|
“PEDAGOGS”
international research journal ISSN
Pdf ko'rish
|
| bet | 175/194 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 5,34 Mb. | | #121843 |
Bog'liq 98-71-PB“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-26, Issue-2, January - 2023
176
shakllanishida asos bo‘lib xizmat qiladi. Masalan, kattalarning bolalar bilan bo‘ladigan
hissiy, hissiy-predmetli munosabatlaridanoq bolada dastlabki ijtimoiy talab vujudga
keladi, dastlabki harakat va tasavvurlar, taassurotlar shakllana boshlaydi.
Mashg‘ulotlardagi o‘quv faoliyati orqali bolalar tevarak-atrofdagi tabiat, ijtimoiy
hayot, kishilar to‘g‘risidagi bilimlarni o‘zlashtirib oladilar. SHuningdek, ularning aqliy
va amaliy bilimlari kengayib boradi. Agar ta’lim jarayonida 3—4 yoshli bolalar diqqati
tabiat, kishilar to‘g‘risidagi aniq faktlarga qaratilsa, 5—6 yoshli bolalarga ta’lim
berishda asosiy e’tibor muhim bog‘liqliklar va munosabatlarga, ulardagi oddiy
tushunchalarni shakllantirishga qaratiladi. Bular orqali bolalarda tushunarli tafakkur
rivojlantiriladi. Kichik maktab yoshidagi bolalar uchun o‘qish asosiy faoliyat bo‘lib
qoladi va bu faoliyatni bolalar ijtimoiy ahamiyatli faoliyat deb anglay boshlaydilar.
Bola o‘zini maktab o‘quvchisi deb tushuna boshlaydi.
Ilmiy tadqiqotlarning ko‘rsatishicha, maktabgacha tarbiya yoshida etakchi
bo‘ladigan o‘yin faoliyatida maktabgacha yoshdagi bolaning ijtimoiy bilish faolligi
rivojlanadi. Tarbiyachilar rahbarligidagi o‘yinlar chog‘ida bolalar turli harakat
usullarini, buyumlar, ularning xususiyatlari va belgilari to‘g‘risidagi bilimlarni
o‘zlashtiradilar. Bolalar makon, vaqt munosabatlarini, o‘xshashlikka va bir xillikka oid
aloqalarni anglab etadilar, tushunchalarni egallaydilar. Harakatli o‘yinlar
harakatlarning rivojlanishiga, makonda yo‘l-yo‘riq topishga yordam beradi.
Birgalikdagi o‘yinlarda bolalar odamlar o‘rtasidagi munosabatlarni, harakatlarni
muvofiqlashtirishning ahamiyatini anglab etadilar va o‘zlashtiradilar, atrofdagi
narsalar to‘g‘risidagi tasavurlarini kengaytiradilar.
Katta maktabgacha yoshdagi bolalarda o‘yin faoliyatining mazmuni xilma-xil
bo‘ladi va har tomonlama rivojlanish imkoniyatlari kengayadi. O‘yin xayolni
rivojlantirishga, atrofdagi voqelik, odamlar mehnati to‘g‘risidagi bilimlarni
chuqurlashtirishga,
shaxsning
jamoatchilik
xususiyatlarini
shakllantirishga
ko‘maklashadi.
Muntazam mehnat topshiriqlari o‘z faoliyatini jamoat manfaatlariga
bo‘ysundirish, ijtimoiy foyda keltirishga harakat qilish, mehnatning umumiy
natijalaridan quvonish ko‘nikmalarini tarbiyalaydi va rivojlantiradi.
Mashg‘ulotlardagi eng oddiy o‘quv faoliyati atrofdagi tabiat, ijtimoiy turmush,
odamlar haqidagi bilimlarni o‘zlashtirishga, shuningdek aqliy va amaliy ko‘nikmalarni
shakllantirishga yordam beradi. Agar 3—4 yoshda ta’lim paytida bolalarning e’tibori
tabiat, odamlar hayotidagi aniq faktlar va hodisalarga qaratilsa, 5—6 yoshli bolalarga
ta’lim berish muhim aloqalar va munosabatlarni o‘zlashtirishga va aloqalarni
umumlashtirishga hamda eng oddiy tushunchalarni shakllantirishga qaratilgan bo‘ladi,
bu esa bolalarda tafakkurning rivojlanishiga olib keladi. o‘zlashtirilgan bilimlar va
rivojlangan aqliy qobiliyatlarni bolalar xilma-xil o‘yinlarda va mehnatda qo‘llaydilar.
|
| |
