9.9 -jadval
Vakuumli gazoylning ikkita namunasida gidrotozalashni qovushqoqlikka va erish
haroratiga ta‘siri keltirilgan [13, 14]:
Ko‗rsatgichlari
Namuna 1
Namuna 2
Xomashyo
Mahsulot
Xomashy
o
Mahsulot
Chegaraviy qaynashi,
o
C
Tarkibi, % mass.niC
oltinguugrt
azot
100
o
Cdagi kinematik qovushqoqlik,
mm
2
/s
Erish harorati,
o
C
H
2
ni sarfi m
3
/m
3
xomashyo
Oltingugurtsizlashtirish, %
441-
566
1,68
-
10,5
35
49-45
81,7
-
0,31
-
8,8
35
-
-
398-
544
1,76
0,150
11,4
40,6
71
86,4
330-537
0,24
0,098
8,9
37,8
-
-
Suyuqlik fazasi jarayonda maksimal harorat bug‗ fazali jarayonga
nisbatan 20°С da (400°С o‗rniga 380°С) va sirkulyatsiya gazining o‗rtacha
miqdori taxminan 15 marta yuqori bo‗ladi.
Reaktorning ish rejimini suyuqlik-fazali (tomchili) va bug‗ fazali
382
distillyatlarni gidrooltingugurtsizlantirish ma‘lumotlari keltirlgan [14]:
9.10-jadval
Ko‗rsatgichlari
Suyuq fazali rejim
Bug‗ fazali rejim
Xomashyo
Harorat, °C
Bosim, MPa
Xomashyoni
massali
uzatish
tezligi,
t/(m
3
soat)
Sirkulyatsiya gazining m
3
1 t ketadigan xom-
ashyo
Kerosinli, og‗ir
gazoyllar va vakuum
distillyatlari
300-400
3-10
1-5
50-300
Benzin yoki
benzin-kerosinli
distillyatlar( 250
°Cgacha)
300-380
2-4
4-6
40-200
Qurilmani regeneratsiya oralig‗ida yurishida reaktordagi harorat ba‘zida
butunlay ya‘ni 30-40°С (А) gacha ko‗tariladi. Reaktor blokidagi bosimlar
farqini ko‗tarilish ham kuzatiladi qaysiki, sirkulyatsiya gazini va xomashyoni
siljishida energiya sarfini kuchayishiga olib keladi.
Zavod qurilmalarining birida gidrotozalashda uchta ketma-ket ulangan
reaktorlarda nisbatan yengil vakuum gazoyli ( 463°С gacha 98 % mahsulot
qaynaydi.mass.), bir yarim yil davomida reaktorlardagi harorat 350 dan 385-
390°С gacha ko‗tariladi; shu davr davomida umumiy bosimlar farqi 0,18 dan
0,45 MPa. gacha o‗sgan, reaktor blokidagi umumiy ortiqcha bosim 3,3 MPa.ga
yaqin. Bu qurilmada reaktorlarning qolgan asosiy ishlari quyidagicha:
xomashyoni hajmiy uzatish tezligi 0,9-1,2 soat-1; sirkulyatsiya gaziga nisbatlari:
Bu qurilmada reaktorlarning qolgan sharoitlardagi ishi quyidagilar:
xomashyoni hajmiy uzatish tezligi 0,9-1,2 soat-1; sirkulyatsiya gazining
nisbatlari: xomashyo 400-600 m
3
/m
3
; sirkulyatsiya gazidagi vodorodning
konsentratsiyasi 75-85 % (hajmiy), undagi vodorod sul‘fidning tarkibi
monoetanolli tozalashdan keyin 0,05-0,10 % (hajmiy); ishning birinchi sikli
regeneratsiyadan keyingi katalizator-alyumin-kobal‘t-molibden. Gazoyldagi
oltinguugrtning miqdori-katalitik kreking uchun xomashyo -2,5-3,5 dan 0,4-0,6
% gacha (massasiga nisbatan) kamaygan, kokslanishi esa 0,17 dan 0,04% gacha
(massasiga nisbatan) kamaygan [16].
Qurilmada
gidrotozalash
jarayonida
silindrik
tik
reaktorlarda
qo‗zg‗almaydigan katalizator qatlamining distillyatlari alyumin-kobal‘-
383
molibden yoki alyumin-nikel‘-molibdenli katalizatorlar keng qo‗llaniladi.
Katalizatorlarning samaradorlik ko‗rsatgichlari o‗zaro taqqoslanganda А1-Со-
Мо katalizatorlari oltingugurtni chiqarishda samaralidir, А1-Ni-Мо
katalizatorlari esa – azot va to‗yingan aromatik birikmalarni va olefinlarni
uzoqlashtirish munosabatida samarali hisoblanadi [17, 18]. Kerosin
distillyatlaridan, atmosfera va vakuumli gazoyl hamda mazutlardan azotni
uzoqlashtirish
nisbatida
kuchaytirilgan
faol
katalizatorlarni
oltingugurtsizlashtirish texnologiyasi ma‘lumdir.
Katalizatorlarning xizmat muddati yengil, og‗ir va vakuum gazoyllarini
gidro-oltingugurtsizlashtirish jarayonlari (36 oydan 48 oygacha), lekin
katalizatorlarning unumdorligi har xil, qaysiki, gidro-oltingugurtsizlashtirish
har bir turdagi xomashyoda har xil hajmiy tezlikda olib boriladi.
Procatalise (Fransiya) firmasi uch xil sortdagi АlО
3
tipidagi katalizatorlarni ishlab
chiqaradi [19]:
|
