|
Muhit omillari va ularning tasnifi
|
| bet | 9/14 | | Sana | 22.11.2023 | | Hajmi | 379 Kb. | | #103049 |
Bog'liq BIOLOGIYA Toplam 2022Muhit omillari va ularning tasnifi. Muhitning ekologik omillari.
Ekologik omillar klassifikatsiyasi. Ekologik omillarning organizmlarga kompleks ta’siri. Muhit omillarining organizmlarga ta’sir etish qonuniyatlari.
Ekologik nisha haqida tushuncha.
Yorug‘lik - muhitning ekologik omili. Yorug‘likning tirik organizmlar hayotidagi ahamiyati. Tabiatdagi mavsumiy o‘zgarishlar. Fotoperiodizm.
Bioritmlar. Organizmlarning yo‘rug’lik talabiga ko‘ra klassifikatsiyasi.
Harorat - muhitning abiotik omili. Harorat va namlikning tirik organizmlar hayotidagi ahamiyati. Harorat ekologik omil sifatida tirik organizmlar hayotidagi o‘rni. Harorat omiliga moslashish darajasiga ko‘ra organizmlarning guruhlari. O‘simliklarda haroratning o‘zgarishiga moslanishlar. Hayvonlarda haroratning turli sharoitlariga nisbatan moslanishlar. Namlik muhitning abiotik omili sifatida. O‘simliklarning namlikka nisbatan ekologik guruhlari va ularning moslashuvi.
Hayvonlarning namlikka nisbatan ekologik guruhlanishi va moslashuvi.
Tuproq va topografik omillar. Tuproq - edafik omil. Edafik omil sifatida tuproqning xossalari. Tuproqshunoslik fani. Tuproqning hosil bo‘lishi. Topografik omillar: balandlik (dengiz sathiga nisbatan); qiyalikning tikligi; qiyalikning ekspozitsiyasi.
EKSKURSIYA
Muhitning abiotik omillarini o‘rganish. Ekologik omillarning organizmgakompleks ta’sirini kuzatish; 1-Laboratoriya mashg‘uloti. Abiotik omillarning tirik organizmlarga ta’sirini o‘rganish; Muhitning biotik omillari. Biogeotsenozda tirik organizmlarning o‘zaro munosabatlari. Antibioz munosabat turlari: o‘zaro raqobat, yirtqichlik, parazitizm. Neytralizm. Organizmlarning o‘zaro foydali munosabatlari.
Mutualizm, hamsoyalik, hamtovoqlik. Biogeotsenozda tirik organizmlarning birgalikda yashashga moslanishlari.
Antropogen omil. Antropogen omillar: kimyoviy omillar, fizik omillar, biologik omillar, ijtimoiy omillar. Insonning ekologik omil sifatida o‘ziga xosligi, tabiatga ta’sirining ongliligi, maqsadga muvofiqligi, ijodiy xarakterda ekanligi. Insonning bevosita va bilvosita ta' siri;
|
| |
