| 2.5- rasm Yer ishlarini amalga oshirish texnalogiyasi
Kavlanmalarning tugal shaklini behosdan buzilib qolishini istisno qilish uchun loyihaviy sathlargacha 0,1...0,2 m gruntni kavlanmay qolishini tan olishga to‘g’ri keladi.
Kavalerlarning ikki taraflama joylashuvida ekskavator dastavval kavlash joyining bitta teng yarmini kavlaydi, bunda gruntni huddi shu tarafga tashlaydi, so‘ngra – boshqa tarafga tashlaydi, tashlanmada esa dam o‘ng, dam chap tarafda buldozer oldinma-ketin ishlaydi.
Ko‘tarma asosining eni
bno=q bo Q 2mohn (2.25)
Temir yo‘l qurilishida qo‘tarmalarni balandligi 1-1,2 m bo‘lgan bir tomonlama zaxiralardan to‘kish yo‘li bilan ko‘tarish mumkin. Ba’zan juda yirik, masalan, E-2505 tipidagi, to‘g’ri kurakli, kovshi sig’imi 2,5 m3 ga teng ekskavatorlarda sig’imi 1-1,5 m3 ga bo‘lgan draglayn kovshlari va 25 m ga etadigan uzaytirilgan strela qo‘llaydilar.
Bunday ekskavatorlar bilan balandligi 5-6 m ga teng ko‘tarmalarni tiklash mumkin, biroq odatdagi chuqurlikka (1,5 m gacha) ega bo‘lgan zaxiralardan kerakli miqdorda tuproq olishning iloji yo‘q.
2.2.9 Texnologiya
Hozirgizamon qurilishida yer ishlari kopincha yer qazidigan va qazib tashidigan mexanizmlarda bajariladi.
Texnalogiya- mexnat manbalari va mexnat qurollarining ( qurilish materiallari, mexanizatlar) qurilish jarayonlarini bajarishda mexnat pridmetlariga (qurilish ashyolari, yarim fabrikatlar, qurilish konstruksiyalari, detallar, buyumlar) tasirining ilg’or oqilona usul, uslublarini, ketma ketliklarini ishlab chiqarishdir.
Yer qazidiganlarga bir chomichli va kop chomichli ekskavatorlar kiradi. Bir chomichli ekskavatorlar togri chomichli, teskari chomichlilar bilan jixozlangan. Ekskavator chomichini hajmi 0.5. 0.65 va 1 mert kubga teng .
Bir chomichli ekskavatorlar qanotli ilgak bilan jixozlangan bolishi mumkin, u gruntni zichlashda, muzlagan gruntni yumshatishda, daraxt ildizlarini qoporishda, qoziq oyoqlarni qoqishda keng qollaniladi. Ekskavatorning ishlayotgan joyini zaboy, qazib otgan joyni praxodka deyiladi. Ekskavatorni ish davri gruntni chomichga yigish, burilish, chomichdan gruntni tokish va zaboyga qaytish ishlar yigindisidan tashlik topadi.
Qazish jarayonida xandak asosidagi gruntni yaxlitligini buzilish oldini olish maqsadida ekskavator asosini but qilib qoldiriladi, to‘g’ri chomichli, teskari chomichli va draglayn uchun xandak tubidan loyixa nishonigacha 10-15 va 20 sm qoldiriladi.
Buldozer- davriy xarakat qiluvchi, qazib tashidigan mashina, quyidagi aperatsiyalarni bajarishga mo‘ljallangan:
Gruntlarni kesish, surish, tokish va joylash.
Buldozerdan unumli foydalanadigan joylar:
Balandligi 2 m gacha bo‘lgan tepalik barpo etish;
Handak , o‘yma va zovir kovlash;
Yer osti boyliklarini ochish;
Tog’ yon bag’irda grunlarni surish;
Unumdor qatlamni surish;
Handak va zovr chetlarini qayta to‘ldirish;
O‘ymalarga chiqish, xandaklarga tushish, yo‘lini barpo qilish;
Maydon va uzun inshootlar qurilishida buldozerlar tayyorgarlik va yordamchi ishlarni bajarishda qo‘llanadi:
Daraxtlarni ag’darishda, shox shabbalarni kesishda , ildizlarni olib tashlashda;
Vaqtinchalik tuproq yo‘llarni otar qismini tekislashda, qiyaliklarni tekislashda, muzlagan gruntlarni yumshatishda:
|
