Jism tanasi yoki sirtidan vaqt birligida ajralayotgan gaz m iqdori
nisbiy gaz ajratish tezligi deb ataladi.
Ishqalanish qism idan ajralayotgan gaz oqimi:
Q = gA
bu yerda,
g —
nisbiy gaz ajratish tezligi;
A —
vakuum dagi yuzlangan
sirt yuzasi.
Agarda ishqalanish m ateriallari har xil b o ‘lsa, um um iy oqim:
Q = Q
x
+ Q 2
(3.8)
bu yerda,
Q\
va
Qi
har bir detal ajratayotgan gaz oqimi.
Suyuq m oylar va solidollardan vakuum da gaz katta tezlikda ajrab
chiqqanligi uchun ular vakuum da ishlatishga yaroqsizdir.
V akuum da asosan qattiq m oylar-ftoroplast, grafit, m olibden di-
sulfidi
M o S
2, volfram disulfidi
WS2
ishlatiladi.
Ishqalanish boshlanishida sirtdagi him oya pardalari asta-sekin ye-
yiladi, gaz ajratish uncha katta bo'lm aydi.
A m m o bu m ateriallarda ham him oya pardasi yeyilgandan va bu-
zilgandan so‘ng gaz ajratish keskin oshadi, ishqalanish koeffitsiyenti
va yeyilish jadalligi ham ortadi.
G ‘ovakli m aterialning kir suyuqliklarni shimishi m um kinligi va
ular vakuum da gazni ajralishiga sabab b o ‘lib kam eradagi m uhitni
o ‘zgartirganligi uchun bunday m ateriallarni vakuum da q o ‘llash tav-
siya qilinmaydi. V akuum da kadmiy, rux, magniy, vism ut kabi m ate-
riallar bug‘langanligi sababli ular ham ishlatilmaydi.
Ba’zi m etall va qotishm alar ham vakuum da uzoq vaqt issiqlikda
ishlaganda bug'Ianishi m um kin. M asalan, latun tarkibidagi rux bug‘-
lanib ketadi.
M etallar bug‘i vakuumli jihozning detallari va devorlariga cho'kib
elektr izolatorlar, ko‘rish oynalari, qaytargichlar kabilam i ishdan
chiqaradi.
M etallam ing bug'lanish tezligi:
5,833-10 ‘2
