100
bo‘lib o‘tadi. Voltmetrlarda qo‘llaniladigan o‘lchash mexanizmining prinsipialsxemasi 2.2-rasmda
ko‘rsatilgan.
2.2-rasm. Elektrostatik tizimdagi o‘lchash mexanizmining qurilmasi
O‘lchagichning harakatlanmaydigan qismi ikkita parallel bo‘lgan metall plastinklardan
A
,
xarakatlanuvchi qismi esa yoysimon plastinkalar sektoridan
B
lardan tuzilgan. O‘lchash
mexanizmlarining qismlaridagi kuchlanishni o‘lchashlarda harakatlanmaydigan va harakatlanuvchi
plastinkalar turli ishorali zaryadlar bilan zaryadlanadi. Plastinkalar orasida elektrik maydon
vujudga keladi, uni ta’siri ostida harakatlanuvchi plastina harakatlanmaydigan plastinalar
oralig‘idagi kengliklarda cho‘ziladi. SHunday qilib, xarakatlanuvchi plastinani burilish burchagi
va, bundan kelib chiqib, asbobning ko‘rsatuvchi mili, o‘lchanayotgan kuchlanishga proporsional.
Elektorstatik tizimdagi o‘lchash asboblarining yutuqlari: ko‘rsatkichlarni tashqi magnit
maydoni va harorat hamda o‘rab turuvchi muxitga bog‘liq emasligi; yuqori darajada aniqligi;
konstruksiyasining oddiyligi; uncha ko‘p bo‘lmagan xususiy elektrenergiyani iste’mol qilinishi.
Kamchiliklari: asbob ko‘rsatkichini tashqi elektr maydonga bog‘liqligi; havo namligini
ta’siri; bunday asboblarni ampermetr sifatida foydalanishni imkoni yo‘qligi.