|
“PEDAGOGS”
international research journal ISSN
Pdf ko'rish
|
| bet | 172/194 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 5,34 Mb. | | #121843 |
Bog'liq 98-71-PB“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-26, Issue-2, January - 2023
173
Tor ma’noda sotsial munosabatlar ijtimoiy munosabatlarning bir muhim
elementi va turi deb interpretatsiya qilinadi. Sotsial munosabatlar keng ma’noda
quyidagicha ta’rif bilan belgilangan.
Sotsial munosabatlar bu tabiat hodisalaridan o‘laroq bo‘lib, unda ijtimoiy
munosabatlarning butun bir tizimi mujassamlashgandir.
O.Kont o‘zining pozitivistik ta’limotida sotsial munosabatlar muammolarini
xuddi biologik hodisalar metodi bilan o‘rganish prinsiplarini keng targ‘ib qiladi.
Pozitivistik-naturalistik yo‘nalishning ashaddiy raqibi bo‘lgan fenomenologik
sotsiologiya sotsial hayot va sotsial munosabatlarni bunday usulda talqin qilganligi
uchun O. Kont va uning izdoshlarini keskin tanqid qiladi.
TADQIQOT METODOLOGIYASI VA EMPIRIK TAHLIL
Albatta, bu ijtimoiy fikrlar vujudga kelgandan beri ancha vaqtlar o‘tdi, yangi
jug‘rofiy-siyosiy maqomlar paydo bo‘ldi. Eng muhimi esa totalitar tuzum barham
topib, yangi davlatlar vujudga keldi, yangi jamiyatda bir partiyaviylik hukmronligi
yemirildi va mustaqil suveren davlatlar barpo bo‘ldilar. Endi esa jamiyatdagi
jarayonlarni, jumladan sotsial munosabatlar muammolarini keng plyuralistik prinsip
orqali tadqiq qilish davri keldi. Bu tamoyil orqali, sotsial munosabatlarning muammo
va vazifalarini turlicha tahlil qilish imkoniyati tug‘ildi. Ushbu ijobiy imkoniyatlarning
hosili sifatida respublikamizda sotsial munosabat muammolari jahon ilmiy
tafakkurining har-xil yo‘nalish natijalari asosida tadqiq qilinayotganligini ajratib
ko‘rsatish mumkin.
Iqtisodiyot sotsiologiyasi ishlab chiqarish va mehnat jarayonini, taqsimot
munosabatlari, moddiy ta’minot, aholining moddiy turmush darajasi va shu kabi
jamiyatning iqtisodiy rivojlanish sohasidagi qonuniyatlarni o‘rganadi. Jamiyatning
ijtimoiy rivojlanishi, eng avvalo, uning iqtisodiy asoslari bilan bog‘liq bo‘ladi. Ijtimoiy
rivojlanish darajasi qanchalik yuqori bo‘lsa, ijtimoiy hayotdagi boshqa sohalarning
rivojlanish darajasi ham shunga mos ravishda taraqqiy qilib boradi. Masalan, AQSh,
Yaponiya, Janubiy Koreya, Yevrupo mamlakatlarining iqtisodiy rivojlanganligi va
aholining turmush darajasi madaniyati, xizmat ko‘rsatish sohalarining taraqqiyotini
belgilab beradi.
Sotsiologiyada milliy munosabatlar iqtisodiy, siyosiy va ma’naviy-mafkuraviy
munosabatlardagi o‘zaro uzviy aloqadorlik nazarda tutilgan holda konkret etnik muhit
doirasida, ijtimoiy jamoalardagi, oiladagi, hududiy tartibdagi munosabatlar doirasida
olib qarab o‘rganiladi. Shuningdek, millatlararo munosabatlarning jamiyat ijtimoiy
hayotiga ta’siri va ularning ijtimoiy oqibatlari tadqiq etilmoqda.
|
| |
