NAZORAT UCHUN SAVOLLAR
1. Qo‘g‘irchoq teatrining paydo bo‘lish tarixini yoritib bering
2. Maktabgacha yoshdagi bolalarning qo‘g‘irchoq teatri personajlarini yasash orqali badiiy ijodiy qobiliyatlarini shakllantirishning tarbiyaviy ahamiyatini tushuntirib bering
3.Qo’g’irchoq san’atining kelib chiqish tarixini gapirib bering.
4.Qo’g’irchoq qanday materiallardan yasaladi?
5.Qo’g’irchoqning qanday turlarini bilasiz?
6. Milliy qo’g’irchoq ustalaridan kimlarni bilasiz?
7. Xivaning eng mashhur qo’g’irchoq ustasi kim?
8. Xorazm viloyati qo’g’irchoq teatri qachon tashkil etilgan?
1. Qo‘g‘irchoq teatrining paydo bo‘lish tarixini yoritib bering
2. Maktabgacha yoshdagi bolalarning qo‘g‘irchoq teatri personajlarini yasash orqali badiiy ijodiy qobiliyatlarini shakllantirishning tarbiyaviy ahamiyatini tushuntirib bering
1. Teatr deganda nimani tushunasiz?
a) bolalar o‘zlariga yaqin va tanish bo‘lgan o‘yinchoqlarni jonli ravishda ko‘radigan joy;
b) teatr bolalarga katta tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lgan sahna.
c) teatrlashtirilgan sahna;
d) yunoncha (tiyation) so‘zidan olingan bo‘lib, tomoshaxona degan ma’noni bildiradi.
2. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida qanday spektakllarni qo‘yish mumkin emas?
a) badiiy asarni qo‘g‘irchoq teatri orqali ko‘rsatishni;
b) kichik sahnali spektakllarni
c) kichik ertak asosidagi spektakllarni
d) katta spektakllarni
3. Ernazar maymunchi, Toshpo‘lat dorboz, Orif jarchi, Oysha xotin olmaboz, Xitoy tabib, Yo‘ldosh yasavul, Saydulla yuzboshi, farrosh, otashxo‘r, toshboz, to‘pchi, yallachi kabi personajlar, laylak, maymun, eshshak ajdar kabi mahluqlar va hayvonlar qiyofasi uchraydigan qo‘g’irchoq teatrini nomi.
a) “Qo‘l qo‘g‘irchoq”
b) “Ajdarhoning hoji kampirni yutishi”
c) “Toshboz”
d) “Chodir xayol”
4. Uch avlodi qo‘g‘irchoqbozlar bo‘lib o‘tgan Buxorolik qo‘g‘irchoqboz.
a) Abdukarim (1800 – 1870) ;
b) Rajab Meshkob (Buhoro) ;
c) Tursunboy Abdujabborov;
d) Xolmurod bobo (1897 – 1967).
5. “Fonus xayol” teatri nechinchi asrda qayrda keng tarqalgan?
a) 1775- yilda Londonda
b) XV asrda Xuroson va Movarounnahrda
c) XVIII asrning ikkinchi yarmiga Yevropada;
d) XI asr Yavaga va Xitoyda.
6. “Fonus xayol” teatrida qo‘g‘irchoqlar nimalardan tayyorlangan?
a) loydan
b) qarag‘ay darxtining yog’ochlaridan;
c) matolardan qilingan;
d) hayvonlarning terisidan.
7. “Soya teatri”nomli qo‘g‘irchoq teatrida qanday o‘yinchoqlar o‘ynaladi?
a) bolalarning o‘z qo‘llari bilan yasagan o‘yinchoqlar;
b) loydan yasalgan o‘yinchoqlar o‘ynaydi;
c) kartondan yasalgan yassi va hajmli qo‘g‘irchoq figuralar ishtirok etadi;
d) shakllardan iborat o‘yinchoqlar o‘ynaladi.
