|
O‘zbekiston respublikasioliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi
|
| bet | 5/10 | | Sana | 17.01.2024 | | Hajmi | 116,62 Kb. | | #139356 |
Bog'liq mirjalolY=С+I+G+NX
bu yerda:
Y d – yalpi talab;
C – uy xo’jaliklarining istе’mol sarflari;
I – xususiy sеktorning invеstitsiya sarflari;
G – davlat xaridi;
NX – sof eksport.
AD M V / P ,
bu yerda:
AD – yalpi talab;
M – pul miqdori;
V – pulning aylanish tezligi; P – narx darajasi3.
Bundan ko‘rinadiki, V.Kamaevning fikricha yalpi talab pulning miqdori va narx darajasiga bevosita bog‘liqdir. Bu o‘rinda u sotib olinadigan tovarlar turi, miqdori va sifatini e’tibordan chetda qoldiradi.
Narx darajasi va talab ta’siridagi milliy ishlab chiqarish hajmi o‘rtasidagi bu teskari bog‘liqlikni quyidagi rasm orqali ifodalash mumkin (15.2-rasm).
Agar yakka talab egri chizig‘ining pasayuvchanligi daromad va almashuv samaralarining amal qilishi bilan izohlansa, yalpi talab egri chizig‘ining pasayuvchan ko‘rinishda bo‘lishi narxlar umumiy darajasining o‘zgarishi natijasida ro‘y beruvchi foiz stavkasi samarasi, boylik samarasi va import tovarlar xaridi samarasi orqali izohlanadi. Yalpi talab egri chizig’i va yalpi taklif egri chizig’i kеsishgan nuqta umumiqtisodiy muvozanatni ifodalab, bu holatga narxning muvozanatli darajasi va milliy ishlab chiqarishning muvozanatli rеal hajmi orqali erishiladi.
Yalpi talab egri chizig’i va yalpi taklif egri chizig’i kesishgan nuqta narxning muvozanatli darajasi va milliy ishlab chiqarishning muvozanatli real hajmini ko’rsatadi. Ishlab chiqarilgan va sotib olingan mahsulot real hajmi teng bo’lganda, iqtisodiyotda muvozanatlikka erishiladi faraz qilingki, mamlakatdan yalpi talab va yalpi taklifning o’lchamlari quyidagi ma’lumotlar bilan xarakterlansin.
Yalpi talabga tasir ko’rsatuvchi omillar.Foiz stavkasi samarasi.Mazkur samaraning mohiyati shundan iboratki, narx darajasining o‘sishi bilan pulga bo‘lgan talab ham ortadi. Bu esa muomaladagi pul miqdorining o‘zgarmagan hajmi sharoitida foiz stavkasining o‘sishiga olib keladi. O‘z navbatida foiz stavkasining o‘sishi iste’mol va investitsiya sarflari hajmini pasaytiradi.
Yalpi talab pasayishi
Istemol buyumlariga talab pasayishi
Narx o‘zgarishi bilan foiz stavkalarining hamda yalpi talab umumiy miqdorining o‘zgarishi o‘rtasidagi bog‘liqlikni rasm orqali osonroq tushunish mumkin
Ишлабчиқаришомилларигаталабнингпасайиши
|
| |
