|
"Tasdiqlayman " O'ibd o'rinbosari
|
| Sana | 22.11.2023 | | Hajmi | 74 Kb. | | #103293 |
Bog'liq 26-mavzu
Mavzu: Avtomobillarda yonilg‘i sarfining me’yorlari
Reja:
Avtomobillar yonilg'i sarfming me ’yoriy ко ‘rsatgichlari
A TKda yonilg'isaifmi me yorlash.
Avtomobillar yonilg'i sarfming me ’yoriy ко ‘rsatgichlari. Belgilangan ishni bajarish u c h u n yoki m a ’lum m asofani yurish u ch u n belgilangan yonilg'ining sarfi avtomobil transportida yonilg'ining m e ’yoriy sarfi, deyiladi. Ular transport jarayonini amalga oshirish uchun kerak bo'lgan yonilg'i sarfi m e’yorini o 'z ichiga oladi.
Avtomobillarni ta ’mirlash va har xil xo'jalik ishlari uchun ketgan yonilg'i sarfi bu m e’yorlarga kirmaydi va alohida hisobga olinadi.
A vto m o b illar u ch u n y on ilg'i sarfi b en zin , dizel y o n ilg 'isi, suyultirilgan va siqilgan gazlar uchun alohida m e'yorlanadi ham da ular ATKda bu mahsulotlarni m e’yorlashda qo'llaniladi. M e’yorlar yakka va guruhiy turlarga bo'linadi.
Yonilg'ining yakka sarf m e’yori alohida avtomobil modellari uchun, guruhiysi esa, to'liq avtokorxona uchun rejalashtiriladi.
Yakka m e y o r — bu m a’lum bir modeldagi avtomobilning 100km masofaga m o'ljallangan yo'l-ekspluatatsiya, iqlim va yuklanish sharoitlari hisobga olingan yonilg'ining m e’yoriy sarfi hisoblanadi.
Bu m e’yorlar ATK sharoitida haydovchilar bilan hisoblash ishlarini bajarish va yonilg'i sarfini hisobga olish uchun ishlatilib, ular o'z navbatida, chiziqli sarf, deb nomlanadi.
Guruhiy me yor - bu ko'zda tutilgan iqtisodiy obyektlar bo'yichatran sp o rt ishlarini bajarish uchun yonilg'i sarfm ing m e’yori hisoblanadi. Bajariladigan ishlari to n n a-k ilo m etr, y o'lovchikilometr va toiov-kilom etrda rejalashtirilgan avtomobillar uchun quyidagi guruhiy m e’yorlarning o ‘lcham lari qabul qilingan:
g/(tkm ), g/(yo‘lov.km), g/to'l.km .
Yuqorida keltirilgan m e’yorlarning barchasi yonilg‘ining chiziqli sarfiga asosan aniqlanadi va ular vazirlik, birlashma, korxonalarning rejaviy ehtiyojini qondirish va yonilg'idan samarali foydalanish uchun xizmat qiladi.
A TKda yonilg'isaifmi me yorlash. ATKda benzin, dizel yonilg’isi, suyultirilgan va siqilgan gazlarning m e’yoriy sarfini aniqlash chiziqli sarf b o ’yicha olib boriladi va m e’yoriy koeffitsiyentlar bilan to ’g’rilanadi. Chiziqli sarfni bir necha omillarni hisobga olgan holda to ’g’rilash zarur:
— avtomobillar qish vaqtida ishlashida: janubda — 5 % gacha, shimolda - 1 5 % gacha, uzoq shimolda — 20 % gacha, boshqa joylarda - 10 % gacha yonilg’i sarfi oshadi;
— avtomobil shahardan tashqarida yaxshi yo’l qoplamasida ish bajarganda yonilg’i sarfi 15 % gacha kamayadi;
— yuk avtomobillari, maxsus avtomobillar, yarim tirkama bilan ishlovchi avtomobillar, avtopoyezdlarning bajargan ishi tonnakilometrda hisoblanganda har 100 tkm .ga benzin 2 litr, dizel yonilg’isi 1,3 litr, suyultirilgan gaz 2,5 litr, siqilgan gaz 2 m 3 qo’shim cha belgilanadi. O ’zito’kgich avtomobil va avtopoyezdlar uchun qo’shimcha, har bir yuk bilan borib-kelishi uchun benzin —0,25 litr, dizel yonilg’isi - 0,25 litr, suyultirilgan gaz 0,3 litr, siqilgan gaz — 0,25 m 3 belgilanadi.
|
| |