8. “Barmoq teatri” nomli qo‘g‘irchoq teatrida qanday o‘yinchoqlar o‘ynaladi?
a) loydan yasalgan o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
b) kartondan yasalgan yassi va hajmli qo‘g‘irchoq figuralar ishtirok etadi;
c) shakllardan iborat o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
d) bolalarning o‘z qo‘llari bilan yasagan o‘yinchoqlar o‘yinaladi
9. “Karton teatr”ing nomli qo‘g‘irchoq teatrida qanday o‘yinchoqlar o‘ynaladi?
a) loydan yasalgan o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
b) bolalarning o‘z qo‘llari bilan yasagan o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
c) shakllardan iborat o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
d) kartondan yasalgan yassi va hajmli qo‘g‘irchoq figuralar ishtirok etadi.
10. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ko‘ngil ochish soatlarida quyidagi teatr turlaridan qaysilaridan foydanilmaydi?
a) Soya teatri;
b) Stol teatri;
c) Barmoq teatri;
d) Paxmoq teatri;
e) Qo‘g‘irchoq qo‘lqop teatri.
f) “Chodir xayol” teatri
11. Chodir ichida yoki parda ortida yashiringan aktyor-qo‘g’irchoqbozlar tomonidan qo‘g’irchoqlar harakatlantiriladigan teatr – bu …
a) opera teatri;
b) satiric teatr;
c) dramatic teatr;
d) qo‘g’irchoq teatri.
12. Qo‘g’irchoq teatrining rivojlanish tarixi xususida .... qarash mavjud.
a) bir xil;
b) ikki xil;
c) uch xil;
d) to‘rt xil.
13. Qadimgi yunon olimlarining ma’lumotlariga ko‘ra qo‘g’irchoq teatri
eramizdan avvalgi ... da paydo bo‘lgan.
a) VII-VIII asrlar;
b) VI-VII asrlar;
c) V-VI asrlar;
d) IV-V asrlar.
14. …da Peterburg (hozirgi Sankt-Peterburg) shahrida Ye.S.Demmeni rahbarligida Peterburg Qo‘g’irchoq teatri ishga tushdi.
a) 1924 yil;
b) 1925 yil;
c) 1926 yil;
d) 1928 yil.
15. Sharqda “Fonus xayol”, “Chodir xayol”, “Chodir jamol” deb nomlangan театр – бу ... .
a) masxarabozlik;
b) qo‘g’irchoq o‘yini;
c) soyalar teatri;
d) qo‘l qo‘g’irchoq.
16. …da Toshkentda Respublika “Qo‘g’irchoq teatri” tashkil etilgan.
a) 1939 yil;
b) 1924 yil;
c) 1931 yil;
d) 1968 yil.
17. O‘zbek milliy an’anaviy qo‘g’irchoq teatrining asosiy qahramoni – bu ….
a) Alpomish;
b) Farhod;
c) Nasriddin Afandi;
d) Kachal Polvon.
18. Bugungi kunda qo‘g’irchoq teatrlarining … turlari mavjud.
a) 10 dan ortiq;
b) 20 dan ortiq;
c) 30 dan ortiq;
d) 40 dan ortiq.
19. Qo‘g’irchoqlari karton, plastik, yog’och va boshqa materiallardan hajmli qilib yasalmaydigan teatr – bu ….
a) Konus va silindrli qo‘g’irchoqlar teatri;
b) Diskli qo‘g’irchoqlar teatri;
c) Yassi qo‘g’irchoqlar teatri;
d) Qutidagi qo‘g’rchoqlar teatri.
20. Qo‘g’irchoqlari xuddi qo‘lqop shaklida bo‘lgan teatr – bu ….
a) “Konus va silindrli qo‘g’irchoqlar teatri”;
b) “Diskli qo‘g’irchoqlar teatri”;
c) “Barcha barmoqalrga kiyiladigan qo‘g’irchoqlar teatri”;
d) “Qutidagi qo‘g’rchoqlar teatri”.
21. Ijrochi bolalarning yuzlari ko‘riib turadigan teatr – bu ….
a) “Tantamareski teatr”;
b) “Geometrik shakldagi qo‘g’irchoqlar teatri”;
c) “Kitobcha-teatr”;
d) “Marionetka teatri”.
21. Bolalarning bo‘yi barobar qo‘g’irchoqlar yordamida rollar ijro qiladigaan teatr – bu …
a) “Tantamareski teatr”;
b) “Geometrik shakldagi qo‘g’irchoqlar teatri”;
c) “Kitobcha-teatr”;
d) “Marionetka teatri”.
