• n qiymatini E l. parametrga bogliqmas grafigi 3/38 formuladagi e 2 So koeffitsiyentining aniqlanishi.
  • Q mah kamov, M. Abduyohidov tribotexnikadan




    Download 5,99 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet74/122
    Sana20.05.2024
    Hajmi5,99 Mb.
    #246411
    1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   122
    Bog'liq
    Tribotexnikadan amaliy mashg\'ulotlar. Ahmedxo\'jaev X

    &0
    - sin 2
    &0
    tutashish yoyidagi bosimning o ‘ rtacha qiymati
    P = —
    (3.33)
    2
    R A


    V. Pausson koeffitsiyenti Ц1=0,5 bo‘ lgan materialli podshipnik- 
    larda:
    Yaxlit vtulkali uchun

    s
    v
    bu yerda, S - vtulkaning qalinligi. 
    Ajraluvchi vtulkali uchun
    4 E r E
    ^ c o s # - c o s $ c
    t g
    &0
    - г?< л
    cos??,0
    0 /
    P(


    s
    Л ,+ < Я
    cos (p - cos (p
    0 
    cos 
    0
    (3.34)
    (3.36)
    (3.37)
    G. Agarda, —- -< 10 2 bo‘lsa, masalan, metall vtulkali va yupqa
    ^2
    antifriksion qatlam qoplangan vtulkali podshipniklarda tutashish pa- 
    rametrlarini aniqlash integral-differensial tenglamalami yechish bilan 
    bog‘ liq. Bu tenglamalami sonli yechish asosida approksimatsiyalash 
    natijasida quyidagi formula olingan:
    (Po = 0,32
    Co
    0,12

    1
    P0 + l
    (3.38)
    Daraja ko'rsatkichi n-ni hisoblash formulasi 3.10-jadvaldan o li­
    nadi.
    3.10-jadval
    10>^->0,1
    e
    2
    • ^ -y lO
    e
    2
    0,01 x ^ - 4 0,1
    n = m ljU] 
    mt = 0,07
    m
    2
    = 0,2C
    f m
    2
    ju
    2
    n
    0
    - a

    ^2
     )
    n = 0,41 ju
    2
    +0,45
     = 0,16//, + 0,55


    Daraja ko‘ rsatkich n ni grafik yo ‘ l bilan ham aniqlash mumkin. 
    Buning uchun zarur bo‘lgan diagramma 3.16-rasmda keltirilgan. Bu 
    yerda (p=Ei/E
    2
    .
    Daraja ko‘ rsatkichi n-ni hisoblash formulasi 3.16-rasmdan oli­
    nadi.
    3.16-rasm.
    n qiymatini 
    E l.
    parametrga bog'liqmas grafigi 3/38 formuladagi
    e
    2
    So koeffitsiyentining aniqlanishi.
    (3.39)
    Tutashish yoyining markazidagi maksimal bosim:
    ^ = 0 , 5 5 ^
    — + 0,33 
    .Po
    (3.40)
    Tutashish yoyida bosimning taqsimlanishi:
    P
    = P
    Г (
    1
    >) 
    Г т 1 -
     
    Л2 
    '
    K
    (3.41)
    Sirpanma podshipniklaming tutashish parametrlarini hisoblash 
    uchun boshlang'ich ma’ lumotlar:
    a) podshipnik qismining konstruktiv parametrlari (e, R j; R 2; R );


    b) vtulka va val materiallarining mexanik xossalari (E j; щ va E2;
    M-2) ;
    d) ta’sir etuvchi yuklami (R ). Yuqorida keltirilgan ifodalar faqat 
    sirtlar orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti f < 0,3 bo'lgan hoi uchun 
    o ‘ rinli.
    Sirpanma podshipnikni hisoblashda dastlab Gers nazariyasi 
    bo'yicha вАфапта podshipnikning tutashish parametrlarini hisoblash 
    mumkinlik sharti tekshiriladi:
    p o
    (l _  ) + (l ~ M i )
    e
    2
    < 0,092 
    (3.42)
    Shunday qilib, (3.42) tengsizlik bajarilganda tutashish yoyi bur- 
    chagi (3.28) tutashishi yoyida bosim, taqsimlanishi (3.39) maksimal 
    bosim (3.29) formulalar vositasida hisoblanadi.
    Tengsizlik (3.42) bajarilganda E
    l
    ч о 01 hoi uchun щ *0,5 b o‘ 1-
    sa mos tarzda (3.28), (3.31) va (3.32) formulalar, Ц1=0,5 b o‘ lganda 
    esa podshipnik yaxlit vtulkali tuzilishga ega bo'lganida (3.28), (3.32) 
    va (3.33) formulalar, ajraluvchi vtulkali podshipnik hicobidan esa 
    (3.28), (3.36) hamda (3.37) formulalardan foydalanib hisoblanadi. Va
    i L ^ O O l nihoyat agar 
    bo‘lsa (3.28), (3.38), (3.39), (3.40) va (3.41)
    E
    2

