O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
22-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.09.2023
PLASTIK MATERIALLARNI TAYYORLASHNING MUHIM TEXNOLOGIK
USULLARI
Shamsiyeva Nasiba Fayzullaevna
Buxoro muhandislik-texnologiya instituti “Qurilish materiallari va konstruksiyalari
texnologiyasi ” kafedrasi assisenti
e-mail: nasibashamsiyeva925@gmail.com
Annotatsiya: Ushbu maqolada kompozit materiallarining turlari va ularni ishlab
chiqish, qo’llanilish sohalari,tayyorlashning texnologik usullari keng yoritiladi.
Kalit so‘zlar: Kompozitsion materiallar, dispers zarralar, anorganik, ipsimon
kristallar, diffuziya usuli.
PLASTIKE MATERIALS FOR CONSTRUCTION IMPORTANT TECHNOLOGICAL
METHODS OF PREPARATION
Abstract: This article describes in detail the types of composite materials and their
development, areas of application, technological methods of preparation.
ПЛАСТИКОВЫЕ МАТЕРИАЛЫ ДЛЯ СТРОИТЕЛЬСТВА: ВАЖНЫЕ
ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЕ МЕТОДЫ ПРИГОТОВЛЕНИЯ
Аннотация: В данной статье подробно описаны виды композиционных
материалов и их разработки, области применения, технологические приемы
получения.
Kompozitsion materiallar - oʻzaro uncha taʼsirlashmaydigan, kimyoviy jihatdan
har xil boʻlmagan komponent (aralashma) larning hajmiy birikishidan hosil boʻladigan
va komponentlar bir-biridan aniq chegara bilan ajralib turadigan materiallar. Har
qaysi komponentning eng yaxshi xossalari (mustahkamligi, yeyilishga chidamliligi va
boshqalar)ni oʻzida mujassamlashtirganligi uchun kompozitsion
materiallar ularning
hech biriga xos boʻlmagan koʻrsatkichlar bilan ifodalanadi. Odatda, kompozitsion
materiallar plastik (metall yoki nometall — anorganik yoki organik) asos yoki matritsa
hamda qoʻshilmalar: metall kukunlari, tolalar,
ipsimon kristallar, yupqa payraha,
gazlama va boshqalardan iborat boʻladi. Kompozitsion materiallar turlari: tolali
(tolalar yoki ipsimon kristallar bilan mustahkamlangan);
dispersion-zichlangan
(dispers zarralar bilan mustahkamlangan) va qatlamli (turli xil materiallarni presslab
yoki prokatlab olingan). Kompozitsion materiallar tayyorlashning muhim texnologik
usullari: armaturalovchi (mustahkamlovchi) tolalarga matritsa materiali shimdirish;
mustahkamlagich va matritsa lentalariga press-qolipda shakl berish; komponentlarni
sovuqlayin presslab, keyin qovushtirish; mustahkamlagichga matritsani purkab, keyin
