101
4. Asboblar milini aniq nolda turganini tekshirish, agar turmagan bo‘lsa, korrektor
yordamida ularni nol xolatga keltirish.
a
)
b
)
2.3-rasm.Ampermetrni ulanishi (a) va ampermetrni
qiyoslashning prinsipial sxemasi (b).
5. Tok manbaiga ulanish hamda quvvatni qo‘pol va moyillikda
muvofiqlashtiruvchi reostat
yoki kuchlanish regulyator vositasi yordamida tok kuchini 0 dan doimiy oshirib borish bilan
shunday o‘zgartirish lozimki, sinalayotgan o‘lchash asbobini mili ketma-ket xolda,
shkalani har bir
bo‘linmasida to‘xtab-to‘xtab borsin. Namunaviy o‘lchash asbobining har bir bo‘limdagi qiymatlari
uchun mos kelgan tekshirilayotgan o‘lchov asbobining ko‘rsatish qiymatlari yozib boriladi.
6. Tok kuchi kattaligini shkalaning oxirgi bo‘linmasiga etkazgan xolda, uni xudda o‘sha
nuqtalarda to‘xtatish bilan, asta moyillikda kamaytirib borish va unda ham tekshirilayotgan o‘lchov
asbobining ko‘rsatish qiymatlarini yozib borish kerak.
7. Ikkala ampermetr ko‘rsatkichlari bo‘yicha 2.2-jadvalni to‘ldirish kerak.
8. Olingan natijalar asosida mutlaq, nisbiy va keltirilgan xatoliklarni hisoblash va o‘lchash
asbobi uchun tuzatmalarni aniqlash lozim.
9. Qiyoslanayotgan ampermetrni yaroqliligi haqida xulosa chiqarish kerak.
102
2.4-rasm.Ampermetrni
qiyoslash laboratoriya
ishining umumiy ko‘rinishi.
10. Olingan ma’lumotlar bo‘yicha qiyoslanayotgan asbob ko‘rsatkichlariga bog‘liq xolda
tuzatmani tok kuchiga bog‘liqlik grafigini chizish kerak.
2.2-jadval
№
P
t.r.
O‘lchangan
natijalar
Hisoblab chiqilgan natijalar
Namunaviy
ampermetr-
ning
ko‘rsatkich-
lari,
Vnom
Oshib
borishda
gi qiymat
Vo‘zg
Kamayib
borishda
gi qiymat
Vo‘zg
O‘rtach
a
qiyma-
ti
Absol-
yut
xatolik,
ΔVabs.
Nisbiy
xatolik
E, %
Keltir.
xatolik
γ , %
Tu
zat
ma
1.
2.
3.
