• Yoyilma (Расшифровка) tugmachasining mavjudligi bilan ajralib turadi. 7.8.Standart hisobotlar
  • 7.9.Universal hisobotlar
  •  Reglamentlashtirilgan hisobot ko’rsatkichlarining yoyilmasi




    Download 4,18 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet76/77
    Sana05.02.2024
    Hajmi4,18 Mb.
    #151433
    1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   77
    Bog'liq
    buxgalteriya hisobining axborot tizimlari

     
    7.7. Reglamentlashtirilgan hisobot ko’rsatkichlarining yoyilmasi 
    (rasshifrovkasi) 
    Ma’lumotlar bazasi asosida avtomatik ravishda shakllanadigan hisobot 
    shakllarini uchun hisobot satr va ustunlarini shakllantirish algaritmini ko’rsatish 
    imkoniyati mavjud. 
    Bunday rejim hisobot ko’rsatkichlarining yoilmasi (rasshifrovkasi) deyiladi. Bu 
    rejim hisobotning barcha shakllari uchun ham mo’ljallanmagan. Bu rejim aniq 
    reglamentlashtirilgan 
    hisobotda 
    Yoyilma 
    (Расшифровка) 
    tugmachasining 
    mavjudligi bilan ajralib turadi. 
    7.8.Standart hisobotlar 
    Standart hisobotlar buxgalteriya hisobining schyotlari bo’yicha qoldiq va 
    oborotlari, subkonto va buxgalteriya o’tkazmalari bo’yicha ma’lumotlarni olish uchun 
    xizmat qiladi. 
    Standart hisobotlar asosan ichki iste’molchilar buxgalteriya hisobni yurituvchilar 
    uchun mo’ljallangan. 
    7.9.Universal hisobotlar 
    Buxgalteriya hisobi registrlari ikkiyoqlama yozuv usuliga muvofiq yuritiladigan 
    jurnallar, qaydnomalar, kitoblar va tasdiqlangan blankalardan (shakllardan) iboratdir. 
    Buxgalteriya hisobi registrlari texnika vositalaridan, axborot tizimlaridan va 
    axborot texnologiyalaridan foydalanilgan holda elektron hujjat tarzida yaratilishi, 
    ishlov berilishi va saqlanishi mumkin. 
    Buxgalteriya hisobi registrlarida boshlang’ich hisob hujjatlaridagi ma’lumotlar 
    tizimlashtirilishi va to’planishi kerak. 
    Buxgalteriya hisobi registrining majburiy rekvizitlari quyidagilardan iborat: 
    registrning nomi; 
    buxgalteriya hisobi sub’ektining nomi; 
    17
    http://uz.denemetr.com/docs/768/index-211739-1.html?page=4
    .


    registrni yuritish boshlangan hamda tugallangan sana va (yoki) registr 
    tuzilgan davr; xo’jalik operatsiyalarining xronologik va (yoki) tizimli 
    guruhlanishi; 
    xo’jalik operatsiyalarining o’lchov birligi ko’rsatilgan holda puldagi o’lchov 
    miqdori; registrni yuritish uchun mas’ul bo’lgan shaxslarning lavozimlari, 
    familiyalari hamda 
    ismi va otasi ismining bosh harflari ko’rsatilgan holdagi imzolari yoki ushbu 
    shaxslarni identifikatsiya qilish uchun zarur bo’lgan boshqa rekvizitlar. 
    Buxgalteriya hisobi registrlariga tasdiqlanmagan tuzatishlar kiritilishiga yo’l 
    qo’yilmaydi. 
    Registrlar deganda – turli xil shakldagi jadvallar bo’lib, ularga buxgalteriya 
    hisobining dastlabki hujjatlari va ma’lumotlar bazasi asosida to’ldiriladi. Registrlar 
    uch guruhga bo’linadi: - Ma’lumotlar registrlari; 

    Jamg’ariladigan 
    registrlari; - Buxgalteriya 
    registrlari. 
    Regsitrlarning asosiy vazifasi hujjatlar asosida shakllangan ma’lumotlarni 
    saqlash hisoblanadi. Quyidagi jadvalda guruhlar bo’yicha registrlar namunasi 
    keltirilmoqda. 
    Ma’lumotlar registrlari 
    Jamg’ariladigan registrlari Buxgalteriya registrlari 
    Ma’lum kombinatsiya yoki 
    vaqt 
    bo’yicha 
    yoilgan 
    ma’lumotlarni 
    saqlash 
    uchun 
    mo’ljallangan 
    registrlardir. 
    Material, pul, tovar va 
    boshqalar 
    to’g’risidagi 
    axborotning mavjudligi va 
    ularning harakati haqida 
    ma’lumotlarning 
    hisobi 
    uchun foydalaniladi. 
    Registrlar yakuniy 
    ma’lumotlarni ko’rsatadi 
    Xo’jalik 
    operatsiyalari 
    buxgalteriya 
    hisobida 
    qanday 
    aks 
    ettirilishini 
    ko’rsatib 
    berishda 
    foydalaniladi. Yuu ob’ekt 
    o’z mavjud emas, lekin u 
    aniq 
    buxgalteriya 
    hisobining schyotlar rejasi 
    bilan bog’langan. 
    Masalan, 
    Soliqlar stavkasi. 
    Hisob
    siyosati 
    bo’yicha 
    ma’lumotlar. 
    Amortizatsiya 
    parametrlari 
    bo’yicha ma’lumotlar. Va 
    boshqalar 
    Masalan, 
    Hisoblangan YaST. 
    Daromadlar to’g’risdagi 
    ma’lumotlar va JShDS. 
    O’rtacha ish haqi. 
    Va boshqalar. 
    Masalan, 
    Buxgalteriya 
    o’tkazmalari kitobi. 


