Obyektlar inspektori (Object Inspector) oynasi.
Formadagi komponentlarning xususiyat-larini, obyektlar inspektori (Object Inspector) orqali o‘zgartirish mumkin yoki forma yoki uning komponentalarida ta’sir etadigan holatni aniqlash mumkin. Xususiyat (properties) – Obyektning ekranga ko‘rinishi haqida ma’lumotlarga aytiladi (balandligi, rangi, joylashish koordinatasi va h.k.) Holat (events) –Loyihangizda sodir bo‘layotgan jarayon (hodisa) dagi bajarilishi kerak bo‘lgan qismdastur. Misol sifatida komponenta ustida sichqonchani kelishi, yurishi, ketishi holati (jarayoni). Obyektlar inspektorda (Object Inspector) tanlangan obyektingizni holati yoki xususiyati bilan ishlashingiz uchun sichqonchani (Properties yoki Events) o‘tish tugmasidan tanlashingiz kifoya.
Obyektlar daraxti (Object TreeView) oynasi.
Forma konstruktorida joylashgan obyektlar, Obyektlar daraxti (Object TreeView) oynasida obyektlar ichma ich joylashishi daraxsimon ko‘rinishida chiqadi (masalan Forma, Panel va h.k.) va siz xohlagan vaqtingizda shu oynadan qaysi obyekt ikkinchi bir obyekt ichida joylashishini boshqarishingiz mumkin. Bundan tashqari bu oynadan xohlagan obyektinigizni tanlashingiz mumkin obyektlar inspektori (Object Inspector) oynasida uning xususiyati yoki holatlari bilan ishlamoqchi bo‘lsangiz.
Dastur matni muharriri (Code Editor) oynasi.
Dastur matni muharriri (Code Editor) oynasida yaratayotgan dasturingizni ishlash jarayonida bajarilishi kerak bo‘lgan dastur matnlari yoziladi. Bu oynada har bir formaning modullari ochilgan bo‘lishi mumkin yoki (proyekt) loyiha fayli. Loyihangizda har bir yaratilgan formangiz uchun modul (dastur matni) fayli yaratiladi va bu fayllar dastur matni muharriri (Code Editor) oynasida ochiladi. Code Editor oynasi bir nechta yangi oyna ochish uchun asosiy menyudan View\New Edit Window buyruq orqali bajariladi.
Unitl.pas –paskal tilidagi kodi oynasi. Unitl.pas ni ishlatish uchun Form1 ni chetga surib dasturni kiritamiz.
Dastur matniga yo‘l ko‘rsatuvchi oynasi (Code Explorer).
Code Editor oynasida, modul (dastur matni) faylidagi dasturingizning tuzilishini Code Explorer oynasida daraxsimon ko‘rinishida chiqadi (masalan o‘zgaruvchilar, konstantalar, obyektlar holatlarini qism dasturlari, chaqirilgan modullar va h.k.). Bu oynada dasturning o‘zgaruvchining e’lon qilgan joyiga, obyektlar holatlarini qism dasturlari joyiga va h.k. larga tez o‘tish uchun qulay.
Delphi dasturida ma’lumotlar bazasini bog’lash.
ADOConnection1
ADOTable1
(1.2.4-chizma) Delphi dasturida ma’lumotlar bazasini bog’lash.
ADOConnection1 – komponenti ma’lumotlar bazasini bog’lash uchun ishlatiladi.
Uning ConnectionString – xususiyati orqali ma’lumotlar bazasi bog’lanadi. Quyidagicha
(1.2.5-chizma) Ma’lumotlar bazasini tanlash oynasi.
(1.2.6-chizma) Ma’lumotlar bilan aloqa xususiyatlari oynasi.
Faylni bog’lang
(1.2.7-chizma) Ma’lumotlar bazasini tanlash oynasi.
Bog’landi
Login parol
Bo’lmasa
False
(1.2.8-chizma) Login parolni o’chirish oynasi.
ADOTable1 – komponenti orqali ma’lumotlar bazasidagi jadvallar bog‘lanadi. Quyidagicha.
1) ADOConnection1 bog’lanadi
2) Jadval bog’lanadi masalan a2 jadvali
3) True
(1.2.9-chizma) Ma’lumotlar omborini faol holatga otkazish oynasi.
Endi jadvaldagi ma’lumotlarni namoish qilish uchun DBGrid1 va DataSource1 komponentlaridan foydalanamiz.
DBGrid1 – komponenti.
DBGrid1 - komponenti
(1.2.10-chizma) Formaga jadval qo’yish oynasi.
DataSource1– komponenti.
DataSource1– komponenti
(1.2.11-chizma) Jadval bilan ma’lumotlar omborini bog’lash oynasi.
DataSource1– komponentining DataSet xususiyatiga ADOTable1 bog’lanadi.
(1.2.12-chizma) DataSource kompanenti ADOTable kompanenti bilan bog’lanish oynasi.
| 