Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet252/342
Sana13.12.2023
Hajmi7,53 Mb.
#118127
1   ...   248   249   250   251   252   253   254   255   ...   342
Bog'liq
MIKROIQTISODIYOT. MAKROIQTISODIYOT (2) (7)

Foiz kanali pul-kredit siyosatining iqtisodiyotga ta’sir etuvchi 
an’anaviy kanali hisoblanadi. Markaziy bank foiz stavkasining 
oʻzgarishi iqtisodiyotdagi umumiy foiz stavkalari darajasiga ta’sir 
koʻrsatib, investitsiya / jamgʻarma darajasini oʻzgartirish orqali 
iqtisodiyotdagi yalpi talabning oʻzgarishiga olib keladi. Yalpi talabning 
oʻzgarishi, oʻz navbatida, inflyatsiya darajasiga ta’sir etadi. 
Markaziy bankning asosiy foiz stavkasi va yalpi talab orasida 
toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻliqlik mavjud boʻlmasada, foiz stavkasi 
oʻzgarishining ta’siri boshqa kanallar orqali ham amalga oshadi. 
Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki qayta moliyalash 
stavkasining iqtisodiyotdagi foiz stavkalariga ta’siri boʻyicha tahlillar 
ular orasida barqaror bogʻliqlik mavjudligini koʻrsatmoqda. 
Ayni vaqtda transmission mexanizm foiz kanalining ta’sirini 
Oʻzbekiston sharoitida cheklanganligini banklararo pul bozorining 
shaffof emasligi va yetarlicha rivojlanmaganligi bilan izohlash mumkin. 
Xususan, banklararo pul bozorida tijorat banklari faoliyatining 
sustligi va operatsiyalar hajmlarining kichikligi foiz kanalining 
samaradorligini pasaytiradi. 
2017-yilning ikkinchi yarmidan Markaziy bank tomonidan tijorat 
banklariga qisqa muddatli likvidlikni taqdim qilish operatsiyalari 
faollashtirildi. Lekin bunda yagona banklararo pul bozorining mavjud 
emasligi hamda pul-kredit instrumentlari ta’sirining cheklanganligi 
amalga oshirilayotgan choralar samarasini pasaytirmoqda. 


500 
Yuzaga kelgan holatdan kelib chiqib hamda pul-kredit siyosati 
transmission mexanizmining foiz kanalini kuchaytirish va pul bozorini 
samarali tartibga solish maqsadida 2018-yilning birinchi yarim yilligida 
qisqa muddatli pul resurslarini jalb qilish va joylashtirish boʻyicha 
banklararo pul bozorining yagona elektron platformasini yaratish koʻzda 
tutilgan. 
Shu 
bilan 
birga, 
pul-kredit 
siyosatining 
transmission 
mexanizmining foiz kanalini mustahkamlashda zaruriyat tugʻilganda 
Markaziy bank tomonidan bank tizimidagi ortiqcha likvidlikni jalb qilish 
boʻyicha operatsiyalar amalga oshiriladi. 
Shuni ta’kidlab oʻtish joizki, pul-kredit siyosatining transmission 
mexanizmi samaradorligini ta’minlash va foiz instrumentlarini 
optimallashtirish maqsadida Markaziy bankning pul-kredit siyosatining 
asosiy koʻrsatkichi sifatida asosiy stavka va foiz koridorini 2019-yildan 
amaliyotga joriy qilish koʻzda tutilgan. 
Likvidlik taqdim etish va jalb qilish boʻyicha pul-kredit siyosati 
instrumentlari turlarining kengaytirilishi Markaziy bankning asosiy 
operatsiyalari boʻyicha foiz koridorini shakllantirishga xizmat qiladi. 
Iqtisodiyotni liberallashtirish va unda bozor mexanizmlari 
ta’sirining oshib borishi bilan bir qatorda faol pul-kredit siyosatining 
amalga oshirilishi transmission mexanizmning foiz kanalini sezilarli 
darajada mustahkamlab boradi. 

Download 7,53 Mb.
1   ...   248   249   250   251   252   253   254   255   ...   342




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish