‘ng, 

Download 6,82 Mb.