22. Qo‘g’irchoq teatri tashkil etiladigan, atrofi mato bilan o‘ralgan sahna – bu …
a) amfiteatr;
b) shirma;
c) arena;
d) gesh cahna (sahna oldi).
23. Shirmaning balandligi va uzunligi tegishli ravishda … sm bo‘ladi.
a) 70/100;
b) 60/90;
c) 50/80;
d) 40/70.
24... – bolalar tomonidan nutqning adabiy til me’yorlariga rioya qilgan holda ifodalanishi.
a) nutq boyligi;
b) nutq madaniyati;
c) nutqning to’g’riligi;
d) nutqning ifodaviyligi.
25. Nutq ma’nosini tushunish bola tomonidan nutqing leksik va grammatik qonuniyatlarining o’zlashtirilishiga bog’liq. Ushbu fikr bolalarda nutq madaniyatini rivojlantirish .... ni ifodalaydi.
a) tamoyili;
b) qoidasi;
c) qonuniyati;
d) talabi.
26. Faqat oddiy jumlalardan iborat monologik nutq, yomon nutq, monologni tuza olmaslik, yomon diksiya. Bular – maktabgacha yoshdagi bolalarda nutq madaniyatining rivojlanishidagi ...
a) xatolar;
b) nuqsonlar;
c) kamchiliklar;
d) muammolar.
27. A.N.Gvozdev ohanglarni ... turga ajratiladi.
a) 6 ta;
b) 7 ta;
c) 8 ta;
d) 9 ta.
28. Bolalarda nutqni tinglash qobiliyatini, artikulyatsiya apparatini, nutqiy nafas olishni rivojlantirish, ovoz ustida ishlash. Bular – nutqning tovush madaniyatini rivojlantirishning ….
a) asosiy tamoyili;
b) asosiy omillari;
c) asosiy yo’nalishlari;
d) asosiy bosqichlari.
29. Nutq a’zolari: lab, til, pastki jag’, og’izning yumshoq yuqori qismi,
qizilo’ngach)ning tovush hosil qilishdagi harakati va holati – bu ...
a) diapozon;
b) intonatsiya;
c) diksiya;
d) artikulyatsiya.
30. Ovoz kuchi, ovoz balandligi, ovoz tembri, ovozning ohangdorligi, ovozning “uchqurligi”, ovozning harakatchanligi, ovoz ohangi. Ular – ...
a) ovoz dinamikasi;
b) ovoz xususiyatlari;
c) ovoz registri;
d) ovoz diapozoni
1. Teatr deganda nimani tushunasiz?
a) bolalar o‘zlariga yaqin va tanish bo‘lgan o‘yinchoqlarni jonli ravishda ko‘radigan joy;
b) teatr bolalarga katta tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lgan sahna.
c) teatrlashtirilgan sahna;
d) yunoncha (tiyation) so‘zidan olingan bo‘lib, tomoshaxona degan ma’noni bildiradi.
2. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida qanday spektakllarni qo‘yish mumkin emas?
a) badiiy asarni qo‘g‘irchoq teatri orqali ko‘rsatishni;
b) kichik sahnali spektakllarni
c) kichik ertak asosidagi spektakllarni
d) katta spektakllarni
3. Ernazar maymunchi, Toshpo‘lat dorboz, Orif jarchi, Oysha xotin olmaboz, Xitoy tabib, Yo‘ldosh yasavul, Saydulla yuzboshi, farrosh, otashxo‘r, toshboz, to‘pchi, yallachi kabi personajlar, laylak, maymun, eshshak ajdar kabi mahluqlar va hayvonlar qiyofasi uchraydigan qo‘g’irchoq teatrini nomi.
a) “Qo‘l qo‘g‘irchoq”
b) “Ajdarhoning hoji kampirni yutishi”
c) “Toshboz”
d) “Chodir xayol”
4. Uch avlodi qo‘g‘irchoqbozlar bo‘lib o‘tgan Buxorolik qo‘g‘irchoqboz.
a) Abdukarim (1800 – 1870) ;
b) Rajab Meshkob (Buhoro) ;
c) Tursunboy Abdujabborov;
d) Xolmurod bobo (1897 – 1967).
