|
Qarshi davlat universiteti international scientific and practical conference on algorithms and current problems of programming
Pdf ko'rish
|
| bet | 353/551 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 15,84 Mb. | | #234763 |
Bog'liq Asosiy oxirgi 17.05.2023 18.20Key words.
Information, intellectual search, information-library, users, artificial
intelligence, information needs, recommendation system.
Axborot texnologiyalarining jadal suratlar bilan rivojlanib borishi va u hayotning turli
jabhalarida keng qo’llanilishi sababli katta hajmdagi axborot resurslari yaratilmoqda.
Ma’lumki elektron kutubxonalar aholining fan va ta’limga oid axborotlarga bo’lgan
ehtiyojlarini ta’minlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Keyingi vaqtlarda ilm-fanning
yanada rivojlanishi ilmiy tadqiqotlar hajmining ortganligi, axborotning aktivlik xususiyati
hajmining ortganligi, shu bilan birga axborot foydalanuvchilarining sonining ham ortishi
natijasida katta hajmdagi axborotlarni foydalanuvchilarga yetkazish uchun bir qancha
elektron kutubxonalar, ilmiy-axborot bazalari faoliyat yuritib kelmoqda. Science rank
ma’lumotiga ko’ra birgina scopus bazasida bir yilda 5 mln hujjat chop etilgan. Bu esa
foydalanuvchilar oldida katta hajmdagi axborotlar orasidan kerakli axborotni qidirib topish
muammosini keltirib chiqaradi. Misol uchun hozirgi mavjud elektron kutubxona
tizimlarida so’rovlar asosan kalit so’zlar yordamida amalga oshiriladi va unga mos bo’lgan
axborot resurslari qaytariladi. Natijada foydalanuvchilar yana taqdim etilgan resurslar
ichidan keraklisini qidirb topadi. Buning kamchilliklari shundan iboratki, mazkur tipdagi
qidiruv tizimlari foydalanuvchining qiziqishlari, yoshi, faoliyati, kasbi, sohasi bo’yicha bilim
darajasini hisobga olmaydi. Shu sababli foydalanuvchilarning yoshi, jinsi, faoliyati, kasbi,
bilim darajasi kabi shaxsiy ma’lumotlari asosida axborot resurslarini tavsiya etadigan
xizmatlarni ishlab chiqish muhim masala hisoblanadi [1, 2, 4].
Elektron kutubxonalarda foydalanuvchilarning axborot ehtiyojlarini tasniflash orqali
ularni toifa guruhlariga ajratish mumkin [3, 4]. Elektron kutubxonalarda
foydalanuvchilarning axborot ehtiyojlarini tasniflashda quyidagi bosqichlarni bajarish
kerak (1-rasm):
1-rasm. Foydalanuvchilarning axborot ehtiyojlarini tasniflanishi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Qarshi davlat universiteti international scientific and practical conference on algorithms and current problems of programming
|
