|
Parrandachilik xo‘jaliklarini mexanizatsiyalashtirish. Mechanization of poultry farms
|
| bet | 44/49 | | Sana | 19.12.2023 | | Hajmi | 246,9 Kb. | | #123161 |
Bog'liq Parrandachilik xo‘jaliklarini mexanizatsiyalashtirish. Mechaniza-hozir.orgTermoqarshiliklar haroratni qarshilik termometrlari bilan o‘lchash harorat o‘zgarishi bilan o‘tkazgichlar qarshiligining o‘zgarish xususiyatiga asoslangan. Demak, o‘tkazgich yoki yarim o‘tkazgichning omik qarshiligi uning harorati funksiyasidan iborat, ya’ni Bu funksiyaning
ko‘rinishi termometr qarshiligi materialining xossalariga bog'liq. Ko‘p- chilik toza metallaming elektr qarshiliklari harorat ko'tarilishi bilan ortadi, metall oksidlar (yarim o‘tkazgichlar) ning qarshiligi esa kamayadi. Qarshilik termometrini tayyorlashda quyidagi talablarga javob beruvchi toza metallar qo‘llaniladi:
Metall o‘lchanayotgan muhitda oksidlanmasligi va uning ximiyaviy tarkibi o‘zgarmasligi kerak.
Metallning harorat qarshilik koeffitsiyenti yetarli darajada katta va stabillashgan bo'lishi lozim.
13.6-rasm. Qalqovichli (a), gidrostatik (b) va elektrodli (d) sath datchiklari.
sath o‘lchov birligiga moslangan ikkilamchi o‘lchov asbobidagi (UA) kuchlanish o‘zgarishiga proporsional ravishda ta’sir qiladi. Qalqovichli sath datchiklari suyuqlik sathining katta miqdorda o‘zgarishlarini o‘lchash uchun xizmat qiladi. Ulaming asosiy kamchiligi qalqovichning xarakatlanib turishidir.
Gidrostatik datchiklarda suyuqlik sathini nazorat qilish maxsus silindrik idishdagi suyuqlikning gidrostatik og‘irligi o‘zgarishiga asoslanganbo‘ladi (13.6, Л-rasm). Suyuqlik bosimi sathini (h) proporsional bo‘lib,membranani (7) egilishga ta’sir qiladi va maxsus ko‘mir ustun (2) yordamida elektr signalga o‘zgartiriladi.Bu signalni sath birligiga mos ravishda o‘lchov asbobi (7’) yordamida o‘lchab boriladi. Qalqovichli (poplavokli) va gidrostatik datchiklar suyuqlikning sathi bo‘yicha emas, aslida uning massasi bo‘yicha o‘lchaydi, shuning uchun haroratning va suyuqlik tarkibining o‘zgarishi natijasida o‘lchov xatoliklari kelib chiqadi.
Elektrodli datchiklar suyuqlik ichiga tushiriladigan bir va bir necha elektrodlardan tashkil topgan bo‘ladi. Bunday turdagi datchiklarda suyuqlik sathining o‘zgarishi natijasida elektrodlar orasidagi muhitning aktiv va sig‘im o‘tkazuvchanligi o‘zgaradi. Suyuqlik muhitining aktiv o‘tkazuvchanligi o‘zgarishiga asoslangan elektrodli sath datchigining sxemasi 13.6, d-rasmda keltirilgan.
Sochiluvchan mahsulotlami, shu jumladan don mahsulotlarining sathini nazorat qilish suyuqlik sathini nazorat qilishga nisbatan anchagina murakkabroqdir, chunki bu mahsulotlar anchagina elektr qarshiligiga ega hamda ular don bunkeri to‘lishi bilan gorizontal tekislik hosil qilmaydi.
Suyuqlikli bosim datchiklarining U-shaklli (13.8, д-rasm), qcfn- g‘iroqchali (13.8, Z>-rasm), gidrostatik (13.8, c/-rasm), membranali (13.8, e-rasm), silfonli (13.8,/-rasm), manometriktrubkali (13.8, g-rasm) turlari mavjud.
U-shaklli suyuqlik datchiklarida bosimlar farqi F = Ff- F, suyuqlik ustuni og‘ irligi bilan muvozanatlashadi:
HFF = r}h, (13.3)
bu yerda: 7 - suyuqlikning solishtirma og‘irligi.
Qo‘ng‘iroqchali tizimlarda bosimlar farqi AF = Ff - F2 qo‘ng‘iroq- chani aralashuvini hosil qiladi va natijada F{ bosimni aniqlash imkoniyati tug‘iladi.
Gidrostatik tizimlarda halqali tarozili kameraning burilish burchagi bosimlar farqi AF = F{ - F2 ga proporsional bo‘ladi.
Suyuqlikli bosim datchiklari aniq va bir me’yorda ishlashi bilan bir qatorda ulaming ekspluatatsion noqulayliklari (kichik oraliqlarda o‘lchash sharoitlari, faqatgina vertikal holatda ishlashi, katta o‘lchamlarga ega bodganligi kabilar) sababli oxirgi paytlarda ulami o‘mini takomillashgan datchiklar egallamoqda.
13.8-rasm. Suyuqlikli bosim datchiklarining turlari:
a - U-shaklli; b - qo‘ngiroqchali; d - gidrostatik; e - membranali; f -silfonli; g- manometrik trubkali.
Sarfni o‘lchovchi tezlik datchiklari suv, suyuq yoqilg‘i, gaz va boshqa moddalami aniqlash schyotchiklarida qo‘I lani 1 ib kelinmoqda.
Vertikal qanotli tezlik datchiklarida (13.9, b-rasm) ular orqali o‘tadigan suyuqlik vertushkani 2 aylanishiga sababchi bo‘ladi. Bunda oqim tezligiga proposional bo‘lgan aylanish chastotasi quyidagicha bo‘ladi:
n = av = aQ/S, (13.5)
buyerda: a - proporsionallik koeffitsiyenti, ayl./min; v - suyuqlik tezligi,m/s; Q - suyuqlik sarfi, m3/s; S - datchikning ishchi yuzasi, m2.
Spiral vertushkali datchiklar (13.9, <7-rasm) suyuqlikni katta sarflarini aniqlashda ishlatiladi. Bunday turdagi datchiklar boshqa turdagi datchiklardan farqli o‘laroq truboprovodlarning notekis joylarida ham ishlash qobiliyatiga ega. Spiral vertushkaning aylanish chastotasi n (ayl./s) sarfga Q (m /s) to‘g‘ri proporsional va qanot qadamiga 1 (m) teskari proporsional bo‘ladi.
|
| |
