Keysda masalaning yechimi orqali quyidagi natijalarga erishish mumkin:
ish haqi terminiga to’g’ri ta’rif bera oladi;
nominal va real ish haqlarini bir biridan farqini biladi va real ish haqi
miqdorini aniqlay oladilar;
ta’rif tizimini, ta’rif setkasini, ta’rif razryadlarini bilib oladi;
ish haqini hisoblash usullarini bilib oladilar;
547
ish haqini to’g’ri hisoblanganligi tekshira oladilar;
mehnat shartnomasi, mexnatni rag’batlantirish va javobgarlik, ijtimoiy
imtiyozlar, mehnatni muxofaza qilish, mehnat nizolari to’g’risidagi umumiy
qoidalarni biladilar.
Yosh mutaxassislarga tavsiflar
Siz 75 kishilik O’zRFA “Temuriylar tarixi” Davlat muzeyining xodimlarni
boshqarish bo’yicha menedjer (mas’ul shaxs) bo’lib xisoblanasiz. Ikki yil avval siz
turli ta’lim muassasalarini bitirgan bir guruh xodimlarni ishga qabul qilgansiz. Bugun
majlisda barcha bo’lim boshliqlari bilan suhbatlashib ular to’g’risida qisqacha
ma’lumot oldingiz.
Ravshan, Ilxom, Doniyor, Eldor, Iskandar, Feruza, Farida va Mastura oliy
ma’lumotga egalar. Ular turli sohalar bo’yicha bakalavr bitiruv malakaviy ishini
himoya qilganlar. Ishga yollash vaqtida ularning ilmiy salohiyati taxsinga loyiq edi.
RAVSHAN BOZOROV
Ma’naviyat va ma’rifat bo’limida uslubchi (metodist) bo’lib ishlaydi. Uning
talabchanligi ba’zilarga yoqmaydi, lekin ko’pchilik uni o’z oldiga konstruktiv (aniq
maqsadga yo’naltirilgan) maqsadlarni qo’ygan ochiq ko’ngili, tinib-tinchimas,
kelishgan yosh inson sifatida biladi. U nimani taklif qilsa ham birlamchi mazmunga
ega. Biroq, u o’z so’rovnomalarini hammaga e’lon qilmaslikka moyilroq, shuning
uchun uning qarorlari qoyilmaqom bo’lib hisoblanmaydi. U juda e’tiborli. Yillik
rejaning bajarilishiga o’ta masuliyat bilan yondoshadi, xattoki bayram kunlari ham
ishga chaqirilsa alabatta keladi.
ILXOM ALIEV
Fondlar va arxiv bo’limida arxiv yurituvchi. U juda bosiq, kelishgan va
muloxazali yigit. Xar qanday loyiha ustida juda ma’suliyat bilan ishlaydi va
hammasini erinmasdan birma-bir tarozga qo’yib chiqadi. U so’zsiz ishonchga loyiq. U
ajoyib yordamchi. Ish jarayoniga yangiliklarni tadbiq qilib o’z tashabbusini ko’rsatdi.
Yillik rejaning bajarilishi tekshirilganda 100% bajarganligi aniqlandi. Biroq siz uni
yanada yuqoriroq lavozmlarga ko’tarilishi uchun yotarlicha qobiliyat va bilimga ega
ekanligini hal etishingiz kerak.
DONIYoR TOSHMUHAMMEDOV
Kelishgan va ochiq ko’ngilli shaxarlik yigit. U ekskursiya bo’limida gid
(ekskursavod) bo’lib ishlaydi. Bu bo’limda ishlovchi xodim ma’suliyatli va bilimdon
bo’lishi kerak. Ular yuqori qo’shimcha haq olishi uchun o’z ustilarida ishlashlari
kerak. Doniyor o’z ishini boshqa bo’limda ishlovchi o’rtoqlari bilan solishtirganda
uning ishi anchagina og’irroq ekanligini biladi va raxbariyat buni hisobga olishlariga
umid qiladi. U yaxshi natijalarga erishdi. Lekin, bo’lim jamoasi uni yana ikki yoki uch
yil shu lavozimda ishlashini hohlaydilar.
ELDOR ABDUG’ANIEV
548
Dizayner. Texnologiya, dizayn bo’yicha mutaxassis. U firma malaka
oshirgandan so’ng muzeyga o’tgan, uning texnologiyani rivojlantirishga qo’shgan
hissasi va malakasi juda ham axamiyatli bo’lib hisoblanadi. U juda ham xarakatchan
va yangilikka intiluvchi, yillik rejani doimiy ravishda a’lo darajada bajarib keladi,
lekin, afsuski insonlarga, ularni boshqarishga bo’lgan qiziqishi past, bu esa raxbariyat
va bo’limning noroziligiga sabab bo’ladi. “U insonlarni boshqara olish qobiliyatiga
egami?” degan masalani hal etish kerak.
