O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti s. Eshtemirov, F. M. Nazarov

Download 2,67 Mb. Pdf ko'rish
bet	77/164
Sana	25.01.2024
Hajmi	2,67 Mb.
	#146073

1 ... 73 74 75 76 77 78 79 80 ... 164

Bog'liq
ALGORITMLASH VA DASTURLASH ASOSLARI

do-while takrorlanish operatori
shartli takrorlanuvchi jarayonlar tarkibida takrorlanish oxirida shart
tekshirilish holatlarida shart keyin takrorlanuvchi algoritmlar qo‗llaniladi. Shart
keyin takrorlanuvchi jarayonlar bajarilish holati har bir takrorlanish bir qadam
bajarilgandan keyin shart tekshiriladi. Agar takrorlanish holati boshidan shart
yolg‘on qiymat qabul qilsa takrorlanish bir marta bajarilib qoladi.
Ta‘rif: Agar shartli takrorlanuvchi jarayonlar tarkibidagi shart takrorlanish
oxirida tekshirilsa, bunday jarayonlar shart keyin takrorlanuvchi jarayonlar
deyiladi.
Shart keyin takrorlanuvchi jarayonlarni takrorlanish oldindan shart
tekshirilish iloji bo‗lmagan vaqtlarda foydalanish mumkin. Shart keyin
takrorlanuvchi jarayonlarda takrorlanish tanasi tarkibidagi operatorlar bir marta
bajariladi va keyin shart tekshiriladi.Agar shart yolg‘on bo‗lsa, takrorlanish
to‗xtatiladi.
Shart oldi takrorlanuvchi operatorlarning C++ dasturlash tilida ifodalash
uchun do while operatori yordamida tasvirlanadi.
do { operatorlar; } while();
do kalit so‗zidan keying operatorlar takrorlanish tanasi hisoblanadi, while
kalit so‗zidan keying shart tekshiriladi.Agar chin bo‗lsa, yana do kalit so‗zidan
keying operatorlar bajariladi, aks holda takrorlanish tugatiladi.
Shart keyin takrorlanuvchi jarayonlar, takrorlanuvchi jarayonlar ichida eng
murakkabi hisoblanadi, chunki shart tekshirilmasdan takrorlanish boshlanadi.
Takrorlanish oldindan shart tekshirilish iloji bo‗lmagan holatlar uchun
qo‗llanilishi ta‘kidlandi. Bunday holatlarni quyidagi masala orqali ko‗rib o‗tamiz.
Misol: yig‘indisi n ga teng bo‗lgan natural sonlarning eng kattasini
anilang.
Bu masalada albatta do-while operatoridan foydalanishimiz mumkin, chunki
hech bo‗lmaganda bitta natural sonni yigindisini hisoblash kerak bo‗ladi.
#include

116
int main()
{ int n,i=0;
cout<<‖n=‖;
cin>>n;
do {
s=s+i;
i++;
} while(scout<return 0;
}
Kirituvchi ma‘lumotlar
n=3
Dastur natijasi
2
Yuqoridagi masalada oldin yig‘indi hisoblanib keyin shart tekshiriladi.
Misol: 1- hadi b va maxraji q berilganda yig‘indisi n dan kichik bo‗lgan
geometrik progressiyani eng katta hadini toping.
#include
int main()
{ int b,q,s=0,n;
cin>>n>>b>>q;
do {
s=s+b; // yig‘indini hisoblash
b=b*q; // umumiy hadini hisoblash
} while(scout<return 0;
}
do/while ifodasi while strukturasiga o‗xshashdir. Bitta farqi shundaki
while da shart boshiga tekshiriladi. do/while da esa takrorlanish tanasi eng kamida
bir marta ijro ko‗radi va shart strukturaning so‗ngida test qilinadi. Shart true bo‗lsa
blok yana takrorlanadi. Shart false bo‗lsa do/while ifodasidan chiqiladi. Agar
do/while ichida qaytarilishi kerak bo‗lgan ifoda bir dona bo‗lsa {} qavslarning
keragi yo‗qdir.

117
Shart asosida takrorlanuvchi operatorlar yuqoridagi ikki holatlar shart oldin
yoki shart keyin takrorlanishlar bo‗yicha C++ dasturlash tilida tasvirlanadi.

Download 2,67 Mb.

1 ... 73 74 75 76 77 78 79 80 ... 164

Download 2,67 Mb.

Pdf ko'rish