3. 3D MAX dasturida ob`ektlarni yaratish.
3D-MAX dasturi orqali
standart sodda geometrik shakllarni ixtiyoriysini qurish mumkin.Biz quyida misol
tariqasida paralellopipedning panjarali (karkasli) qurilishini ko`rib o`tamiz.
Bu uchun Create (yaratish) buyruqlar panelidagi Geometry (geometriya)
ob`ektiga kiramiz, natijada ob`ektga ta`lluqli tugmalari ro`yxatidan Extended
Primitives (sozlangan sodda shakllar) tanlanadi va Object Type (ob`ekt turi)
Compound Objects -■article Systems Patch Grids MURBS Surfaces Dynamics
Objects ro`yxatidan oddiy 7 qulay turlariga mos keluvchi yozuvli tugmalar paydo
bo`ladi.
So`ngra Chamfer Box (paralellopiped) tugmasi tanlanadi. Buyruq panelining
quyi qismida uch yozuv:Creation Method (yaratish usuli), Keybo`rd Entry
(klaviaturali kiritish) va Parameters (parametrlar) paydo bo`ladi. Sichqonchaning
chap bilan Perspective proyeksiyasi oynasini tanlang va tugmani qo`yib
yubormasdan, parallelepiped asosini chizish uchun kursorni diagonal bo`yicha
tortib boramiz Parameters (parametrlar) da length (uzunligi) va Width (kengligi)
parametrlar miqdorining o`zgarishini kuzating). Asos uzunligi va kengligini
o`rnatish uchun sichqon tugmasini qo`yib yuborish mumkin. Paralellopiped
balandligini berish uchun sichqoncha ko Ysatgichini yuqorida quyib yuborilgan
nuqtada kursorni joylashtirish va sichqonchaning chap tugmasini bosib, so Yigra
kursomi biror masofa yuqoriga sil jiting va yana chap tugmasini bosish kerak
bo`ladi. Hozir siz o`lchagan masofa, 450 burchak bilan qirqiluvchi faska
kengligiga teng bo`ldi. Faska balandligini shuningdek Fillet (faska) parmetri
yordamida ham berish mumkin. Faska sirtini siliqlovchi Smooth (silliqlash)
rejimini ulagach, natijada, yasalgan parallelepiped ko`rsatilgan ko`rinishga ega
bo`Lishi kerak.
Biz segmentlar soni birga teng bo`gan paralellopiped hosil qildik.
Segmentlar sonini o`zgartirish uchun Lengs Segs (uzunligiga ko`ra segmentlar) va
Width Segs (kengligiga ko`ra segmentlar) parametrlarni ko`rsatish mumkin.
Segmentlar sonini oshirish ob` ektining turli qobig`ini tahrirlash uchun zarur
bo`ladi. Faska chegarasida segmentlar sonini Fillet Segs (faska bo`yicha
segmentlar) o`zgaruvchisi yordamida berish mumkin.
9-rasm.
Faskali parallelepiped
Toroidal tugunni hosil qilish uchun quyidagi ishlarni amalga oshirish zarur:
1 Create (yaratish) buyruqlar panelidagi Geometry (geomet-riya) ob`ektiga
kiramiz, natijada ob`ektga ta`luqli tugraalari ro`yxatidan Extended Primitives
(sozlangan sodda shakllar) tanlanadi va Torus Knot (torondal tugun) tugmasini
bosing. Bu bo`lim yordamida fazoda jismlarning butun bir oilasini sil jitish,
shaklini, truba ko Yrialang kesirai o \Ldhamini o`zgartirib yasash mumkin.
2 Diametri bo`yicha cho`zilgan toroidal tugunni yassash uchun Creation Metod
(yaratish usuli) majmuasi o`lagichini Diametr (Diametr) holatida o`rnating.
3. Asosidagi egri chiziq aylana shaklini olishi uchun Ease Curoe (Asos egri
chizig`i) bo \Limidagi Circle (aylana) ulagichni o`matish mumkin.
4 Worp Cound (Sinishlar soni) ni 3 ga va Warp Heigh (sinishlar balandligi)ni
bering.
Bu
qiymatlarning
miqdori
asos
egri
chizig\L
radiusiningulushlaridaberiladi.
