• Guruh Ma‟lumotlarni kodlash Elementlardagi xatoliklar
  • Berilgan Qiymatlar Talabalik guvohnomasidagi oxirgi raqam
  • Berilgan qiymatlar Talabalik guvohnomasidagi oxirgi raqamdan bitta oldingisi
  • Siklik kodlarni koder va dekoder qurilmalarini qurish.
  • Guruh Ma‟lumotlarni kodlash va dekodlash
  • Goley kodi.
  • Xemming kodi.
  • O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi




    Download 0,75 Mb.
    bet33/122
    Sana20.12.2023
    Hajmi0,75 Mb.
    #124384
    1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   122
    Bog'liq
    Ta‟lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi-fayllar.org (1)

    Razryad nomeri


    Qoldiq

    1 yuqori


    element

    101

    2 element

    111

    3 element

    110

    4 element

    011

    5 element

    100

    6 element

    010

    7 element

    001

    3.2 va 3.3-jadvallarda mustaqil ishlash uchun topshiriqlar berilgan.

    3.2-jadval




    Guruh


    Ma‟lumotlarni kodlash


    Elementlardagi xatoliklar


    To„g„irlash uslubi

    1

    N= (21)10

    1

    Taqqoslash

    2

    N= (121)10

    3

    Sindrom

    3

    N= (721)10

    2

    Sindrom

    4

    N= (1221)10

    3

    Taqqoslash

    5

    N= (34521)10

    4

    Taqqoslash

    6

    N= (2451)10

    2

    Sindrom

    7

    N= (2341)10

    3

    Sindrom

    8

    N= (28821)10

    4

    Sindrom

    3.2-jadval davomi


    9

    N= (333321)10

    6

    Taqqoslash

    10

    N= (34521)10

    7

    Taqqoslash

    11

    N= (56721)10

    8

    Sindrom

    12

    N= (45621)10

    5

    Sindrom

    13

    N= (421)10

    2

    Taqqoslash

    14

    N= (6721)10

    3

    Taqqoslash

    15

    N= (5721)10

    5

    Sindrom

    16

    N= (4521)10

    3

    Taqqoslash

    3.3-jadval


    Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar


    Berilgan Qiymatlar


    Talabalik guvohnomasidagi oxirgi raqam

    0

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    8

    9

    K

    10

    12

    14

    16

    18

    20

    22

    24

    26

    28



    Berilgan qiymatlar


    Talabalik guvohnomasidagi oxirgi raqamdan bitta oldingisi

    0

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    8

    9

    R

    4

    8

    4

    6

    8

    2

    2

    4

    6

    8



    Siklik kodlarni koder va dekoder qurilmalarini qurish. Siklik kodlarning (7.4) kodi bo‗yicha koder va dekoderni ishlash prinsipini ko‗rib chiqamiz. Buning uchun (7.4) kodi jadvaldan hosil qiluvchi polinomni
    tanlaymiz. Misol uchun P(x)  х3  x 1  1011 . Ushbu hosil qiluvchi
    polinom uchun koder qurilmasining prinsipial sxemasi quyidagidan iborat
    bo‗ladi (3.6-rasm). Ma‘lumotlarni uzatish elementlari G(x)  X 3 1  1001
    bo‗lsin. Bu yerda K1, K2 , K3 kalit vazifalarini bajaradi. Trigger orqali 1 taktdan 5 taktgacha K1, K3 ochiq holatda, K2 – esa yopiq xoldatda bo‗ladi, 5-taktdan boshlab K1, K3 yopiq holatda, K2 – esa ochiq xoldatda bo‗ladi.

    Ma‘lumotlarni uzatish elementlari


    G(x)  x3 1  1001
    bo‗lsin.

    1
    5


    3.6 - rasm. Koder kurilmasining sxemasi

    U holda 7 ta takt orasida koder qurilmasining chiqish qismida 7 elementdan iborat (4ta ma‘lumotli, 3ta tekshirish elementlar) kodli kombinatsiya hosil bo‗ladi. Tekshirish elementlari 5-7 taktlarda koder qurilmasining yacheykalarida hosil bo‗lgan 1 yoki 0 larni K2 kaliti orqali aloqa kanaliga uzatadi. Koder qurilmasining chiqish qismida quyidagi elementlar hosil bo‗ladi – 1001110. Koderning ishlash prinsipi quyidagi 3.4-jadvalda keltirilgan.

    3.4-jadval
    Koderning ishlash prinsipi

    Taktlar

    Ma‘lumotlar

    Koderdagi yacheykalarni


    holati

    Kirishda


    Chiqishda


    3

    2

    1

    1

    1

    1

    0

    1

    1

    2

    0

    0

    1

    1

    0

    3

    0

    0

    1

    1

    1

    4

    1

    1

    1

    1

    0

    5



    1

    1

    0



    6



    1

    0





    7



    0







    Dekoder qurilmasini ishlash prinsipini ko‗rib chiqamiz. Dekoder qurilmasining prinsipial sxemasi quyidagidan iborat bo‗lsin. Bu yerda K1 orqali aloqa kanalidan kelayotgan kodli kombinatsiyaning

    4 ta ma‘lumotli elementi koder qurilmasiga va xotira registrlariga, tekshirish elementlari esa faqatgina dekoder qurilmasiga tushishini
    ta‘minlaydi. Dekoder qurilmasida qolgan qoldiqlarga qarab ma‘lumotlar elementidagi xatoliklar tuzatilish sxemasi 3.7-rasmda keltirilgan.

