Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Download 7,53 Mb. Pdf ko'rish
bet	244/366
Sana	17.05.2024
Hajmi	7,53 Mb.
	#240249

1 ... 240 241 242 243 244 245 246 247 ... 366

Bog'liq
O zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi t

M x V = Yx P
P = M V / Y va Y= M V / P

AD = S + I + G + Xn.
Baholar darajasi va talab qilingan milliy mahsulot hajmi oʻrtasidagi
bogʻliqlikni ifoda etuvchi chiziq yalpi talab egri chizigʻi deb ataladi.
Buni chizma koʻrinishida tasvirlash mumkin (1-chizma).
1-chizmadan koʻrinib turibdiki, yalpi talab egri chizigʻi doimo
pastga yoki oʻngga suriladi.
P
Bahodan boshqa omillar ta’siri
AD1
AD
Baho omillarining ta’siri
Y

22.1-chizma.
Yalpi talab egri chizigʻi
Bunday surilishning sababi har xil. Ma’lumki, alohida olingan
tovarlar bozorida talab egri chizigʻining surilishiga asosan daromad
samarasi va oʻrinbosar tovarlar sabab boʻladi. Ayrim tovarlarning bahosi
pasayganda, iste’molchilarning pul daromadlari koʻproq mahsulot sotib
olish imkonini beradi (daromad samarasi). Shuningdek, baho
pasayganda iste’molchi ushbu tovarni koʻproq boshqa sotib oladi,
chunki u boshqa tovarlarga nisbatan arzonroq boʻladi (oʻrnini bosadigan
tovarlar).
Milliy bozorda AD-egri chizigʻining trayektoriyasini, ya’ni uning
quyiga egilganligini, avvalo pulning miqdoriy nazariyasi tenglamasi
yordamida izohlash mumkin:
M x V = Yx P
Bu yerda: M – muomaladagi pul miqdori;

446
V – pulning aylanish tezligi;
R – iqtisodiyotdagi baholar darajasi (baholar indeksi);
Y – talab qilinayotgan real ishlab chiqarish hajmi.
Bu tenglamadan:
P = M V / Y va Y= M V / P
tenglamalarni
keltirib
chiqaramiz.
Bu
tenglamalardan
koʻrinadiki, baholar darajasi qancha oshsa, real YaIM hajmiga talab
shuncha past boʻladi, ya’ni pul massasi (M) va uning aylanish tezligi
(V) oʻzgarmas boʻlsa baholar darajasi va yalpi talab oʻrtasida teskari
bogʻliqlik mavjud boʻladi.

Download 7,53 Mb.

1 ... 240 241 242 243 244 245 246 247 ... 366

Download 7,53 Mb.

Pdf ko'rish