|
Qo’lda boshqariluvchi mexanik uzatmalar qutisini tuzilishi
|
| bet | 1/3 | | Sana | 27.05.2024 | | Hajmi | 461,09 Kb. | | #255407 |
Bog'liq Qo‘l-uzatmalar-qutisini-tamirlash
Qo’lda boshqariluvchi mexanik uzatmalar qutisini tuzilishi
Bugungi kunda avtomobillarda mexanik (qo’lda boshqariluvchi) va avtomatik uzatmalar qutisi juda ko’p tarqalgan. 1 va 3 pog’onali mexanik uzatmalar qutisi foydasiz hisoblanadi. 2-pog’ona >2.pog’onadan>2.pog’onadan va orqaga yurituvchi uzatmalar qutisi bugungi kunda traktorlar va qishloq xo’jalik texnikalarida qo’llanilmoqda. Yangi kiritilgan, planetar ayrim tishli g’ildiraklarning harakatchan o’qlari bilan mexanizmlar odatda gidromexanik uzatmalar qutisida qo’llaniladi. Silindrik tishli g’ildiraklardan iborat valli planetar mexanizmning shesterna deb nomlangan tishli g’ildiraklari valda o’rnatilgan.
2.8-rasm. Takomillashgan uzatmalar qutisi. 2.9-rasm. Planetar uzatmalar qutisi.
U bilan valda o’rnatilgan vodilo yordamida o’qlari birlashtirilgan satelitlar ilashib turadi.
Pog’onasiz uzatmalar qutisini qo’llash ayrim chegaralangan diapazonda istalgan uzatishlar sonini hosil qilish imkonini beradi. Pog’onasiz uzatmalar qutisi mexanik (impulsli, friksionva boshqa) gidravlik (gidrodinamik, gidrohajmli) elektrik va aralash bo’lishi mumkin. Eng keng tarqalgani gidrodinamik pog’onasiz uzatma (gidrotransfarmator) va unga ketma-ket briktirilgan mexanik pog’onali uzatmalarqutisidan iborat aralash gidromexanik uzatmalar qutisidir. Gidro muftadan farqli o’laroq gidrotransfarmatorda yetaklovchi nasosli va yetaklanuvchi trubina g’ildiraklardan tashqari reaktiv momentni qabul qiluvchi qo’zg’almas parrakli g’ildirak reaktori mavjud.
2.4. Sinxronizatorli uzatmlar qutisi
4.1. Sinxronizatorli uzatmlar qutisihaqida ma’lumot.
Sinxronizator ulanayotgan detallarning aylanish chostatalari tenglashmaguncha, tishli mufta qismining tishlarini ta`sirlashishiga yo’l qo’ymagan xolda (bloklovchi moslama yordamida), birlashayotgan delarning tezliklarini ilashtiradi (yuza ishqalanishi yordamida), shundan so’ng tishli mufta ishga tushadi. Gupchakning tashqi yuzasidagi shlitsalar bo’yicha sixronizator muftasi harakat qiladi (2.11-rasm).
2.11-rasm. Besh pog’onada oldinga yurish imkonini beradigan zamonaviy uzatmalar qutisi.
Zamonaviy avtomobillarning besh pog’onali uzatmalar qutisi 2.4-rasmda keltirilgan yetakchi va yetaklanuvchi vallari bir o’qda joylahgan. Orqaga yurish bloki va g’ildirak karetkasidan tashqari barcha tishli g’ildiraklar egri tishga ega. Ikkinchi, uchunchi, to’rtinchi va beshinchi uzatmalar inertsion sixronizator yordamida qo’shiladi. Birinchi va oraqaga yurish uzatmalar g’ildiraklari karetkalar yordamida qo’shiladi. Oraliq val tishli g’ildiraklari shponka bilan maxkamlangan, birinchi uzatma shesterniyasi val bilan bir butun qilib tayorlangan.
Transmissiyaga zarur qiymatni tanlaydi va uni ishini ta’minlovchi qurilmasi degan ma'noni anglatadi. Ishni bajarish tartibi uzatmalarni almashlab-qo’shish pishangi yordamida bajariladi. Bu operatsion mexanizmi turiga qarab, to’g’ridan-to’g’ri boshqaruvchi turi va masofadan boshqaruvchi turlariga asosan tasniflanadi. To’g’ridan-to’g’ri boshqaruvchi turi (2.12-rasm) to’g’ridan-to’g’ri uzatish bir uzatish uzatmasi va masofadan boshqaruvchituri (2.13-rasm) tomonidan o’rnatish ishini qo’lda bajarish kerak bo’ladi. Bundan tashqari, uzatish tuzatish holatiga qarab, u ustun val turi yoki qavat turda ham tasniflanadi. Eng ko’p tarqalgani, to’g’ridan-to’g’ri va qavat turi hamdamasofadan boshqarishda ikkala turi uchun ham ishlatiladi.
1·2chi
pog`onaga almashtirish
3-4-pog`onaga
1-2 chi pog`ona surish
vali vilkasi
2.12-rasm. Harakatni yaqindan boshqarish mexanizmi. 2.13-rasm. Harakatni masofadan boshqarish mexanizmi.
|
| |
