8
metalloidlarga ham electron o‘tkazuvchanlik paydo bo‘ladi. Binobarin, metallarga
berilgan yuqoridagi ta’rifga
electron o‘tkazuvchanlikni ham qo‘shish kerak.
Mashhur rus olimi M. V. Lomonosov bunday degan edi: «Metallar bog‘lash
mumkin bo‘lgan yaltiroq jisimlardir». Shunday qilib, metallar ta’rifiga
bog‘lanuvchanlik va
yaltiroqlik xossalarini, shuningdek,
issiqlik o‘tkazuvchanlik
xossalarini ham qo‘shish kerak ekan.
Metallar yaltiroq va plastik bo‘ladi. Yaltiroqlik va, ko’pincha,
plastic
xossalari sof metallargina xos bo‘lib qolmay, balki ularning qotishmalariga ham
xodir. Demak, metallarningqotishmalari ham metallar deb atasa bo‘ladi.
Metallarning elektr tokini yaxshi o‘tkazishiga sabab shuki, juda kichik
potensial ayirmasi xosil qilindi deguncha ular atomlaridagi
elektronlar kela
boshlaydi, ya’ni musbat qutb tomon boradi, natijada elektr toki vujudga keladi.
Metalloidlarda bunday xossa bo‘lmaganligidan, ular elektr tokini o‘tkazmaydi.
Metall va uning qotishmalarini fizik-mexanik va ximiyaviy xossalaridan
tashqari, ularning texnologik xossalari ham ahamiyatga egadir. Bu xossalarga
deformatsiyalanuvchanligi,
quyuluvchanligi,
kesib
ishlanuvchanligi,
payvandlanuvchanligi,
toblanuvchanligi
va
boshqa
xossalari
kiradi.
Metallshunoslikni bilmay turib xilma-xil xossali
qotishmalar xosil qilish, bu
qotishmalardan tayerlangan detal asbob va boshqalarning zarur kerakli tomonga
uzgartirib bo‘lmaydi.
Atom modeli
XIX asrning oxirgi yillarida ko‘pgina hodisalar shu jumladan elektronlarning
atomda xarakatlanishi klassik mexanika tushunchalari va terminlari bilan izohlab
bo‘lmasligi tushunib etildi. Natijada atom va subatomlarda elektronlarning
xarakatini boshqaruv qonun qoidalarini tushintirib
beruvchi yangi prinsiplar
sistemasini ishlab chiqish zaruriyati paydo bo‘ldi. Bu qonun qoidalar
kvant
