|
hiqildoq reseptorlarini qo‘zg ‘atilishi tufayli boshlanadi, ya’ni undan
Pdf ko'rish
|
| bet | 135/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limothiqildoq reseptorlarini qo‘zg ‘atilishi tufayli boshlanadi, ya’ni undan
afferent impulslari uch tolali- til, tomoq va yuqorigi xalqum nerv tolalari,
orqali yutish markazi joylashgan uzunchoq miyaga tushadi. Bu markazdan
efferent impulslari tilosti va adashgan nervlaming harakat shoxlari orqali
yutish jarayonida ishtrok etuvchi muskullarga boradi.
Yutish va nafas olish jarayonlari orasida uzviy b ogiiq lik mavjud.
Har bir yutish ko‘krak qafasining nafas harakatlarini tormozlaydi. Nafas
olishning bunday tormozlanishi reseptorlarning qo‘zg‘atilishi va tiltomoq
nervining afferent tolalarini qo‘zg ‘alishi tufayli reflektor ravishda
bajariladi.
Hattoki tomoqning shilliq pardasini oziq moddalarining ushoqlari
yoki shilliq modda luqmasi bilan qo‘zg ‘alish ham nafas olishni
tormozlaydi, bu esa yuqorigi xalqum nervini afferent tolalarini qo‘z g ‘alishi
tufayli amalga oshadi. Yutish o ‘z navbatida reflektor ravishda adashgan
nervni yadrosini tonusini pasayishi tufayli pulsni tezlashishini chaqiradi.
Kavsh qaytarish akti.
Kavshovchi hayvonlarda chala chaynab
yutilgan ozuqa oshqozon oldi boimalaridan o g iz bo‘shlig‘iga qayta
chiqarilib har bir porsiya ovqatni 50-60 marta chaynab qayta yutadilar. Bir
kecha-kunduzda 8-9 marta kavsh qaytarish davri kuzatilib, ularning har
qaysisi 40-50 minut
davom etadi. Kavsh qaytarish - m o‘’tadil ovqat
hazmining asosi hisoblanadi va uning bajaralishini to‘xtashi kuchli
buzilish jarayonlariga olib keladi.
0 ‘rtacha bir kecha-kunduzda hayvonlar b ogiab xashakli ratsion
bilan boqilganda qo‘ylar 6-9 soat vaqtni kavsh qaytarishga sarflasa, dalada
haydab boqilganda (bahor, yoz oylarida) 6-7 soat vaqt sarflanadi.
Buzoqlarda birinehi kavsh qaytarish davri hayotning 3-chi haftasida
|
| |
