Statistik tekshirish usullari
Matematik statistik tekshirish usullari natijalarini takshirish asosida xatolarni baholash, analiz usullari va sxemasini tanlash imkonini beradi. Bunday masalani hal etish uchun Fisher mezonidan foydalaniladi:
F=
Analiz uchun usul va sxema tanlash maqsadida F- mezondan foydalanganda bir obyektni analiz qilishning ikki usuli dispersiyalari olinib, f1 va f2 erkinliklar darajasi uchun hisoblanadi. Hisoblangan F qiymat (doimo katta dispersiya va kichik dispersiya ga qo`yiladi.
Dispersion analiz.
Xatolarning manbalari bittadan ko`p bo`lsa, dispersion analizdan foydalaniladi. Bunda analizga ra`sir etuvchi har bir omilning ta`sir ulushini va ularning analitik belgining o`zgaruvchanligiga har tomonlama ta`sirini aniqlash talab etiladi.
Bunday analiz jarayonida belgining hisobga olingan va olinmagan turli omillar ta`siridan umumiy, xususiy ( tadqiqotchi hisobga olgan omillar ta`siridan kelib chiqadigan) va qoldiq ( tadqiqotchiga noma`lum sabablarga ko`ra kelib chiqadigan ) dispersiyani ifodalovchi ma`lumotlar hosil bo`ladi. Misol tariqasida biror eritma titrining N analitiklar tomonidan n o`rnatilishi olinsa, usulga xos tasodifiy xatolardan tashqari tarqoqlikning asosiy manbasi turli analitiklar bo`lib, bu manba uchun dispersiyani hisoblash maqsadga muvofiqdir.
|
