|
O'zbekiston respublikasi oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi
|
| bet | 18/24 | | Sana | 19.02.2024 | | Hajmi | 0,56 Mb. | | #159055 |
Bog'liq OMKT (Amaliy mashg\'ulot)3.Zanjirni uzilishi. Gazli muxitda xlorlashda quyidagi chizikli zanjir uzilishlari sodir bo`lishi mumkin:
a) nasadka yoki reaktor devoriga urilishdan
Cl`+devor ® Slads
b
) uglevodorod radikallarining bir-biri bilan tuknashishidan:
v) xlor radikallarining uzaro birikishi orkali:
2Cl`®Cl2
g) uglerod radikalining xlor radikali bilan tuknashishidan:
R`+Cl`®RCl
d) ingibitorlar ta`sirida (fenollar, kislorod, oltingugurt birikmalari orkali).
3. Suyuq fazada xlorlash. Suyuq muxitda radikal-zanjirli xlorlash nisbatan past temperaturada olib boriladi (40-1500C) va xar doim initsiator yoki aralashmani nurlatish talab kilinadi. Bu esa, termik xlorlashda ortikcha iktisodiy mablag sarf bo`lishiga olib keladi. Shuning uchun, suyuq muxitda xlorlash usuli termik be`karor moddalar olishda, ya`ni HCl ni ajratuvchi moddalar sintezida uzini oklaydi (monoxlorparafinlar, polixloridlar C2 va undan yuqori). Suyuq muxitda xlorlash molekulaga ikkita, uchta va undan o'rtiq xlor atomini kirgizishda kulay xisoblanadi. Bu usul bilan quyidagi moddalar olinadi. Etanning polixlorli birikmalari
a) 1,1,2-trixloretan-Cl2CH-CH2Cl suyuq modda, tkayn=113,90C (1,2- dixloretandan olinadi, kushimcha 1,1,2,2, va 1,1,1,2-tetraxloretan xosil bo`ladi).
b) 1,1,1-trixloretan yoki metilxloroform CH3-CCl3 suyuq modda tkayn=74,10C (1,1 –dixloretandan olinadi, kushimcha 1,1,2- trixloretan va ttraxloretan xosil bo`ladi). Kup mikdorda ishlab chikariladi va yaxshi erituvchi xisoblanadi.
v) Pentaxloretan CCl3-CHCl2, suyuq modda, tkayn=186,80C (1,2- dixloretan yoki 1,1,2,2-tetraxloetanni xlorlab olinadi). Kimmatbaxo erituvchi- tetraxloretilen SSl2=SSl2 olish uchun ishlatiladi.
|
| |
