|
-rasm. Issiqlik almashinuviga ega past chuqurlikdagi geotermal tizim
|
| bet | 62/72 | | Sana | 04.12.2023 | | Hajmi | 3,9 Mb. | | #110943 |
Bog'liq Qayta tiklovchi energiya manbalari oquv qollanma (2) (3) 7.2-rasm. Issiqlik almashinuviga ega past chuqurlikdagi geotermal tizim,
a - yer osti quduq (skvajina) larda; b- gorizontal kanallarda.
Toshkent atrofi basseyni yaxshi o‘rganilgan qidiruv ishlari olib borilgan. Bu basseyn bir necha suv oqimi kompleksiga ega, uning minerallatish va kimyoviy tarkibi turli darajaga ega. Sezilarsiz mineral oshgan 41 g/l gacha geotermal suvlar temperaturasi 75-800 C bo‘lib, ular 2...2,5 ming m chuqurlikdan olinishi mumkin. Geotermal suvlar zahirasi 500 l/s dan katta hisoblanadi.
Farg‘ona artezian basseynida bir necha suv oqimi komplekslari terminal suvlari uchraydi, minerallashuv va kimyoviy tarkibi turlicha, suv tennisi 70-900 C ga yetadi. Bu suvlar katta debitga va basseynga ega. Alohida quduqlari 30 l/s gacha termal suv olish mumkin.
O‘zbekiston janubida (Sirdaryo) geotermal suvlar 6500 C temperaturada uchraydi, ularda debiti ayrim quduqlar 3000 m3/sutka gacha etadi. Bu suvlar yod va brom moddalari bor hisoblanadi. Ulardan kompleks foydalanish mumkin-issiqlik ta’minoti uchun yoki qimmatbaxo kimyoviy elementlar olish uchun.
Geotermal suv issiqligi elektr energiya olish uchun ishlatilishi, yashash va ishlab chiqarish binolari, isitish va issiq suv ta’minotida, issiqxonalarni va parniklarni isitishda va h.k.
Geotermal elektr energiyani olish uchun katta temperaturali o‘ta qizigan issiqlik tashuvchilardan (bug‘ suv aralashmasidan – qizish temperaturasi 20000 C va undan katta) foydalaniladi. Bunday suv qatlami Ispaniyada, Yaponiyada, Kurel orollarida va h.k. uchraydi.
Isitish va issiq suv ta’minotida O‘zbekistonda uchraydigan unga issiqlik bo‘lmagan 50-1000 C temperaturali termal suvlar talab qilinadi.
Agar termal suvlar minerallashuv darajasi 10 g/l gacha undagi zararli komponentlar suv uzatish trubasi uchun o‘rnatilgan normadan oshmasdan unday suvlarni issiqlik suv ta’minotida qo‘llash mumkin. Termal suv temperaturasi 500 C dan kam bo‘lmagan hollarda issiqlik suv ta’minotida ulardan foydalanish juda oddiy sxema bo‘yicha amalga oshiriladi. (7.3-rasm). Quduqda termal suv to‘plash idishga tabiiy bo‘yicha quyiladi. Bak-akkumulyatordan bu suv truboprovod orqali nasoslar yordamida iste’molchilarga uzatiladi. Issiqlik suv ta’minoti qurilmalari geotermal suvlarni iste’mol qiluvchi samarali ob’ekt hisoblanadi.
|
| |
