|
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta‘limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti fizika – matematika fakultetiBog'liq Majmua IVRT 1-SEMestr 123Sistemali blok.
Shaxsiy kompyuter bitta odam, biror bir mutahasis ko‗magiga muhtoj bo‗lmay ishlashi mumkin.
Foydalanuvchi muloqotni ko‗pgina vositalar orqali: alvafit-raqamli yoki grafik displey, klaviatura,
sichqoncha va boshqalar bilan bajaradi.
PK konfiguratsiyasini keragicha o‗zgartirish mumkin. Biroq tayanch konfiguratsiyasi
tushunchasi bor, u ommabop (tipik) hisoblanadi:
sistemali blok (protsessor);
monitor;
klaviatura;
sichqoncha.
Kompyuterlarning portativ variantida sistemali blok klaviatura ostida, qopqog‗ida esa monitor
joylashgan bo‗ladi.
Stol variantidagi shaxsiy kompyuterni ko‗rib chiqaylik.
Protsessor yoki sistemali blok PKning asosiy tashkil etuvchisidir. Protsessorda o‗z navbatida
kompyuterning eng asosiy qismlari joylashgan bo‗ladi va ular kompyuterning ichki qurilmalari
hisoblanadi. (6-rasm.)
Bular:
kompyuter faoliyatini boshqaruvchi elektron sxemalar, ya‘ni -
mikroprotsessor, operativ xotira, kontroller, shinalar va boshqalar;
elektr energiya bloki: tarmoq elektr energiyasini kompyuter lozim bo‗lgan past quvvatli
doimiy tokka aylantirib beradi;
egiluvchan disklar (yoki disketalar) qurilmasi;
vinchester yoki qattik magnit disk qurilmasi va boshqalar.
modem va faks-modem - telefon tarmogi orkali boshqa kompyuterlar bilan ma‘lumotlar
uzaro almashish qurilmasi;
kompakt-disklar qurilmasi - kompyuterda kompakt disklardan ma‘lumotni o‗qish va
audiokompakt-disklardan musiqa eshitirish vazifasini bajaradi;
musiqa kartasi - musiqa, ovoz va tovushlarni yozish va eshittirishga xizmat qiladi.
Monitor va klaviatura kompyuterning tashqi qurilmasi hisoblanadi. Kompyuterning qo‗shimcha
tashki qurilmalarini:
printer-ma‘lumotlarni bosmaga chiqarish qurilmasi;
sichqon - kompyuterga ma‘lumot kiritishni engillashtiruvchi
vosita;
flesh - kichik optik yozish vositasi;
djoystik-tugmachali sharnir ruchkaga o‗rnatilgan manipulyator asosan kompyuter
o‗yinlarida foydalanishga qulay vosita.
Amaliyotda modem, faks-modem, strimer, kompakt disklar qurilmasi tashqi qurilma shaklida
ham uchraydi. Biroq bu xolda kompyuterning tannarxi qimmatroq bo‗ladi.
Sistemali bloklar tashqi ko‗rinishi bo‗yicha korpus shakli bo‗yicha ajratiladi. Ular gorizontal
(desktop) yoki vertikal (tower) bajarilgan bo‗ladi. Vertikal korpuslar o‗lchami turlicha: butun
o‗lchamli (bigtower); o‗rta o‗lchamli(Miditower); kichik o‗lchamli (minitower). Gorizontal
korpuslarni: ensiz (Full-AT) va juda ensiz (Baby-AT) formatlari mavjud. Shaxsiy kompyuterlarning
korpuslari turli konstruktor xususiyatlariga ega va qo‗shimcha elementli (ruhsatsiz murojaatlardan
blokirovka qilish elementlari, ichki temperaturani nazorat qilish vositalari, changdan saqlash pardalari
va boshqalar) bo‗ladi.
Korpuslar energiya bloki bilan birga chiqariladi. Energiya bloki quvvati ommaviy kompyuter
modellari uchun 200 - 250Vt hisoblanadi.
Kompyuter asosini elektron platalar tashkil etadi. Har bir plata kichik tekis plastikadan va unga
joylashgan mikrosxemalar, kondensatorlar, razyomlar va boshqalardan iborat, ular o‗zaro o‗tkazgichlar
bilan bog‗langan bo‗ladi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta‘limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti fizika – matematika fakulteti
|
