• 2. O„rta termin hech bo„lmaganda asoslardan birida to„la hajmda
  • O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vfzirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti




    Download 1,17 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet30/59
    Sana20.05.2024
    Hajmi1,17 Mb.
    #245620
    1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   59
    Bog'liq
    Mamadiyeva N.X. Falsafa (Mantiq qismidan)

    Sillogizm qoidalari. 
    Xulosa asoslarining chin bo„lishi xulosaning chin 
    bo„lishi uchun yetarli emas. Xulosa chin bo„lishi uchun yana ma‟lum 
    qoidalarga amal qilish ham zarur. Bu sillogizmning umumiy qoidalari deb 
    ataladi. Ular sillogizmning terminlari va asoslariga taalluqli bo„lgan qoidalar 
    bo„lib, quyidagilardan iborat:
     
    1. Sillogizmda uchta termin: katta, kichik va o„rta terminlar 
    bo„lishi kerak.
    Ma‟lumki, sillogizmning xulosasi katta va kichik 
    terminlarning o„rta terminga bo„lgan munosabatiga asoslanadi; shu 
    А 
    В 

    А 
    В 

    yoki 


    42 
    sababdan ham terminlar soni uchtadan kam yoki ortiq bo„lmasligi talab 
    qilinadi.
    Masalan: Hamma notiqlar so„z san‟atini chuqur egallagandir. 
    So„z san‟atini chuqur egallaganlar orasida notiqlar ham bor. 
    Bu ikki hukmdan xulosa chiqarib bo„lmaydi, chunki terminlar soni 
    ikkita. Terminlar sonining uchtadan ortib ketishi ayniyat qonuni 
    talablarining buzilishi bilan bog„liq bo„lib, terminlarning to„rtlanishi 
    (quarternio termunorum) deb ataluvchi xatoga olib keladi: 
    Davlat – iqtisodiy munosabatlarning siyosiy ifodasidir. 
    Har bir inson uchun sihat – salomatlik eng katta davlatdir. 
    Bu hukmlarda “davlat” tushunchasining ikki xil ma‟noda qo„llanilishi 
    ayniyat qonunining buzilishi bo„lib, u chetki terminlarning o„zaro mantiqiy 
    bog„lanishiga imkon bermaydi. Terminlarning uchtadan ortiq bo„lishi 
    asoslar o„rtasidagi mantiqiy aloqadorlikning uzilishiga ham sabab bo„ladi: 
    Yunon faylasuflari falsafa taraqqiyotiga katta hissa qo„shganlar. 
    Aristotel – mantiq fanining asoschisi. 
    Bu ikki hukmdan xulosa chiqarib bo„lmaydi, chunki bu hukmlar o„zaro 
    mantiqiy bog„lanmagan. 
    2. O„rta termin hech bo„lmaganda asoslardan birida to„la hajmda 

    Download 1,17 Mb.
    1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   59




    Download 1,17 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vfzirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

    Download 1,17 Mb.
    Pdf ko'rish