    Kirish
    K1


    m2
    Bufer registri

    4

    Dekodlovchi registr


    Chiqish



    2

    3
    m2 1

    &
    Deshifrator sindromi

    3.7 - rasm. Dekoder qurilmasining sxemasi

    Dekoder qurilmasining ishlash prinsiplari 3.5-jadvalda keltirilgan.

    3.5-jadval


    Dekoder qurilmasining ishlash prinsiplari

    Taktlar

    Dekoderni
    ng kirishidagi

    Dekoder
    yacheykalarini ng holati


    To‗g‗irlagi


    ch-ning kirish

    To‗g‗irlagic


    h-ning chiqish

    Dekoder
    ni chiqish


    elementlar


    1

    2

    3

    qismidagi
    ma‘lumot

    qismidagi


    ma‘lumot

    qismida

    1

    1

    1

    1

    0



    0



    2

    0

    0

    1

    1

    110

    0



    3

    0

    0

    0

    1

    011

    0



    4

    1

    0

    0

    0

    001

    0



    5

    1

    1

    1

    0

    000

    0



    6

    1

    1

    0

    1

    110

    0



    7

    0

    1

    0

    0

    101

    0



    3.5-jadval davomi


    8



    0

    1

    0

    101

    0

    1

    9



    0

    0

    1

    010

    0

    0

    10



    0

    1

    0

    001

    1

    0

    11



    1

    0

    0



    0

    1

    Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar






    Guruh


    Ma‟lumotlarni kodlash va dekodlash

    1

    N= (21)10

    2

    N= (121)10

    3

    N= (721)10

    4

    N= (1221)10

    5

    N= (34521)10

    6

    N= (2451)10

    7

    N= (2341)10

    8

    N= (28821)10

    9

    N= (333321)10

    10

    N= (34521)10

    11

    N= (56721)10

    12

    N= (45621)10

    13

    N= (421)10

    14

    N= (6721)10

    15

    N= (5721)10

    16

    N= (4521)10



    Goley kodi. d0=3, r=log2 (n+1) uchun r tekshiruv razryadlarini miqdorini aniqlash formulasi quyidagi ko‗rinishga ega:




    n

    n

    G
    0 G1
     ...  Gtт. х . м . 2r


    n
    bu yerda: tt.x.m -to‗g‗rilangan xatolar miqdori.




    G

    G


    0
    23
    ekanligini Goley aniqlagan.
    1 ...  G11т. х . м.
    211


    23


    23
    Bunda n = 21, r = 11, k = n – r = 12 va d0=7, hamma kombinatsiyadagi uch va undan kamroq xatolarni to‗g‗irlovchi parametrli ikkilik kodlari mavjud bo‗lishi mumkinligi haqida aytadi.

    (n,k), (23,12) optimal kodining yaratilishi Goleyga tegishli. Goley kodi siklik kodlarning bir ko‗rinishi hisoblanar ekan, unga oddiy kodning G(x) kodli kombinatsiyani xr birxadga ko‗paytirish va bu ko‗paytmaga G(x) xr ko‗paytmasini R(x) ga bo‗lishdagi qoldiqni qo‗shish orqali kodlash metodi qo‗llanilgan:




    xr G(x)


    P(x)
    Q(x) 
    R(x)


    P(x)



    Bu tenglikni o‗zgartirish orqali:


    F (x)  xr G(x)  R(x)
    ni olamiz,

    bu yerda G(x) - oddiy k- elementli kodning kodli kombinatsiyasi;


    r - hosil bo‗luvchi polinomning darajasi.
    Xemming kodi. Xemming kodi bir marotaba xatolarni to‗g‗irlash uchun yaratilgan bo‗lib u dmin =3 kod masofasiga ega. Xemming kodining n va k qiymatlari 2n-k -1=n nisbati bilan bog‗liq. N tekshiruv matritsasi qatorlari o‗zi bilan turli xil uzunlikdagi (n-k) nollarning ketma-ketligini ifodalaydi.
    Dastlab (50-yillarda) tekshiruv elementlarning hosil qilish formulasi shunday tanlanganki, qabul qilinayotganda nazorat qilinadigan elementlarning yig‗indi natijasi buzilgan elementni ketma-ketlik raqamini ko‗rsatishi kerak. ai – axborot belgilari axborot simvollari, bi – nazorat belgilari bo‗lsin. Agar tekshiruv belgilari kodli kombinatsiyalarda joylashtirilsa, raqamlar qaysi ikkilikning darajasi hisoblansa (1, 2, 4, 8 va boshqalar.), unda qabul qilingan ikkilik shaklidagi sindrom shovqinli elementning raqamini ko‗rsatadi.
    Richard Uesli Xemming – 1915 yil 11 fevralda AQShning Chikago shtatida tug‗ilgan.
    Unvonlari: Tyuring mukofoti, Emanuelya Piora mukofoti.
    Richard Uesli Xemming - amerikalik matematik, telekommunikatsiya va kompyuter sohasida axborot nazariyasi bo‗yicha ish olib borgan. Fanga qo‗shgan asosiy xissasi – Xemming kodi. 1998 yil 7 yanvar AQShning Kaliforniya shtatida vafot etgan.


    Download 0,75 Mb.
    1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   122




    Download 0,75 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

    Download 0,75 Mb.