|
RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR DAVRIDA TILLARNI INTENSIV OʻQITISHNING PSIXOLOGIK-Bog'liq chiroyli-yozuv-malakasini-shakllantirish-usullari
RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR DAVRIDA TILLARNI INTENSIV OʻQITISHNING PSIXOLOGIK-
PEDAGOGIK JIHATLARI
RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ANJUMANI
2023-yil 2-iyun
159
Uchinchi sinfdan boshlab esa qoidalarga yana qo'shimcha tez va toza yozish qoidalari
kiritiladi. Ammo har bir qoidani, har darsda bezor qiladigan darajada takrorlash yaramaydi, aks
holda, ongli ravishda o'zlashtirish uchun mo'ljallangan qoidalar o'z aksini topishi mumkin.
Sanoq-ohang usuli. Bu usuldan foydalanishda o'qituvchi harf va lining elementlarini
sanash orqali yozdirib tushuntiradi. Bu usulni ayniqsa, savod o'rganish davrida keng qo'llash
mumkin.
Sanoq-ohang usulining afzalligi shundaki, birinchidan, harflarning tekis yozilishini
ta'minlaydi va harf elementlarining tushib qolishiga yo'l qo'ymaydi; ikkinchidan, sekin yozadigan
o'quvchilarni tez va sinfdagi barcha o'quvchilar bilan barobar yozishga undaydi; uchinchidan,
o'quvchilarga harakatlarni aniq va dadil bajarishni o'rgatadi; to'rtinchidan, sinfda darsni
jonlantiradi.
Ammo bu usuldan butun dars davomida foydalanish tavsiya qilinmaydi, chunki
o'quvchilar charchab, yozuv sifatini pasaytirib yuborishlari mumkin.
Sanoq ohang usulini qo'llashda, asosan, harflarning asosiy elementi «bir», «ikki», «uch»
deb sanab boriladi, yordamchi ulash elementi esa «va» deb ataladi.
Masalan, kichik sh harfini yozishni quyidagicha mashq qilish mumkin: Sanoq-ohang
usulini qo'llashda harf yoki element awal sanoqsiz yoziladi, so'ngra sanoq bilan yozdiriladi.
Shuningdek bu usul bilan yozishda dastlab sekinroq, keyichalik uni tezlashtirib yozib
ko'rsatiladi.
Sanoq-ohang usulidan bo'g'in, so'z va gaplarni yozdirishda ham foydalanish mumkin.
Xatolar ustida ishlash usuli. Bu usulni qo'llashdan maqsad har bir o'quvchi o'z xatosini
mustaqilona olishga va uni tuzatishga o'rgatishdir.
O'quvchilarga o'z yozuvlaridagi harflarning to'g'ri yoki noto'g'riligini, qiyaligini, baland
yoki past yozilganligini tekshirib chiqish topshiriladi. O'quvchilar navbati bilan o'zlari yo'l
qo'ygan kamchiliklarni aytib beradilar, ayrim o'quvchilarga o'qituvchi yordam beradi.
Undan tashqari, o'quvchilar o'z kamchiliklarini yozuv davtarlarida yoki xusnixat kitobida
berilgan namunaga qarab taqqoslash oraqali ham tuzatishlari mumkin.
Ko'pchilik o'quvchilarda takrorlangan bir hildagi tipik xatolarni o'qituvchi doskada tahlil
qilib, uni qanday tuzatish yllarini ko'rsatib beradi.
Mashq sifatida ayrim harflar doskada noto'g'ri yozib ko'rsatiladi va ularning kamchiligi
nimada ekanligi o'quvchilardan so'raladi. Masalan, kichik u harfini o'qituvchi doskada
quyidagicha yozib ko'rsatadi, o'quvchilar esa uning xatosini topadilar. Kichk u harfining
tugunchali elementi bir tomonga qiyshayib qolgan, aksinsa, daftarning qiya chizig'iga mos qilib
yozish lozim.
|
| |