    formulalardan foydalaniladi.
    K o ‘ p hollarda 51фапта podshipnikning ishqalanish sirtlariga 
    ularning friksion yeyilish xarakteristikalarini yaxshilash uchun maxsus 
    qoplamalar beriladi. Agarda, qoplama qalinligi S tutashish yoyining
    g
    oicham idan o ‘ n va undan ortiq marta kichik bo‘ lsa x = ------ < 0,1
    yuqorida keltirilgan hisoblarda qoplamaning mexanik xossalari 
    inobatga olinmaydi. Y a ’ni barcha hisoblar val va vtulkaning o ‘ zak 
    materiali xossalari bo'yicha bajariladi. Agarda A<10 b o‘ lsa, qoplama 
    qalin qatlamli deyiladi, hisoblar aynan shu qatlamning mexanik 
    xossalari bo'yicha bajariladi va o ‘zak material deformatsiyalanmaydi 
    deb olinadi.


    Misol: Moylanmaydigan sirpanma podshipnik valining ishqala­
    nuvchi sirtiga 8=0,25 mm qalinlikda F K N -7 kompazitsion polimer 
    materiali qoplangan. Val va vtulka po'latdan yasalgan. Tutashishning 
    geometrik ko‘ rsatkichlari: R j=30 mm; R2=29,95 mm; m=50 mm. 
    Materiallaming mexanik xossalari: po‘ lat uchun; jj.) =0,3; F N K -7
    uchun 22=1,15-105 N/mm2 p-j =0,4. Ishqalanish koeffitsiyenti f= 0 ,19, 
    normal yuk miqdori P=5000 N. Tutashishdagi tirqish e=0,2 mm ga 
    yetgunga qadar podshipnikni ishlay olish resursi aniqlansin:
    1. Berilgan shartlar b o‘ yicha qoplamani yupqa deb hisoblash 
    mumkin yoki mumkin emasligini tekshiramiz. Buning uchun dastlab 
    tutashish p o‘ lat materiallar orasida bo‘ lmoqda deb faraz qilgan holda 
    hisobni quyidagi tartibda olib qaraymiz.
    2. Yeyilishni hisoblash. Sirpanma podshipnik qismidagi yeyilishni 
    hisoblashda quyidagi shartlarni qabul qilamiz.
    2.1. Vtulka valga nisbatan yeyilishga chidamli deb olib vtulka o ‘ l- 
    chamini o'zgarmas hisoblaymiz.
    2.2. Yeyilish faqat val sirti hisobiga b o ia d i va u doim o o'zining 
    doiraviy shaklini saqlab qoladi. Demak, val qancha aylanishidan 
    qat’ iy nazar quyidagi geometrik nisbat doimo bajariladi:
    bu yerda, R
    2
    (n ) - val radiusi va tutashmadagi tirqishning valning n 
    marta aylanishidagi qiymatlari.
    2.3. 
    val-vtulka juftligining valini aylanish davrida tutashish 
    ko‘ rsatkichlarini ularni o ‘zgarishini aniqlash uchun Gers nazariyasi 
    o ‘ rinli b o‘ lgan 4-holda (3.28), (3.29) va (3.30) formulalar quyidagi 
    ko'rinishni oladi:
    i?, = R

    Download 5,99 Mb.
    1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   122




    Download 5,99 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Q mah kamov, M. Abduyohidov tribotexnikadan

    Download 5,99 Mb.
    Pdf ko'rish