5. Cugunning boshlang`ich nuqtasi joylashish kerak bo`lgan Perspective
proyeksiyasi ixtiyoriy oynasining nuqtasida IM ni bosish va asos egri chizig`ini
tortib, kursomi suring. Aylana radiusini shunday tarzda belgilab, IMni qo`yib
yuboring. Kursorni asos egri chizig`i markaziga yoki markazidan bir qancha
masofaga sil jiting va LM ni bosing. Bu bilan tugun trubkasi ko`ndalang
kesirai radiusi berilgan bo`ladi. Base Curve (Asos egri chizig`i) bo`limidagi
Radius (Radius) parametri miqdori asos egri chizig
A
i aylanasi radiusining
Cross Section (kesim) bo`limidagi Radius (radius) parametr esa — tugun
trubkasi kesirai radiusining o`zgarishini aks ettiradi.
6. Cugma trubkasining ko`ndalang kesimi shaklini aylanadan Elliptikka
o`zgartiring. Buning uchun, Eleppsning katta va kichik yarim o`qlari
nisbatalarini boshqaruvchi, Cross Section (kesim) bo`limidagi Eccentricity
(eksskptrisitet) miqdori sozlanadi (4-rasm).
Yasalgan toroidal tugun 5-rasmda ko`rsatilgan ko`rinishga ega bo\ladi.
Asos egri chizig
`
i ucho`lchamli tugun shakliga ega bo\Lishi uchun Base coure
(Asos egri chizig
`
i) bo`"limidagi Knot (tugun) ulagichni o`rnatish kerak.
-Cross Section -
Radius: 118,035 Sides: fl2~~
Eccentricity:! 1,0
Twist: 10,0
Lumps: |0,0
Lump Height: j 0,0
Lump Offset: 10,0
4-rasm. Torandal tugun.
Endi yuqorida yaratilgan ob` ektlarni bo`yash va ulaming sirti uchun kerakli
faktura tanlash bilan shug`ullanamiz. Maxsus Material Editor (materiallar
muxariri) dasturi moduli yordaraida mav jud namunalardan tayyor materialni
tanlash yoki materialni mustaqil yaratish mumkin.
Proyeksiyalar oynasida parallelepipedni yasang. O`nlangan materiallarni
materiallar muharriri namunalari yacheykalaridan biriga torting va uni Assing
Material to Selection (materialni ajratish uchun ko`rsatish) tugmasida bosing.
Bo`yalgan parallelepiped 9-rasmda ko`rsatilgan.
11-rasu.
Materialni ishlatishga misol.
Shunday qilib, biz materialni tanlash va ob` ektga qo`llash usullaridan
bittasini ko`rdik. Materiallarni yaratish va tahrirlash irakoniyatlari juda ko`p va i
jod uchun keng maydon yaratadi.
Xulosa
Ushbu referatni tayyorlash mobaynida men 3D MAX dasturi haqida ko’pgina
ma’lumotlarga ega bo’ldim. Shu bilam bir qatorda 3D MAX dasturining
imkoniyatlari, uni ishga tushirish interfeysi va unda dastlabki ishlash bilim
kunikmasiga ega bo’ldim. 3D MAX dasturida yaratildgan uch o’lchovli obektlarni
vizual ko’rinishda tasvirlab, muhandislik ishlarida qullaniladgan obektlarni yaratib
ko’rdim. Men 3D MAX dasturining imkoniyatlaridan to’laligicha foydalanishim
uchun, bundan keyin ko’proq o’rganishni o’z oldimga maqsad qilib quydim.
Adаbiyotlаr
1.
«Разработка САПР» под ред. А.В. Петрова (Т. 1-8).-М.: Высшая школа.
1990.
2.
Корячко В.П., Курейчик В.М., Норенков И.П. Теоретические основы
САПР. Учебник для вузов. –М.: Знергоатомиздат, 1987.-400 с.
3. Т улаев Б.Р. Лойихалаш жараёнларни автоматлаштириш асослари. Ўқув
қулланма.-Т.:
ТошДТУ. 2005. -139 б.
4.
Rixsiboyev T. Kompyuter grafikasi.-T.:2006, 168 b
| 