6
o‘quvchilarda texnik fikrlash hamda ijodiy qobiliyatni rivojlantirish zarur,
shundagina o‘quvchilar o‘z fikrlash doiralarini mustaqil kengaytira oladilar hamda
yangi mashinasozlik materiallarini yaratilishida ishtirok etadilar.
Talabalarga konstruksion materiallarni ishlabchiqarish texnologiyasi,
cho‘yan va po‘lat
ishlab chiqarish texnologiyasi, asosiy uskunalarning tuzilishi
hamda bu sohada joriy qilinayotgan ilg‘or texnologiyalarni ishlab chiqarishga
tadbiq etilishiga ijodiy yondashish o‘rgatiladi.
Masalan Amerika Qo`shma shtatlarida eng ko’p qo`llaniladigan 6ta
materiallardan alyuminiy va plastmassalarga ehtiyojning
ortib borayotganligi
kuzatilgan.
2
Figure 1.14 shows graphically how the production of six materials in the United States on a weight basis varied over
the past years. Aluminum and polymers show an outstanding increase in production since 1930. On a volume basis the
production increases for aluminum and polymers are even more accentuated since these are light materials.
Bizlarga ma’lumki xozirgi vaqtda ximiyaviy elementlar davriy sistemasida elementlar
metallar va metallmaslarga bo‘linadi, metallar barcha elementlarini yarmidan ko’prok qismini
tashkil etadi va elektr uzatuvchanligi temperaturaga bog‘liq bo‘ladi. Metallarissiklikni ham
yaxshi o‘tkazadi.
Metallarga shunday ta’rif bersa bo‘ladi, «temperature pasaygan sari elektr o‘tkazuvchanligi
ortadigan issiklikni yaxshi o‘tkazadigan, bog‘lanuvchan va o’ziga xos yaltiroqlikka ega bo‘lgan
elementlar moddalar deb ataladi»
Metallar elementlar davriy sistemasi jadvalining
asosan chap qismida
joylashgan. Barcha metallar ikki gruppaga, ya’ni qora metallar gruppasiga va
rangli metallar gruppasiga bo‘linadi.
2
William F.Smith Foundations of materials science and engineyering, p16