    115 
    Kross-jadval/ro’yxat hisobot tanlab olingan sanada jamg’ariladigan registrlari 
    bo’yicha qaydnomalarni olishga imkon beradi. Registrning ma’lumotlari ro’yxat 
    shaklida yoki kross-jadval ko’rinishda chiqarilishi mumkin. 
    Moliyaviy hisobot buxgalteriya hisobi sub’ektining hisobot sanasidagi moliyaviy 
    holati, hisobot davridagi faoliyatining moliyaviy natijasi va pul mablag’larining 
    harakati to’g’risidagi tizimlashtirilgan axborotdan iboratdir. 
    Yillik moliyaviy hisobot quyidagilarni o’z ichiga 
    oladi: buxgalteriya balansi; moliyaviy natijalar 
    to’g’risidagi hisobot; pul oqimlari haqidagi hisobot; 
    xususiy kapital to’g’risidagi hisobot; izohlar, hisob-
    kitoblar va tushuntirishlar. 
    Xalqaro standartlar bo’yicha tuziladigan moliyaviy hisobotga doir talablar 
    moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarida belgilanadi. 
    Buxgalteriya hisobi sub’ekti moliyaviy hisobotni tuzishda mustaqil balansga 
    ajratilgan o’z vakolatxonalarining, filiallarining va boshqa tarkibiy bo’linmalarining 
    buxgalteriya balanslarini hamda boshqa hisobot shakllarini kiritishi kerak. 
    Moliyaviy hisobot hisobot yili boshidan ortib boruvchi yakun bilan tuziladi. 
    Byudjet tashkilotlarining moliyaviy hisoboti byudjet to’g’risidagi qonun 
    hujjatlariga muvofiq tuziladi va taqdim etiladi. 
    Moliyaviy hisobotning tarkibi va mazmuni O’zbekiston Respublikasi Moliya 
    vazirligi tomonidan belgilanadi. 
    Banklar va boshqa kredit tashkilotlari moliyaviy hisobotining tarkibi hamda 
    mazmuni O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadi. 


    1 yanvar - 31 dekabr kalendar yili yillik moliyaviy hisobotning hisobot 
    davridir. 
    1 yanvardan boshlab davriy moliyaviy hisobot tuzilayotgan davrning hisobot 
    sanasini ham qamrab olgan davr kalendar yil mobaynida tuziladigan davriy moliyaviy 
    hisobot uchun hisobot davridir. 
    Yangidan tashkil etilgan yuridik shaxslar uchun yuridik shaxs huquqi qo’lga 
    kiritilgan sanadan boshlab o’sha yilning 31 dekabriga qadar bo’lgan davr, yuridik 
    shaxs bo’lmaganlar uchun esa, ular davlat organlarida ro’yxatdan o’tkazilgan sanadan 
    boshlab o’sha yilning 31 dekabriga qadar bo’lgan davr birinchi hisobot yili deb 
    hisoblanadi. 
    Agar yuridik shaxs (byudjet tashkilotlaridan tashqari) 1 oktyabrdan keyin 
    ro’yxatga olingan bo’lsa, birinchi hisobot yili keyingi yilning 31 dekabrida tugaydi. 
    Ro’yxatdan o’tilguniga yoki yuridik shaxs huquqi olinguniga qadar amalga 
    oshirilgan xo’jalik operatsiyalari to’g’risidagi ma’lumotlar birinchi hisobot yilining 
    moliyaviy hisobotiga kiritiladi. 
    Moliyaviy hisobot quyidagilarga taqdim 
    etiladi: davlat soliq xizmati organlariga; ta’sis 
    hujjatlariga muvofiq mulkdorlarga; 
    davlat statistika organlariga; qonun 
    hujjatlariga muvofiq boshqa organlarga. 
    Moliyaviy hisobot elektron hujjat tarzida taqdim etilishi mumkin. 
    Moliyaviy hisobot yilning har choragida taqdim etiladi. Kichik korxonalar va 
    mikrofirmalar buxgalteriya balansidan hamda moliyaviy natijalar to’g’risidagi 
    hisobotdan iborat faqat yillik moliyaviy hisobotni taqdim etadi. 
    Moliyaviy hisobotni taqdim etish muddatlari O’zbekiston Respublikasi Moliya 
    vazirligi tomonidan belgilanadi. 
    O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan buxgalteriya 
    hisobining ayrim sub’ektlari uchun moliyaviy hisobotni taqdim etishning boshqa 
    muddatlari belgilanishi mumkin. 

    Download 4,18 Mb.
    1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   77




    Download 4,18 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     Reglamentlashtirilgan hisobot ko’rsatkichlarining yoyilmasi

    Download 4,18 Mb.
    Pdf ko'rish