5. “Fonus xayol” teatri nechinchi asrda qayrda keng tarqalgan?
a) 1775- yilda Londonda
b) XV asrda Xuroson va Movarounnahrda
c) XVIII asrning ikkinchi yarmiga Yevropada;
d) XI asr Yavaga va Xitoyda.
6. “Fonus xayol” teatrida qo‘g‘irchoqlar nimalardan tayyorlangan?
a) loydan
b) qarag‘ay darxtining yog’ochlaridan;
c) matolardan qilingan;
d) hayvonlarning terisidan.
7. “Soya teatri”nomli qo‘g‘irchoq teatrida qanday o‘yinchoqlar o‘ynaladi?
a) bolalarning o‘z qo‘llari bilan yasagan o‘yinchoqlar;
b) loydan yasalgan o‘yinchoqlar o‘ynaydi;
c) kartondan yasalgan yassi va hajmli qo‘g‘irchoq figuralar ishtirok etadi;
d) shakllardan iborat o‘yinchoqlar o‘ynaladi.
8. “Barmoq teatri” nomli qo‘g‘irchoq teatrida qanday o‘yinchoqlar o‘ynaladi?
a) loydan yasalgan o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
b) kartondan yasalgan yassi va hajmli qo‘g‘irchoq figuralar ishtirok etadi;
c) shakllardan iborat o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
d) bolalarning o‘z qo‘llari bilan yasagan o‘yinchoqlar o‘yinaladi
9. “Karton teatr”ing nomli qo‘g‘irchoq teatrida qanday o‘yinchoqlar o‘ynaladi?
a) loydan yasalgan o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
b) bolalarning o‘z qo‘llari bilan yasagan o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
c) shakllardan iborat o‘yinchoqlar o‘ynaladi;
d) kartondan yasalgan yassi va hajmli qo‘g‘irchoq figuralar ishtirok etadi.
10. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ko‘ngil ochish soatlarida quyidagi teatr turlaridan qaysilaridan foydanilmaydi?
a) Soya teatri;
b) Stol teatri;
c) Barmoq teatri;
d) Paxmoq teatri;
e) Qo‘g‘irchoq qo‘lqop teatri.
f) “Chodir xayol” teatri
11. Chodir ichida yoki parda ortida yashiringan aktyor-qo‘g’irchoqbozlar tomonidan qo‘g’irchoqlar harakatlantiriladigan teatr – bu …
a) opera teatri;
b) satiric teatr;
c) dramatic teatr;
d) qo‘g’irchoq teatri.
12. Qo‘g’irchoq teatrining rivojlanish tarixi xususida .... qarash mavjud.
a) bir xil;
b) ikki xil;
c) uch xil;
d) to‘rt xil.
13. Qadimgi yunon olimlarining ma’lumotlariga ko‘ra qo‘g’irchoq teatri
eramizdan avvalgi ... da paydo bo‘lgan.
a) VII-VIII asrlar;
b) VI-VII asrlar;
c) V-VI asrlar;
d) IV-V asrlar.
14. …da Peterburg (hozirgi Sankt-Peterburg) shahrida Ye.S.Demmeni rahbarligida Peterburg Qo‘g’irchoq teatri ishga tushdi.
a) 1924 yil;
b) 1925 yil;
c) 1926 yil;
d) 1928 yil.
15. Sharqda “Fonus xayol”, “Chodir xayol”, “Chodir jamol” deb nomlangan театр – бу ... .
a) masxarabozlik;
b) qo‘g’irchoq o‘yini;
c) soyalar teatri;
d) qo‘l qo‘g’irchoq.
16. …da Toshkentda Respublika “Qo‘g’irchoq teatri” tashkil etilgan.
a) 1939 yil;
b) 1924 yil;
c) 1931 yil;
d) 1968 yil.
17. O‘zbek milliy an’anaviy qo‘g’irchoq teatrining asosiy qahramoni – bu ….
a) Alpomish;
b) Farhod;
c) Nasriddin Afandi;
d) Kachal Polvon.
18. Bugungi kunda qo‘g’irchoq teatrlarining … turlari mavjud.
a) 10 dan ortiq;
b) 20 dan ortiq;
c) 30 dan ortiq;
d) 40 dan ortiq.
