O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti sug’urta nazariyasi va amaliyoti

Download 2,42 Mb. Pdf ko'rish
bet	32/132
Sana	16.11.2023
Hajmi	2,42 Mb.
	#100112

1 ... 28 29 30 31 32 33 34 35 ... 132

Bog'liq
Sug`urta nazariyasi va amaliyoti (3)

5.3. Tavakalchiliklarning turlari va ularni boshqarishda sug‘urtaning roli.
Risk obektlarining kompleks sinflari

Sug‘urtada risk qator jihatlari bo‘yicha ifodalanadi:
• aniq bir hodisa yoki hodisalar yig‘indisi (voqea yoki voqealar yig‘indisi),
qaysiki ularning sodir bo‘lishi bilan ilgari shakllantirilgan sug‘urta fondidan
to‘lovlar amalga oshirilishida;
• aniq bir sug‘urtalangan obekt bilan bog‘liqlikda, har qanday risk namoyon
bo‘lish obektiga ega;
• sug‘urtaga qabul qilingan obektni shikastlanish (zarar ko‘rish) ehtimolligi
sifatida.
Risk sug‘urtada obekt hisoblanadi va uni tasodifiy voqealar va hodisalar
natijasida amalga oshishi sug‘urta hodisasini yuzaga kelishini bildiradi.
Texnologiyalarning yangilanishi, ularning yuqori darajada xavfsizligi,
favqulotda holatlarning matematik modellashuvi tasodifiylikni chegaralaydi.
5.3. Tavakalchiliklarning turlari va ularni boshqarishda sug‘urtaning roli.
Risklarning turkumlanishi deganda oldinga qo‘yilgan maqsadlarga erishish
uchun ularni ma’lum belgilari bo‘yicha alohida guruhlarga ajratish tushuniladi.
Risklarni turkumlashning quyidagi mezonlari mavjud:
 risklar xavf soluvchi obektlar sinflari;
 riskni yuzaga kelish sabablari;
 risklarga ta’sir etish imkoniyati.
Risk obektlarining kompleks sinflari:
 ishchi kuchi;
 mol-mulk;
 sarmoya;
 axborot.
Yuzaga kelish sabablari bo‘yicha risklar quyidagilarga bo‘linadi:
 tabiiy hodisalardan kelib chiquvchi – suv toshqini, do‘l, yer qimirlashi,

55
epidemiya va sh.k.;
 ijtimoiy-jamoat muhitdan kelib chiquvchi – aldov, jinoyat, ko‘zda
tutilmagan ziyon yetkazish;
 texnikaviy muhitdan kelib chiquvchi – texnikaviy vositaning ishdan
chiqishi;
 xo‘jalik jarayonlari va iqtisodiyotning holati bilan bevosita bog‘liq
bo‘lgan - inflyatsiya, bozor kon’yunkturasi, bank foizi, valyuta kurslari va b.

Download 2,42 Mb.

1 ... 28 29 30 31 32 33 34 35 ... 132

Download 2,42 Mb.

Pdf ko'rish