Uchinchi bosqich — dasturlashga obyektli yondashuv




Download 15,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet449/551
Sana15.05.2024
Hajmi15,84 Mb.
#234763
1   ...   445   446   447   448   449   450   451   452   ...   551
Bog'liq
Asosiy oxirgi 17.05.2023 18.20

Uchinchi bosqich — dasturlashga obyektli yondashuv 
(XX asrning 80-yillari 
o‘rtasidan 90-yillar oxirigacha). 
Obyektga mo‘ljallangan dasturlash
har biri muayyan 
turdagi (klassdagi) nusxa bo‘lgan obyektlar majmuasi ko‘rinishida dasturning taqdim 
etilishiga asoslangan murakkab dasturiy ta’minlashni yaratish texnologiyasi sifatida 
aniqlanadi, bunda klasslar xususiyatlarni meros qilib olish bilan birga iyerarxiyani hosil 
qiladi. 
Dasturning obyektli tuzilishidan ilk bor XX asrning 60-yillaridayoq paydo bo‘lgan 
murakkab tizimlarni imitatsiyali modellashtirish tili - Simulada foydalanilgan. 
Modellashtirish tillari uchun tabiiy hisoblangan dasturni taqdim etish usuli 
modellashtirishning boshqa ixtisoslashtirilgan tili — Smalltalk tilida rivojlanishni davom 
ettirgan (XX asrning 70-yillari), keyin esa, Pascal, C++, Modula, Java kabi dasturlashning 
universal tillariga ko‘chirilgan [4]. 
Modulli dasturlashga nisbatan obyektga mo‘ljallangan dasturlashning asosiy yutug‘i 
dasturiy ta’minotni ishlab chiqishni ancha yengillashtiruvchi dasturiy ta’minotning 
«yanada tabiiyroq» bo‘laklanishi hisoblanadi. Bu ma’lumotlarni yanada to‘liqroq 
lokallashtirish va ularning ishlov berish kichik dasturlari bilan integratsiyalashishiga olib 
keladi. O‘z navbatida, mazkur holat dasturning alohida qismlari (obyektlar)ning mustaqil 
ishlab chiqilishini olib borish imkonini beradi. Bundan tashqari, obyektli yondashish 
merosiylik, polimorfizm, kompozitsiyalash, to‘ldirish mexanizmlariga asoslangan 
dasturlarni tashkil etishning yangi usullarini taklif etadi. Bu mexanizmlar nisbatan oddiy 
obyektlardan murakkab obyektlarni qurish imkoniyatini beradi. Natijada kodlardan qayta 


542 
foydalanish ko‘rsatkichi ancha oshadi va turli maqsadlarda qo‘llash uchun sinflar 
kutubxonasini yaratish imkoniyati paydo bo‘ladi. 
Obyektli yondashishga asoslangan dasturlash texnologiyalarining jadal rivojlanishi ko‘p 
muammolarni hal etishga yordam berdi. Shu tariqa vizual dasturlashni ta’minlovchi 
muhitlar yaratildi. Masalan, Delphi, C++, Builder, Visual C++ va h.k. Vizual muhitdan 
foydalanganda dasturchida maxsus kutubxona komponentlarini qo‘shish va sozlash vizual 
vositalarini qo‘llagan holda ba’zi qismlarni loyihalashtirish imkoniyati paydo bo‘ladi. Masa-
lan, bo‘lajak mahsulot interfeyslari muvofiq kodlar kiritilgan loyihalashtirish natijasidir. 
Obyektli yondashishdan foydalanish ko‘p afzalliklarga ega, ammo uning Pascal va C++ 
kabi dasturlashning obyektli mo‘ljallangan tillarda aniq amalga oshirilishi sezilarli 
kamchiliklarga ega: 
1. Dasturlashning hatto bir tili doirasida obyektlar kompilyatsiyasining ikkilik 
natijalarini joylashtirish standartlari mavjud emas: C++ ning turli kompilyatorlari orqali 
olingan obyektlarning joylashtirilishi muammosidir. Bu yuqori darajadagi dasturlash bitta 
tilining hamda, bitta kompilyatorning vositalari va imkoniyatlaridan foydalangan holda 
dasturiy ta’minotni ishlab chiqish zaruratiga olib keladi. Demak, klasslarning 
foydalaniladigan kutubxonalari boshlang‘ich kodlarining bo‘linishini talab qiladi. 
2. Dasturiy obyektlardan birining amalga oshirilishining o‘zgartirilishi, kamida tegishli 
modulning qayta kompilyatsiyalanishi va ushbu obyektdan foydalanuvchi butun dasturiy 
ta’minlashni qayta joylashtjrish bilan bog‘liq. 

Download 15,84 Mb.
1   ...   445   446   447   448   449   450   451   452   ...   551




Download 15,84 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Uchinchi bosqich — dasturlashga obyektli yondashuv

Download 15,84 Mb.
Pdf ko'rish