Xorijiy valyuta kurslarining belgilanishi va ular orasidagi farq Valyutalar juftligi Sotish narxi Sotib olish narxi Ular orasidagi farq EUR/USD 1.3350
1.3354
0.030%
USD/EUR 0.7487
0.7489
0.027%
USD/JPY 99.16
99.19
0.030%
JPY/USD 0.0101
0.0101
0.000%
USD/GBP 0.6289
0.6289
0.000%
GBP/USD 1.5904
1.5906
0.013%
7.2. Valyuta bozorida savdoni amalga oshirish tartibi Ayriboshlash kurslarini qay tartibda belgilanishini yoki oʻzgari-
shini biror bir belgilangan joyga borib kuzatishning imkoni yoʻq.
Sababi valyutalarni ayriboshlash Nyu York, Tokyo va shu kabi boshqa
birjalarda amalga oshirilmaydi. Aksincha, xalqaro valyuta bozori
birjadan tashqari tartibga solingan bozor (over-the-counter) hisoblana-
di. Ushbu bozorda yuzlab dillerlar (asosan banklar) xorijiy valyutadagi
depozitlarni sotish va sotib olishga tayyor turishadi. Ushbu dillerlar
asosan kelishuvlarni telefon va kompyuterda amalga oshirishadi.
Ushbu bozorning funksiyalari markazlashgan bozor funksiyalaridan
farq qilmaydi. Eʼtibor qaratilishi lozim boʻlgan holat, banklar,
kompaniyalar va hukumatning xalqaro valyuta bozorida valyutalarni
sotib olishi hamda sotishi haqida soʻz yuritilganda bu yerda ularning
valyutani oʻzini sotib olishi nazarda tutilmaydi. Yaʼni bank dollar sotib
oldi deyilganda bankning
dollarda shakllantirilgan depozit ni sotib
olganligi nazarda tutiladi.
Odatda xalqaro valyuta bozoridagi tranzaksiyalarning miqdori $1
milliondan oshadi. Xalqaro valyuta bozorida belgilanadigan ayribosh-
lash kurslari bilan banklar valyuta ayriboshlash shahobchalardagi
ayriboshlash kurslarining oʻrtasida farq mavjud. Yaʼni banklarda
belgilangan kurs valyuta bozoridagi kursdan balandroq boʻladi. Sababi
bank oʻzidagi ayribooʻlash kurslarini oʻzining siyosatidan kelib
117
chiqqan holda ham belgilashi mumkin. Misol sifatida Oʻzbekiston
tijorat banklaridagi ayriboshlash kurslari orasida farqni koʻrsatishimiz
mumkin. Foreksda esa asosan yirik hajmdagi tranzaksiyalar amalga
oshirilganligi sababli, ayriboshlash kurslari tijorat banklaridagi kursga
nisbatan biroz past boʻladi.
