55
Quyidagi jadvalni g‘aznaviylar mavzusiga oid ma’lumotlar
bilan to‘ldiring:
G‘aznaviylar
davlati
Faoliyat
ko‘rsatgan
davri
Hududi
Poytaxti
Hukmdorlari
17-§. QORAXONIyLAR
Tayanch tushunchalar: Qoraxoniylar davlati, Movarounnahrning
egallanishi, Qoraxoniylar davlatining bo‘linib ketishi, davlat bosh-
qaruvi, qoraxitoylar hujumi, “Dehqon” atamasining yangi maz muni.
Davlatning tashkil topishi.
X asr o‘rtalarida qarluqlar
yag‘mo, chigil,
o‘g‘uz va boshqa qabilalar
bilan yagona ittifoqqa
birlashdilar. Bu ulkan hududda dastavval
“Xoqoniya o‘lkasi”
deb yuritilgan davlat tashkil topadi. Mazkur davlat hukmdorlari
“
jabg‘u” deb yuritilgan unvonning o‘rniga o‘zlarini “
qoraxon”,
ya’ni “
buyuk xon” deb ataydilar.
XI–XII asrlarda
Xoqoniya
rivoj
topib kuchaygach, u
“Qarluq-Qoraxoniylar” davlati no-
mini olgan. Mazkur yirik davlat qator qabilalar ittifoqi asosida
tash kil
topgani bois hukmdorlari “arslonxon”,
“bug‘roxon” va
“tavg‘achxon” unvonlari bilan yuritilgan. Bu uchta atama oliy
darajali hukmdor ma’nosini anglatgan. Buyuklik yoki ulug‘lik
esa qadimda turkiy xalqlarda “
qora” so‘zi bilan sifatlangan.
Shu boisdan taxtda o‘tirgan
Arslonxon,
Bug‘roxon va
Tav-
