Eshitish Sfera

Download 2,44 Mb.
bet	114/152
Sana	20.05.2024
Hajmi	2,44 Mb.
	#245279

Bog'liq
Klinika 2023й Равшанова И .Э.

Eshitish

Sfera	Predmetning nomi (SХТ kodi)		Tushuntirish
Eshitish apparatlari	51	Eshitish apparatlari 22.06.06		Odamning kiyimida taqib yuradigan yoki bo’yinda osilib turadigan asbob. Bu asbob tovush chiqaradi.	☐
	52	Quloq atrofiga qo’yadigan apparat 22.06.15		Ovozni baland qilish uchun belgilangan quloq apparati.	☐
	53	Quloq yoki eshitish kanali uchun belgilangan apparat 22.06.12		Qisman yoki to’liq eshitish kanalida joylashadigan asbob. Bu apparatning quloqda ovozni baland eshitish uchun olib yurishadi.	☐
	54	Eshitish apparatlarga quvvat beradigan akkumulyator		Eshitish apparatlarga quvvat beradigan akkumulyator. Quyoshdan elektro energiyadan foydalaniladi.	☐
Aloqa predmetlari	55	Ovozni kuchaytiradigan telefonlar 22.24.03		Eshitish qobiliyati past bo’lgan odamlar uchun mo’ljallangan ovozni kuchaytiradigan telefonlar.	☐
	56	Aloqa uchun belgilangan video apparati		Video yordamida ishlatiladigan aloqa uchun belgilangan apparat.	☐
	57	Matn aloqasi uchin apparat		Sim orqali beriladigan /simsiz (batareykadan quvvat oladigan)2 - 4 kishi orasidagi muloqot.	☐
	58	Imo-ishoraning ovozga aylantirish programmasi		Imo ishoralarni nutqqa va nutqni matnga yoki til ishoralariga aylantiradigan asbob.	☐
	62	Ko’rishlari va eshitishlari past bo’lganlar uchun kommunikator		Nutqni Braylya tiliga aylantiradigan apparat va yozuvlarni o’qish uchun ekranda ko’rsatadi.	☐
Signal beradigan predmetlar	59	Eshik qo’ng’irog’i 2.27.03		Eshikda qo’ng’iroq bo’lganda pirpiraydigan apparat	☐
	60	Yong’inga qarshi signalizatsiya 22.27.09		Tutun bo’lganda ovoz chiqaradigan signalizatsiya (stroboskop yoki vibratsiya qiladigan apparat). Bu apparat asosan yostiqni tagida joylashtiriladi.	☐
	61	Har xil ovoz beradigan vibratsiyalik braslet 22.27.09		Foydalanuvchilarga har xil tovushlar paydo bo’lganda (masalan, telefon,eshikning qo’ng’irog’i, farzand yig’lashi va xakozolardan xabar beradi	☐
Boshqa predmetlar	63	Televizor titralari 22.18.21		Televizorning audioqismi yozilgan so’zga aylanib, ekranda paydo bo’ladi.	☐
	64	Nutqni aniqlash avtomatik sistema		Auditor ma’lumot nutqini aniqlash avtomatik sistemadan olingan. Bu matn sifatida eshitishlari past bo’lgan odamlar uchun aks etiladi.	☐

AQShda 300 milliondan oshiq aholi bo’lsa, shundan 37 millioni kar. Ularning ko’pchiligi ishlaydi. Qonunan har bir korxona, xususiy yoki davlat organi bunday insonlarning to’la qonli faoliyat yuritishi uchun sharoit yaratib berishi kerak.
Nyu-York shifokor olimlari eshitish qobiliyati cheklangan yoki undan butkul mahrum bo’lgan odamlarga yordam berishning yangi yo’llarini aniqladilar.

Amerikada aholining qariyb 10 foizi kar. Ko’pi maxsus apparat taqadi.Nyu-Yorkda tanilgan bastakor Jey Alan Zimmerman asarlari mashhur sahnalarda sahnalashtirilgan. Bu san’atkorni “Brodvey Betxoveni” deyishadi. Chunki u buyuk nemis bastakori singari kar. Uning asarlaridan biri “Robot” deb ataladi, sun’iy moslama taqqan inson.“Masala aynan shunda: qulog’imga sun’iy moslama o’rnattirib, robotga aylanaymi? Agar bu bilan eshitish qobiliyatim qaytganida, rozi bo’lardim”,- deydi Zimmerman.
Yaxshi eshita olmaydigan bastakor suhbatdoshining lablariga diqqat bilan boqadi. Musiqa bastalayotganida, faqat tovush bilan emas, balki nur, yorug’lik bilan ham o’z his-tuyg’ularini ifodalashga harakat qiladi.

Quloqqa taqadigan moslamalarning turi ko’p. Qulog’i ichidagi nozik soch tolalari tovush to’lqinlarini miyaga uzatadi. Shu tolalarning zaiflashishi Zimmermanning eshitish qobiliyatini pasaytirgan. Quloq ichiga jajji protez o’rnatiladi va odam yana eshita boshlaydi. Lekin uning eshitish qobiliyati hech qachon to’la bo’lmaydi. Zimmerman olimlar yaxshiroq vosita ixtiro qilishini kutmoqda. Tadqiqotchilar esa buning ustida allaqachon ishlay boshlaganini, parranda ularga umid baxsh etganini aytadi.
Vashington Universiteti tibbiyot fakulteti professori Mark Vorkol yangi izlanishlar va samara haqida shunday deydi: “Qushqulog’ining qiziq bir qobiliyati bor. U zaiflashgan yoki zararlangan retseptorlarni qayta tiklay oladi. Masalan, qushning qulo’gi kar bo’lib qolsa, bu uzoq davom etmaydi. Bir necha haftadan so’ng o’lik yoki zaif hujayralar yangilanadi”¹⁰.Bolalar ayniqsa yordamga muhtoj. Ammo parrandadan farqli o’laroq, odam organizmida asab hujayralari qayta tiklanmaydi.
Ilmiy tajribalar odam terisi, ichaklari va jigar hujayralari qayta tiklanish qobiliyatiga ega ekanini isbotlagan.

Beylor Tibbiyot Instituti mutaxassisi Endryu Grovs deydiki, olimlar shunday qobiliyatni asab hujayralarida ham rivojlantirishga harakat qilmoqda."Qush deyarli kar bo’lmaydi, chunki uning organizmida zaiflashgan yoki zararlangan retseptorlar qayta tiklanadi. Biz ayni shunday qobiliyatni odam hujayralarida rivojlantirmoqchimiz",- deydi olimlar.
“Muammoni ikki soda jarayonga ajratish mumkin. Birinchisi: ta’mirlash uchun ko’proq hujayra talab qilinadi. Demak, hujayralar bo’linib, ko’payishi kerak. Ularning bo’linishiga nima turtki bo’ladi va qaysi damda ular bo’linishdan toxtaydi? Shuni aniqlash zarur”,- deydi olim.
Bu muammo hal etilishi uchun yana ancha izlanish lozim. Kamida 10 yil vaqt va millionlab dollar mablag’ kerak.Bastakor Jey Alan Zimmerman esa operatsiyaga ko’nmayapti. U kasallikka qarshi davo topilishini kutmoqda. Musiqa bastalab, o’z ijodini xalq bilan baham ko’rishda davom etmoqda.

Download 2,44 Mb.