ISKANDAR ABDUKARIMOV
Kichik ilmiy xodim - ta’mirlovchi. U juda qobiliyatli yigit. To’rt oydan buyon
badiy bezash bo’limi boshlig’ining yordamchisi bo’lib ishlaydi. Bu bo’limda u
birinchi bo’lib oliy ma’lumotga ega ekanligi bo’yicha diplom olgan, bu esa diplomga
ega bo’lmagan yanada malakaliroq xamkasblariga yoqmaydi. Ulardan o’tib ketganligi
uchun uni “Oq qarg’a” deyishadi. SHuningdek Iskandar ham ular bilan har doim ham
kelishib ketavermaydi, bu esa unga qiyinchilik tug’diradi. Bunga qaramay u o’z
o’rnini bo’sh qoldirmadi, aksincha o’zining dovyurakligi va qattiyatligi tufayli sekin-
asta muassasining rahbarlari doirasiga kirib boryapti.
FARXOD USMONOV
Injener-dasturchi. U texnik tadqiqotlar bo’limida ishlaydi. Uning xamkasblari
ham xuddi shunday ma’lumotli, uni yaxshi qabul qilishdi. Farxod – o’z sohasida juda
ham qoyilmaqom mutaxassis va uning jamoaviy ishga qo’shayotgan hissasi juda ham
katta. Farxod o’z mavqeidan qoniqadi va shu sababli u yuqori mansablarga
intilmaydiganga o’xshaydi.
BOBUR TEMIROV
Mana Bobur bir yildirki ish yurituvchi bo’lib ishlaydi. Unga bo’ysunuvchilar
ancha katta va malakalidirlar va u ularning ko’z oldilarida yaxshi ish yurituvchi
sifatida namoyon bo’lish uchun ancha qiyinchiliklarni bosib o’tdi. Uning mehnati
natijalari raxbariyat tomonidan ma’qullandi. Uning qo’l ostidagilar esa uning
malakasini yetishmasligi yaxshi nazariy bilimga egaligi bilan qoplanadi deb
hisoblaydilar. Bu esa alohida mijozlar bilan ba’zi xolatlarda o’zaro munosabatlarni
yaxshilashga yordam beradi.
FERUZA JUMANIYoZOVA
Farida, Doniyor kabi ekskursiya bo’limiga javob beradi va gid bo’lib ishlaydi. U
yaxshi natijalarga erishgan. Uni bunga qobiliyati borga o’xshaydi. U o’zi haqida “Men
bu yerda kar’era uchun ishlayapman, bu lavozimda uzoq qolish niyatim yo’q”- deydi,
ichki tartib-qoida juda ham qat’iy amal qiladi. Farida o’zining boshlig’iga yanada
yuqoriroq lavozimni egallamoqchi ekanligi haqida murojat qildi.
FARIDA FARXODOVA
Muzeyda tahlilchi bo’lib ishlaydi. U tahlil bo’yicha malaka oshirishdan o’tgan
va shu sohada o’z ishini davom ettirmoqchi. Bunday guruh tahlilchisi (analitik) uchun
u o’rtacha ko’rsatkichga ega. Agar o’rtacha daraja bilan, ya’ni uning e’tiborliligi va
tezligi 80% ni tashkil etadi. U o’zining bo’limida eng sekin ishlaydi, lekin, xattoki
bayram kunlari ham ishlaydi, shuningdek, muzeyda tahlilchilar yetishmaydi. Ishchi
549
kuchi bozorida esa ular, tahlilchilar kam va tahlilchilarni o’rtacha oyligi juda oshib
ketgan.
MASTURA OLIMOVA
Boshqaruv bo’limida buxgalter bo’lib ishlaydi va buxgalteriya tahlili bo’yicha
imtihon topshirishga tayyorgarlik ko’ryapti. Jamoa unga xayrixoxlik bildirib, bo’sh
vaqt ajratib beryapti. Bir yildan keyin unda ikkita diplom bo’ladi. Hozirda uning
natijalari yaxshi emas va ishlashga bo’lgan xoxish ma’lum darajada pasaygan, lekin,
o’ziga yuklatilgan yillik rejani to’liq bajarib keladi. Moliyaviy masalalar bo’yicha
boshliq bilan gaplashganda uning otasi uch oy avval olamdan o’tganligi va onasi,
singlisi uning qaramog’ida qolganliklari ma’lum bo’ldi. Unda hozir moliyaviy
qiyinchiliklar mavjud.
|