19. Qo‘g’irchoqlari karton, plastik, yog’och va boshqa materiallardan hajmli qilib yasalmaydigan teatr – bu ….
a) Konus va silindrli qo‘g’irchoqlar teatri;
b) Diskli qo‘g’irchoqlar teatri;
c) Yassi qo‘g’irchoqlar teatri;
d) Qutidagi qo‘g’rchoqlar teatri.
20. Qo‘g’irchoqlari xuddi qo‘lqop shaklida bo‘lgan teatr – bu ….
a) “Konus va silindrli qo‘g’irchoqlar teatri”;
b) “Diskli qo‘g’irchoqlar teatri”;
c) “Barcha barmoqalrga kiyiladigan qo‘g’irchoqlar teatri”;
d) “Qutidagi qo‘g’rchoqlar teatri”.
21. Ijrochi bolalarning yuzlari ko‘riib turadigan teatr – bu ….
a) “Tantamareski teatr”;
b) “Geometrik shakldagi qo‘g’irchoqlar teatri”;
c) “Kitobcha-teatr”;
d) “Marionetka teatri”.
21. Bolalarning bo‘yi barobar qo‘g’irchoqlar yordamida rollar ijro qiladigaan teatr – bu …
a) “Tantamareski teatr”;
b) “Geometrik shakldagi qo‘g’irchoqlar teatri”;
c) “Kitobcha-teatr”;
d) “Marionetka teatri”.
22. Qo‘g’irchoq teatri tashkil etiladigan, atrofi mato bilan o‘ralgan sahna – bu …
a) amfiteatr;
b) shirma;
c) arena;
d) gesh cahna (sahna oldi).
23. Shirmaning balandligi va uzunligi tegishli ravishda … sm bo‘ladi.
a) 70/100;
b) 60/90;
c) 50/80;
d) 40/70.
24... – bolalar tomonidan nutqning adabiy til me’yorlariga rioya qilgan holda ifodalanishi.
a) nutq boyligi;
b) nutq madaniyati;
c) nutqning to’g’riligi;
d) nutqning ifodaviyligi.
25. Nutq ma’nosini tushunish bola tomonidan nutqing leksik va grammatik qonuniyatlarining o’zlashtirilishiga bog’liq. Ushbu fikr bolalarda nutq madaniyatini rivojlantirish .... ni ifodalaydi.
a) tamoyili;
b) qoidasi;
c) qonuniyati;
d) talabi.
26. Faqat oddiy jumlalardan iborat monologik nutq, yomon nutq, monologni tuza olmaslik, yomon diksiya. Bular – maktabgacha yoshdagi bolalarda nutq madaniyatining rivojlanishidagi ...
a) xatolar;
b) nuqsonlar;
c) kamchiliklar;
d) muammolar.
27. A.N.Gvozdev ohanglarni ... turga ajratiladi.
a) 6 ta;
b) 7 ta;
c) 8 ta;
d) 9 ta.
28. Bolalarda nutqni tinglash qobiliyatini, artikulyatsiya apparatini, nutqiy nafas olishni rivojlantirish, ovoz ustida ishlash. Bular – nutqning tovush madaniyatini rivojlantirishning ….
a) asosiy tamoyili;
b) asosiy omillari;
c) asosiy yo’nalishlari;
d) asosiy bosqichlari.
29. Nutq a’zolari: lab, til, pastki jag’, og’izning yumshoq yuqori qismi,
qizilo’ngach)ning tovush hosil qilishdagi harakati va holati – bu ...
a) diapozon;
b) intonatsiya;
c) diksiya;
d) artikulyatsiya.
30. Ovoz kuchi, ovoz balandligi, ovoz tembri, ovozning ohangdorligi, ovozning “uchqurligi”, ovozning harakatchanligi, ovoz ohangi. Ular – ...
a) ovoz dinamikasi;
b) ovoz xususiyatlari;
c) ovoz registri;
d) ovoz diapozoni
Amaliy topshiriqlar:
1-topshiriq. Kichik guruhda “Qo‘g’irchoq teatrining turlari” mavzusida ijodiy loyiha (taqdimot, albom, buklet, portfole) tayyorlang va uni namoyish qiling.
2-topshiriq. Kichik guruhda shirmaning modeli (maketi)ni tayyorlang va ushbu ijodiy mahsulotning reklamasini tashkil eting.
| 