URALOVA MALAXOT S1712-19 20.05.2023
Pedagogik mahorat
Mustaqil ta`lim.
6. Mavzu:
O’QITUVCHI FAOLIYATIDA PEDAGOGIK QOBILIYAT.
REJA:
1.“Qobiliyat” va “pedagogik qobiliyat” tushunchalarining mohiyati.
2. Pedagogik qobiliyatning asosiy turlari.
3.
Pedagogik qobiliyatni shakllantirish yo’llari.
Tayanch so’z va iboralar: Pedagogik fikr, Ustoz-shogird, kasb- xunar,
muallim, murabbiy, mutafakkairlarning fikri, pedagogik odab.
Qobiliyat bilim, malaka ottirish
– bular psixologik xususiyatlardir.
Odamning qobiliyatlari bilim va ko‘nikmalarini
egallashda muhim
hisoblanadi. Bilim va ko‘nikmalar egallandimi yoki yo‘qmi, bularning hammasi
juda ko‘p sharoitlarga bog‘liqdir. Qobiliyat taraqqiy etmay so‘lib ham ketishi ham
mumkin. O‘quvchida hali zarur ko‘nikma va malakalar tizimi hamda mustaqil
bilimlar va tarkib topgan ish uslublari yo‘qligiga
asoslanib, jiddiy tekshirmay
shoshilinch ravishda unda qobiliyatlar yo‘q deb xulosa chiqarish pedagogning
jiddiy xatosi bo‘ladi.
Qobiliyatlar bilim, ko‘nikmalar va malakalarda ko‘rinmaydi,
balki ularni
egallash dinamikasida namoyon bo‘ladi. Ya’ni boshqacha aytganda mazkur
faoliyat uchun muhim bo‘lgan bilim va ko‘nikmalarni o‘zlashtirish jarayoni turli
sharoitlarda
qanchalik tez, chuqur, engil va mustahkam amalga oshirilishida
namoyon bo‘ladi.
Qobiliyat - bu kishining biror faoliyatiga yaroqligi va shu faoliyatni
muvaffaqiyatli amalga oshirishdir. Pedagogik qobiliyat qobiliyat turlaridan bo‘lib,
kishining pedagogik faoliyatga yaroqliligini va shu faoliyat
bilan muvaffaqiyatli
shug‘ullana olishni aniqlab beradi
Qobiliyatga yaqinroq turadigan tushunchalar ko‘nikma va malakalardir.
Ko‘nikmalar – o‘qituvchining kasbiy faoliyati jarayonida hosil qilingan
tajriba va bilimlar asosida bajariladigan ishning mukammal usuli.
Malakalar – o‘qituvchining ongli faoliyatni bajarishi jarayonida hosil qilingan
kasbiy intellektual faoliyatning avtomatlashgan komponentlari yig‘indisi.
Qоbiliyatlаr bilim, ko’nikmа
vа mаlаkаlаrdа аks etmаydi, bаlki ulаrni
egаllаsh dinаmikаsidа nаmоyon bo’lаdi. Fаоliyat uchun zаrur bo’lgаn bilim vа
ko’nikmаlаrni o’zlаshtirish jаrаyonidа yuzаgа chiqаdigаn fаrqlаr qоbiliyatlаr
to’g’risidа mulоhаzа yuritish imkоnini bеrаdi.
Pedagogik qobiliyat – bu qobiliyat turlaridan biri bo‘lib,
kishining
pedagogik faoliyatga yaroqliligini va shu faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullana
olishini aniqlab beradi.
