O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalarvazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

12
1.2-rasm. Birga bir hamda ko’pga ko’p ko’rinishidagi munosabatlar.
Demak yuqoridagilarning barchasi Relational Maʼlumotlar bazasining sifatlari
ekan.
Keling endi bevostia loyihalash jarayoniga toʻxtalamiz.
1. Talablarni tahlil qilish: ma’lumotlar bazasining maqsadini aniqlash
Dasturchi sifatida yaratilayotgan dasturiy taʼminot, unda saqlanadigan
maʼlumotlar va ularga qoʻyilgan talablarni tushunish maʼlumotlar bazasini
loyihlashda ishingizni bir muncha osonlashtiradi.

13
Maʼlumotlar bazasiga har tomonlama qarashni unutmang. Masalan, onlayn
doʻkon uchun baza yaratganda, bazaga mijoz sifatida, yoki sotuvchi sifatida
qarashingiz mumkin va bu ikkisi uchun bir hil maʼlumotlar turli koʻrinishda
koʻrsatilishi kerakligini hisobga oling.
Talablar va maqsdalarni aniqlash uchuh quyidagi qadamlarni bajarish mumkin:

Bazani ishlatadigan odamlardan intervyu oling

Hisob-fakturalar, ish jadvallari, so’rovnomalar kabi biznes hujjatlarni tahlil
qiling

Mavjud ma’lumotlar tizimlarini oʻrganing (shu jumladan jismoniy va raqamli
fayllar)
Mavjud maʼlumotlar istalgan koʻrinishda boʻlishi mumkin
Navbat ma’lumotlar bazasiga kiritilishi kerak bo’lgan barcha maʼlumotlarni
yig’ib, ularni turlarga ajratish: shaxslar, joylar, buyumlar, talabalar, fanlar, hodisalar
va hokazo. Har bir turdagi maʼlumotlarning attributlarini ham aniqlab oling:
Xaridorlar

Ism

Manzil

Shahar, tuman, viloyat

E-pochta manzili

Telefon raqami
Mahsulotlar

Nomi

Narxi

Zaxiradagi miqdori

Buyurtma miqdori
Buyurtmalar

Buyurtma ID

14

Buyurtmani qabul qilgan sotuvchi

Sana

Mahsulotlar

Miqdor

Narx

Jami
Keyinchalik bu ma`lumotlar bevosita MB jadvallarini shakllantirishda
ishlatiladi. Maʼlumotlarni imkon qadar mayda boʻlaklarga boʻling. Misol uchun,
manzilni shahar, tuman, viloyat qilib ajratsangiz, kelajakda MBdagi
foydalanuvhchilarni tuman, shahar yoki viloyat boʻyicha ajratib olishingiz qulay
boʻladi.
Tasavvur qiling, sizda foydalanuvchilar va mijozlar degan jadvallar mavjud
va siz biror shaxs haqidagi maʼlumotlarni ikkalasida ham saqlayabsiz. Agar bu
shaxsning maʼlumotlari bitta jadvalda yangilansa (masalan telefon raqam oʻzgarsa),
siz ikkinchi jadvalni ham yangilashingizga toʻgʻri keladi. Bu esa ortiqcha ish.
Buning oldini olish uchun foydalanuvchilar uchun bitta jadval yaratib, bu
foydalanuvchi mijoz yoki yoʻqligini

Download 1,43 Mb.